Veiðimaðurinn - 01.03.1963, Blaðsíða 24

Meðal Forn-Grikkja voru í heiðni
alloft mannblót í sambandi við dýrkun
linda og tjarna (blótkeldur). Tacitus
getur þess, að Germanir fórni þrælum í
tjörnum og vötnum í sambandi við dýrk-
un gyðjunnar Nerthus.
STÖÐUVATNIÐ í ÞJÓÐTRÚNNI
Þjóðtrúin í sambandi við stöðuvötn er
auðvitað náskyld vatnsdýrkun almennt.
Þó er hún að ýmsu leyti frábrugðin
fljótadýrkun og sjávardýrkun. Það er
straumurinn í fljótinu, sem oft setur
svip sinn á þjóðtrúna í sambandi við
það, fljótið verður tákn tímans, sem líð-
ur, eða mannsævinnar. Stöðuvatnið ligg-
ur aftur á móti lygnt og kyrrt, þó að
ýmislegt hættulegt leynist raunar í djúpi
þess. Og þó að stöðuvatnið líkist hafinu
um sumt er það allt smærra í sniðum og
á sér sín greinilegu takmörk. Þó er það
svo, að þjóðtrú í sambandi við hafið hef-
ur haft ýmisleg áhrif á stöðuvatnstrúna,
vatnið verður oft smækkuð mynd af
hafinu.
Langt fram eftir öldum eimdi eftir
af því, að vötnum vænu færðar fórnir.
Sums staðar í Suður-Þýzkalandi og Aust-
urríki hefur það verið siður að fleygja
brauði og osti í stöðuvötn á ákveðnum
tímum árs, einkum um Jónsmessuleyt-
Veiðimenn!
Úrin ganga rétt í veiðiferðinni,
ef þið látið okkur gera við þau.
Sigurður Sivertsen
úrsmiðavinnustofa.
Vesturgötu 16. Simi 18711.
ið. Eru þá stundum ýmsar forneskjuleg-
ar þulun hafðar yfir. Þegar hætta hefur
verið á flóðum, hefur messuvíni stund-
um verið hellt í vötn í kaþólskum lönd-
um. Þessir siðir standa að öllum líkind-
um í sambandi við heiðna fórnarsiði.
Fyrr á öldum varpaði hertoginn af Bay-
ern einu sinni á ári hring í Walchen-
vatnið. Þessi siður er skyldur þeirri
venju, sem tíðkaðist í Feneyjum áður
fyrr, að hertoginn varpaði hring í haf-
ið ár hvert.
VATNIÐ MYNDAST
í sambandi við mörg vötn í Evrópu
eru til þjóðsagnir um það, hvernig þau
hafi myndazt. Eru þau oft talin hafa
myndazt á svipstundu vegna áhrínsorða
eða óguðlegra athafna. Þessar sagnir eru
oft í ætt við þá þjóðtrú, að jörðin gleypi
hina óguðlegu eins og í dansinum í
Hruna. Allt í einu sökkva þorp eða heilar
sveitir, þar sem fólkið lifir óguðlegu lífi
og djúpt stöðuvatn myndast, þar sem
byggðin stóð. í Mecklenburg í Þýzka-
landi eiga ýmis vötn að vera þannig til
komin. Stundum sökkva engi og skóg-
ar, þar sem deilt er af illsku um eign-
arréttinn og stöðuvatn kemur í staðinn.
Sum stöðuvötn eiga þó að vera sköpuð
af góðum vættum, einkum þó til að
bjarga góðu fólki, sem er á flótta undan
ókindum. Minna sumar þær sagnir dá-
lítið á Búkollusöguna. Annars eru sum-
ar sagnimar um myndun stöðuvatna lík-
lega að einhverju leyti runnar frá Atl-
antissögninni fornu. í sambandi við þess-
ar sagnir eru sögur um heilar borgir á
botni vatnanna, stundum kirkjur eða
14
VUÐIMABURINN