Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Page 68

ÚTIHURÐIR
JÓN SIGURÐSSON
EIRÍKUR ÞORSTEINSSON
Það er gamalt spakmæl i
sem segir að erfiðara
sé að smíða eina
útihurð svo vel fari en
heilt hús. Annar
svipaður frasi segir að útihurðin sé
andlit hússins og skuli því vanda vel
til hennar, þannig að gestkomandi
gangi í bæinn með jákvæðu hugar-
fari. Víst er að nú á tímum krefjumst
við ekki aðeins að hurðin líti vel út,
heldur einnig að hún sé fullkomlega
vind' og vatnsþétt, auk þess sem
hún skal opnast eftir þörfum með
innbyggðum raflæsingum og takka-kerfi. Auk heldur verður
hurðin helst að vera fislétt að opna og opnast inn í forstofuna.
Miðað við allar þessar kröfur til útihurða, sem ekki taka hið
minnsta mið af aðstæðum, er ljóst að flokka þarf útihurðir eftir
aðstæðum, sem þær skulu notast við.
Slíkt flokkunarkerfi er hins vegar ekki fyrir hendi, og því velja
STAÐSETNING OG VAL
ÚTIHURÐA
Ekkert hús getur verið án útihurðar
og oftast eru þær fleiri en ein í
hverju húsi. Það veðurálag, sem
útihurðimar verða fyrir, er auðvitað
háð staðsetningu hússins í landinu
en ekki síðurskipulagningu útlitshönnuðar hússins. Utihurðin
er í flestum tilvikum viðkvæmasti staður hússins gagnvart
slagveðri og skafbyl. Þar er hvað minnst bil milli inni- og
útiaðstæðna, auk þess sem hurðarblaðið verður ávallt að vera
opnanlegt og er oftast stærra en stærsti opnanlegi gluggi
hússins. Ef eftir er tekið er því með eindæmum hversu oft
margir húsbyggjendur og hús-
eigendur útihurðirnar fyrst og
fremst eftir útliti og verði, en ekki
tæknilegum gæðum sem þeir hafa
heldur oftast ekkert vit á og kunna
ekki að meta.
66