Milli mála - 2022, Page 186
MILLI MÁLA
Milli mála 14/1/2022 185
[…]
Það er fleira en málkerfið sjálft sem nemendur þurfa að ná valdi á þegar
tungumálanám er annars vegar. Þeir þurfa að kunna að nota málið
í raunverulegum samskiptum og vita hvað er við hæfi við tilteknar
aðstæður. Þeir þurfa að kunna skil á ýmsum þáttum í menningu og
daglegu lífi þeirra þjóða sem um ræðir og skilja þá þætti sem móta
þjóðareðlið. Þeir þurfa að þekkja siði, venjur og hefðir og vita hvernig á að
haga sér við ýmsar aðstæður (Aðalnámskrá 2005, 7).
Til að kvikmyndir geti þjónað því hlutverki að vera hentugt náms-
efni um framandi veruleika þurfa markmiðin um notkun þeirra að
vera skýr, skipulögð og vel skilgreind. Vinnuáætlun þarf að vera
sett fram í mælanlegum skrefum og innlegg kennara um áherslur,
tilgang, innihald og efnistök ítarlegt og í takt við þekkingarstig
nemenda, aldur þeirra og reynslu – að svo miklu leyti sem slíkt er
mögulegt.5
Þegar sjónum er beint að virkri hlustun í námskeiði þar sem
kvikmyndir frá Rómönsku-Ameríku eru efniviðurinn gefst einstakt
tækifæri til að vekja athygli á og vinna með ný orð og orðasambönd,
áherslur í talmáli, málhefðir, málvenjur og málsnið mismunandi
landa, samfélagshópa, stétta og jafnvel kynþátta.6 Talþjálfun gæti
beinst að þjálfun í notkun tiltekins orðaforða og í framburði. Hún
gæti einnig falist í kynningum á leikstjórum, löndum, leikurum
o.fl., endursögn tiltekinna sviðsmynda, hlutverkaleikjum um þau
álitamál sem til skoðunar eru, samræðum um efnisþætti myndar
o.s.frv. Þannig mætti bjóða nemendum til virkrar þátttöku með um-
ræðum fyrir og eftir sýningar (Nunan 2003, 33).7 Hvað lestur varðar
má – allt eftir færnistigi hópsins – sýna mynd á upprunamáli, en
birta jafnhliða texta upprunamáls og/eða þýðingar (Talaván Zanón
2012, 25 og 28–30). Með því eykst lesfærni og lestrarhraði. Að
auki stuðlar notkun texta að vaxandi skilningi nemenda á orðum
og orðasamböndum sem bundin eru ákveðnum aðstæðum (Hayati
5 Vísað er til þess sem á ensku er kallað scaffolding.
6 Við má bæta vinnu við málfræði- og/eða málvísindaleg fyrirbæri tungumálsins.
7 Höfundur ítrekar að það að sýna mynd á upprunamáli með texta á sama máli eykur bæði færni í
lestri og almennri málfærni. Fræðimaðurinn Harmer bendir til viðbótar á að virk hlustun stuðli
að því að nemendur tileinki sér tungumálið, áherslur þess, málsnið og málfræðinotkun.
HÓLMFRÍÐUR GARÐARSDÓTTIR