Milli mála - 2022, Page 184
MILLI MÁLA
Milli mála 14/1/2022 183
margþættan og ólíkan, allt eftir þroska, viðfangi og jafnvel kyni eða
kyngervi (Dörnyei 1993, 273–284; Palacios Martínez 2019). Forverar
hans í fræðunum, fræðimennirnir Gardner og Lambert, bentu á að
hvati réðist af einstaklingsbundnum ástæðum náms og að hann megi
flokka sem „aðlögunar“- hvata, þ.e. þegar nemi hefur áhuga á því að
samsama sig menningu þess tungumáls sem verið er að læra, eða sem
„praktískan“ hvata, þ.e. þegar nemi lærir tiltekið tungumál í hag-
nýtum tilgangi, svo sem vegna starfa eða náms erlendis (Gardner og
Lambert 1972; Gardner 2006).
Með framangreindar áherslur í huga og þegar sjónum er beint
að annarsmálskennslu á Íslandi við upphaf 21. aldar blasir við að
myndefni ýmiss konar hefur rutt sér til rúms sem vinsælt, hentugt
og áhugahvetjandi kennsluefni. Gildir þar einu hvort um mynd-
skeið, stuttmyndir, heimildamyndir eða kvikmyndir í fullri lengd
er að ræða. Þegar horft er til þeirra takmörkuðu úrræða sem standa
kennurum til boða þegar auka þarf færni og hæfni nemenda í að
skilja menningu fjarlægra samfélaga hafa fræðimenn vakið athygli á
því hvernig val á bæði myndmáli og hljóðheimum stuðli að auknum
skilningi á þeim menningarheimum sem kvikmyndir endurspegla
og/eða endurskapa (Blell 2020, 62, 67). Þetta má að hluta til rekja
til þess að kvikmynd má í senn skilja sem texta og vitnisburð um
samfélög, málefni og sögulega viðburði. Fyrir nemendur á „lægri“
færnistigum tungumálanáms, þ.e. A1 til B2 samkvæmt Evrópsku
tungumálamöppunni (2006), veita kvikmyndir að auki aðgengi að
hagnýtri notkun tungumála í raunverulegum aðstæðum, nokkuð
sem hefðbundið kennsluefni gerir alla jafna að mjög takmörkuðu leyti
(Amenós-Pons 1999, 55, 66–67).
Í ljósi sívaxandi aðgengis að myndefni – ekki hvað síst fyrir til-
stuðlan veraldarvefsins – verður sjónum hér á eftir sérstaklega beint að
námi og kennslu í spænsku og að kvikmyndum í fullri lengd, því þær
veita einstaka sýn inn í framandi og forvitnilegan veruleika Rómönsku-
Ameríku. Gengið er út frá þeirri vissu að kvikmyndir höfði til ungs
fólks og því að á þær megi líta sem spegilmyndir þeirra samfélaga
sem þær spretta úr. Enn fremur að með notkun þeirra í kennslu megi
í senn þjálfa menningarlæsi og alla fjóra færniþætti tungumálanáms,
þ.e. hlustun, talað mál, lestur og ritun (Aðalnámskrá framhaldsskóla
2005; Lovísa Kristjánsdóttir o.fl. 2006).
HÓLMFRÍÐUR GARÐARSDÓTTIR