Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Síða 15

umhverfismenntun
og arkitektúr
Borgarskipulag Reykjavíkur
HAFDÍS HAFLIÐADÓTTIR
arkitekt.
miLJÖ91
miljö
A síðastliðnu sumri var haldin norræn ráðstefna um um-
hverfismenntun, M iljö 91. Slíkar ráðstefnur hafa verið haldnar
til skiptis á Norðurlöndunum að tilstuðlan norrænu ráðherra-
nefndarinnar og var þessi sú fimmta og jafnframt sú síðasta af
þessi tagi.
1 dagskránni kemur fram að aðalmarkmið þessarar ráðstefnu
hafi verið að efla umh verfismenntun á N orðurlöndum, einkum
á Islandi. Notað er hugtakið umhverfismenntun þar sem í því
felst bæði uppeldi og fræðsla.
A ráðstefnunni var lögð áhersla á að kynna íslenskar aðstæður
°g starfsemi í umhverfismenntun. Það var gert með því að
bjóða upp á tólf mismunandi þemu, sem þátttakendur gátu
skráð sig á.
Ráðstefnan hófst á skemmtilegan hátt, með móttöku í sund-
lauginni í Laugardal, þriðjudaginn 12. júní. Hin eiginlega
ráðstefna hyrjaði með allsherjarfundi í Háskólabíói með
fjölbreyttri dagskrá. Dagana þar á eftir voru þátttakendur
síðan með sínum þemahópum. Ráðstefnunni lauk með sam-
Hginlegum fundi í Háskólabíói og dansleik á Hótel fslandi.
þEMA 5 - MANNGERT UMHVERFI
Eitt af þessum þemum var nefnt: Manngert umhverfi, náttúra
°g skipulag í þéttbýli. Undirbúning og umsjón með þessu
þema höfðu Þorvaldur S. Þorvaldsson arkitekt, forstöðumaður
Borgarskipulags, og Hafdís Hafliðadóttir arkitekt.
ar miðið meðþessuþemavarað vekja athygliþeirrasemsjá
um umhverfismennun á mikilvægi manngerðs umhverfis.
Með hugtakinu manngert umhverfi er átt við allt sem við
upplifum og skynjum í kringum okkur í byggðu umhverfi, s.s.
yfirborðsáferð, byggingar og rýmin á milli þeirra, umferð og
atferli manna. Mönnum er ljóst að umhverfið hefur áhrif á
hegðan og vellíðan mannsins og því mikilvægt að huga að því
og tengslum þess við náttúruna.
Dagskrá þema um manngert umhverfi var byggð upp með því
að kynna aðstæður og áætlanir í fyrirlestrum og fara síðan út
og skoða dæmi um það sem um var fjallað. Þemað hófst með
kynningu á sérstöðu þéttbýlismyndunar í Reykjavík, sögu
hennar og skipulagi sem Þorvaldur S. Þorvaldsson annaðist
ásamt Margréti Hallgrímsdóttur borgarminjaverði, sem
kynnti söguminjar Reykjavíkur.
Á öðrum degi fj ölluðum við um umferð og umhverfi. Þórarinn
Hjaltason yfirverkfræðingur umferðardeildar talaði um
umferðina í Reykjavík og kynnti framtíðaráætlanir
Reykjavíkurborgar í umferðarmálum. Hilmar Björnsson
arkitekt kom með hugleiðingar um áhrif umferðar á umhverfið
og Ingibjörg Guðlaugsdóttir skipulagsfræðingur sagði frá því
hvemig Borgarskipulag nýtti sér gönguleiðir skólabama,sem
þau sjálf hafa teiknað á kort, við að ákveða hvar úrbóta er þörf
í umferðarmálum. Síðan voru tekin fyrir „grænu málin” í
Reykjavík. Hannes Valdimarsson hafnarstjóri sagðifrá þróun
hafnarinnar og kynnti framtíðarsýn um notkun gömlu
hafnarinnar til útivistar og í tengslum við miðbæinn.
Á lokadegi þemans var tekið fyrir: Umhverfisfræðsla um
manngert umhverfi í grunnskólum. Áslaug Brynjólfsdóttir
byrjaði þennan þátt með hugleiðingu um áhrif umhverfis,
innan- og utandyra, á vellíðan bama. Þá kom N iels W amberg,
arkitekt frá Danmörku, og sagði frá hvemig staðið væri að
fræðslu um arkitektúr í danska grunnskólanum. Hann endaði
sinn þátt með sýnikennslu úr kennslustund sem þátttakendur
þemans voru virkir í. Að lokum kynntu Anna Möller, Áslaug
Harðardóttir og Sigríður Einarsdóttir, kennarar í Selásskóla,
tilraunaverkefni um manngert umhverfi, sem stóð yfir á
síðastliðnum vetri hjá einum 4. bekk og einum 6. bekk í
Selásskóla. Arkitektafélag Islands átti einnig aðild að þessu
verkefni og voru Bergljót Einarsdóttir arkitekt og Hafdís
Hafliðadóttir fulltrúar AÍ.
Það má sjá af kennsluefni, og af allri kynningu á umhverfis-
menntun, að skólamenn, félagasamtök og þeir sem hafa
ákvörðunarvald um umhverfismál hjá ríki og sveitarfélögum
virðast ekki líta á byggt umhverfi sem þátt í umhverfis-
menntun og umhverfisvemd.
Á allsherjarfundinum í lok ráðstefnunnar voru pallborðs-
umræður sem nokkrir framámenn í umhverfisfræðslu
13