Fréttablaðið - 28.03.2023, Qupperneq 13

Skipuleggja þrepa-
skipta sálfræðiþjón-
ustu fullorðinna á
heilsugæslustöðvum
á þann hátt að sál-
fræðingar starfi í sér-
hæfðum teymum þvert
á heilsugæslustöðvar.
Frá því uppbygging hófst í sálfræði-
þjónustu fullorðinna (18 ára og
eldri) á heilsugæslustöðvum árið
2016 hefur verið unnið að þróun
verklags sem tryggir örugga, fag-
lega og árangursríka sálfræðiþjón-
ustu við algengum geðheilbrigðis-
vanda á Íslandi. Góða fyrirmynd má
finna á Englandi þar sem búið er að
þróa og rannsaka árangur slíkrar
sálfræðiþjónustu á heilsugæslu-
stöðvum í fjölmörg ár. Sérhæfðir og
reynslumiklir stjórnendur halda
vel utan um þjónustuna og þar er
víða unnið í teymum þvert á heilsu-
gæslustöðvar. Meðferðaraðilinn
starfar í sérhæfðu sálfræðiteymi en
viðtöl geta farið fram á heilsugæslu-
stöðvum í nærumhverfi notenda.
Það er ástæða fyrir því að þjónustan
er skipulögð á þennan hátt.
Með því að skipuleggja þjónust-
una í teymum er hægt að tryggja
gott og eftirsóknarvert starfsum-
hverfi fyrir meðferðaraðilann þar
sem hann hefur stuðning af hinum
meðferðaraðilunum í sínu teymi
og getur sótt þangað fræðslu og
handleiðslu sérfræðings. Slíkt fyr-
irkomulag gefur betri tækifæri til
endurmenntunar og sérhæfingar.
Það hefur síðan góð áhrif á gæði
þjónustunnar og þannig árangur
notenda vegna þess að með sam-
starfi er auðveldara að tryggja að
í teyminu sé til staðar öll sú sér-
hæfing sem þarf til að geta boðið
upp á viðeigandi meðferðarúrræði
við öllum þeim vanda sem þjónust-
unni er ætlað að sinna. Með verka-
skiptingu er einnig hægt að bjóða
upp á f leiri meðferðarúrræði eins
og rafrænar meðferðir og hópmeð-
ferðir. Slík þjónusta er líklegri til að
fyrirbyggja starfsmannaveltu, vera
hagkvæmari í framkvæmd og líkleg
til að skila árangri.
Frá 2016 hefur verið unnið að
því að samræma verklag og tryggja
þannig jafnt aðgengi að árangurs-
ríkri sálfræðiþjónustu í heilsu-
gæslu á landsvísu en á Íslandi hefur
uppbygging sálfræðiþjónustu full-
orðinna á heilsugæslustöðvum
farið fram með ólíkum hætti. Á
landsbyggðinni hefur verið unnið
í teymum og sálfræðingar hafa
stuðning af yfirsálfræðingi sinnar
heilbrigðisstofnunar sem kemur að
skipulagi þjónustunnar. Í Reykjavík
hafa sálfræðingar verið staðsettir
einir á stöð með ábyrgð á öllum bið-
lista þeirrar stöðvar með fá tækifæri
til sérhæfingar og starfsþróunar. Frá
2016-2022 höfðu þeir stuðning af
fagstjóra en sú staða var lögð niður
vorið 2022.
Sálfræðingar hjá heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins hafa frá upp-
hafi lýst áhuga á auknu samstarfi á
milli heilsugæslustöðva. Við upphaf
árs 2022 hófst tilraunaverkefni þar
sem sálfræðiþjónusta fimm heilsu-
gæslustöðva í vesturhluta Reykja-
víkur var sameinuð í teymi með
sameiginlegum biðlista og fylgst var
með árangri þjónustunnar. Unnið
var eftir fyrirmynd áðurnefndrar
sálfræðiþjónustu í heilsugæslu á
Englandi um þrepaskipta og gagn-
reynda þjónustu. Í teyminu var
starfandi sérfræðingur í klínískri
sálfræði. Teymið var lagt niður við
upphaf árs 2023.
Á þessu tímabili jókst framleiðni í
þjónustunni, biðlistar styttust eftir
allri þjónustu í teyminu og meðferð-
arúrræðum var fjölgað. Án teymis-
ins hefði þjónustan legið niðri um
margra mánaða skeið á sumum
heilsugæslustöðvum vegna skorts á
setnum stöðugildum en með þessu
móti var hægt að tryggja að aldrei
kom rof í þjónustuna á svæðinu
þrátt fyrir að vantaði stundum
meðferðaraðila. Bæði núverandi og
fyrrverandi starfsmenn teymisins
lýstu áhuga fyrir því að starfa áfram
í teymi með þessu fyrirkomulagi.
Einnig stóð svæðið vel hvað varðar
biðlista í samanburði við aðrar sam-
bærilegar heilsugæslustöðvar við
lok árs 2022. Haldið var utan um töl-
fræði í teyminu og fyrsta ársskýrsla
sálfræðiþjónustu í heilsugæslu birt.
Niðurstöður þessa tilraunaverk-
efnis gefa til kynna að það er bæði
hagkvæmt og árangursríkt að skipu-
leggja þrepaskipta sálfræðiþjónustu
fullorðinna á heilsugæslustöðvum
á þann hátt að sálfræðingar starfi í
sérhæfðum teymum þvert á heilsu-
gæslustöðvar, með sameiginlegan
biðlista, hafi greitt aðgengi að hand-
leiðslu og vinni eftir samræmdu
verklagi. n
Styttri bið og árangursríkari sálfræðiþjónustu í heilsugæslu
Liv Anna Gunnell
fagstjóri sálfræði-
þjónustu hjá
Þróunarmiðstöð
íslenskrar heilsu-
gæslu
Við hjá Sendinefnd Evrópusam-
bandsins á Íslandi erum stolt af
því að hafa stutt við bakið á teymi
laganema Háskólans í Reykjavík í
Málf lutningskeppni EES (en. EEA
Law Moot Court) sem átti sér stað
í Bergen um helgina. Málflutnings-
keppnin er árlegur viðburður þar
sem nemendur frá EES EFTA-ríkjum
og aðildarríkjum ESB gefst tækifæri
til þess að koma fram sem talsmenn
ólíkra aðila í skálduðu EES-réttar-
máli. Markmið keppninnar er að
endurskapa, eins náið og hægt er,
umræðu og röksemdafærslu raun-
verulegs málflutnings fyrir EFTA-
dómstólnum.
Tey mið f rá Háskólanu m í
Reykjavík samanstóð af fjórum
efnilegum laganemum; íslenskum
nemanda og þremur nemendum
frá aðildarríkjum ESB í skiptinámi
við Háskólann í Reykjavík. Þess má
geta að þetta er í fyrsta skiptið sem
háskólar utan EES EFTA-ríkjanna
geta einnig tekið þátt í keppninni.
Sendinefndin ákvað að styrkja ferð
þessa teymis til Noregs þar sem við
teljum viðburði sem þessa geta skipt
sköpum fyrir framtíðarsamstarf
milli ESB og EES EFTA-ríkjanna, en
með þátttöku í þessari keppni mun
hópur ungra lögfræðinga, á Íslandi
sem og á meginlandinu, fara út á
vinnumarkaðinn með ríkari skiln-
ing á EES-samstarfinu og EES-rétti.
Við erum stolt af teymi Háskólans
í Reykjavík með flotta frammistöðu
þess í keppninni í ár. Þrjátíu og átta
laganemendur tóku þátt í keppn-
inni ár og við vonum að fjöldi kepp-
enda eigi bara eftir að aukast með
árunum. Áfram EES!
Á meðfylgjandi mynd eru frá
vinstri: Noan Renault, Léopolt Bus-
cemi, Anastasia Bardiau, Lucie Sam-
cová-Hall Allen sendiherra og Árni
Snær Fjalarsson. n
EES-réttur – áfram EES
Lucie Samcová-
Hall Allen
sendiherra ESB á
Íslandi
Fréttablaðið skoðun 1328. marS 2023
ÞRIðJuDAGuR