Feykir - 23.03.2022, Blaðsíða 2

Það styttist óðfluga í Sæluviku
sem að þessu sinni kemur í
beinu framhaldi af frídagasúpu
aprílmánaðar; páskarnir eru
17.-18. apríl, sumardagurinn
fyrsti 21. og setning Sæluvik-
unnar sunnudaginn 24. apríl.
Skagfirðingar hafa verið
nokkuð duglegir að halda
atvinnu-, mannlífs- og menn-
ingarhátíðir, nú síðast fyrir
fjórum árum en sú fékk nafnið
Skagafjörður – heimili norðurs-
ins. Til stóð að endurtaka
leikinn nú í vor en samkvæmt
heimildum Feykis verður
hátíðin ekki í lok Sæluviku en
verið er að skoða hvort hún
verði í haust eða frestist fram á
næsta vor.
Að sögn Hebu Guðmunds-
dóttur, verkefnastjóra hjá Svf.
Skagafirði, var megin ástæðan
fyrir því að ekki þótti ráðlegt að
setja upp sýninguna seinni
helgi Sæluvikunnar sú að svo
gæti farið að lið Tindastóls eigi
heimaleik í úrslitakeppninni í
körfubolta á sama tíma og þar
verður dagsetningum ekki
hnikað til nema í neyðar-
tilfellum. Þá var skoðað að
fresta sýningunni um viku en
þá er aðeins vika í sveitar-
stjórnarkosningar sem fara
fram tveimur vikum fyrr en
vanalega þannig að sú tíma-
setning hentaði ekki.
Feykir spurði Hebu hvort
það hafi verið skoðað hjá
fyrirtækjum og stofnunum
hvort áhugi væri fyrir að setja
upp atvinnulífssýningu. „Já,
það var stemning þegar við
könnuðum áhugann í byrjun
þessa árs. Held að allir séu
tilbúnir í að gera eitthvað
skemmtilegt aftur,“ sagði Heba
og vísar í tveggja ára Covid-
tímabil þar sem samvera hefur
verið í lágmarki og tækifærin af
skornum skammti til að lyfta
sér upp í gleði, leik og söng.
/ÓAB
Eins og fram kemur á forsíðu Feykis þessa vikuna rak
stærðarinnar hval upp í fjöru í landi Bessastaða í Húna-
þingi vestra. Í orðabókum er hvalreki m.a. skilgreindur
sem óvænt stórhapp en eins og flestir vita var litið á
hvalreka sem mikinn happafeng á öldum áður og dæmi
um að slíkt hafi bjargað fjölda fólks frá hungurdauða.
Til að koma í veg fyrir algjöran
glundroða þegar eitthvað nýtilegt
rak á land voru að sjálfsögðu sett
lög um hvalreka líkt og annan reka.
Í Jónsbók eru alls 13 lagabálkar og
einn þeirra, Rekabálkur, er veg-
legur og fjallar að sjálfsögðu um
reka. Þar segir m.a.: „Hverr maðr á
reka allan fyrir sínu landi viðar ok
hvala, sela ok fiska, fugla ok þara,
nema með lögum sé frá komit. Ef
við rekr á fjöru manns, þá skal hann marka viðarmarki sínu,
því er hann hefir sýnt áðr grönnum sínum …“
Alls eru kapítularnir ellefu í Rekabálki Jónsbókar og
flestir þeirra koma inn á hvalrekann frá ýmsum hliðum hans
m.t.t. hagsmuna allra þeirra sem telja sig eiga hlut í rekanum
og gætu nýtt sér á einhvern hátt.
Í dag er hvalreki ekki fagnaðarefni landeigenda enda
hvalurinn ekki nýttur að nokkru leyti nema ef vera skyldi að
tennur eða skíði séu hirt. Hvalinn þarf að losna við úr
fjörunni til að koma í veg fyrir mengun af ýmsu tagi og
hefur stundum verið fullyrt að það sé gert á kostnað
landeigenda þar sem hann eigi það sem rekur á hans fjörur.
Árið 2005 undirrituðu sex opinberar stofnanir verklags-
reglur sem fara skal eftir þegar hvali rekur á land enda hafa
þær aðkomu að þess konar viðburðum. Þessar reglur eru
ansi ítarlegar og skráðar á 23 síður sem hægt er að finna
m.a. á heimasíðu Umhverfisstofnunar.
„Þegar dauðan hval rekur á land má ekki nýta kjötið
heldur verður að farga því á viðurkenndan hátt, þ.e. ef slíkt
er talið nauðsynlegt, æskilegt eða framkvæmanlegt. Al-
mennt gildir að allt sem rekur á land fellur í hlut viðkomandi
landeiganda, sbr. rekaviður netadræsur og allskyns rusl
sem rekur á fjörur víða um land,“ segir í ritinu.
Einnig segir að þar sem hvalreki sé ekki úrgangur í
skilningi reglugerðarinnar og landeigandi því ekki úrgangs-
hafi, hafi hann ekki hirt neitt úr hræinu, megi álykta að þá sé
ekki unnt að þvinga landeiganda til að fjarlægja hvalreka á
sinn kostnað, „… þannig að opinberir aðilar þurfa að koma
að máli þegar nauðsynlegt eða æskilegt er talið að dýrið
verði fjarlægt eða urðað á staðnum. Ennfremur má álykta
að urðun á staðnum sé heimil án starfsleyfis enda ekki um
úrgang að ræða.“
Í því ljósi má álykta að þessar verklagsreglur séu alger
hvalreki fyrir landeigendur svo framarlega sem þeir nýta
ekkert af hvalnum.
Góðar stundir!
Páll Friðriksson, ritstjóri
LEIÐARI
Þvílíkur hvalreki
AFLATÖLUR | Dagana 13. til 19. mars á Norðurlandi vestra
Arnar HU 1 með rúm 334 tonn
SKIP/BÁTUR VEIÐARFÆRI KG SKIP/BÁTUR VEIÐARFÆRI KG
Alls á Skagaströnd 36.171
SAUÐÁRKRÓKUR
Arnar HU 1 Botnvarpa 334.118
Drangey SK 2 Botnvarpa 211.609
Lundey SK 3 Þorskfisknet 6.554
Málmey SK 1 Botnvarpa 148.597 Alls á Sauðárkróki 700.878
SKAGASTRÖND
Dagrún HU 121 Þorskfisknet 2.978
Hafrún HU 12 Dragnót 21.700
Hrund HU 15 Handfæri 212
Ólafur Magnússon HU 54 Þorskfisknet 758
Valur ST 30 Handfæri 1.784
Viktoría HU 10 Handfæri 177
Von HU 170 Lína 8.562
Fjórir bátar/togarar lönduðu á Króknum í
síðustu viku tæpu 701 tonni í átta löndunum.
Þar var Lundey með fimm landanir og hinir
með eina hver. Arnar HU 1 var aflahæstur með
rúm 334 tonn en á vef fisk.is má lesa að aflinn
sem var um borð hafi samsvarað um 858 tonnum
upp úr sjó, þarf af um 736 tonnum af þorski.
Aflaverðmæti var því um 465 milljónir. Til að
útskýra þetta betur fyrir þeim sem hugsa, hvað
varð um mismuninn, þá skýrir það sig þannig að
þar sem þetta er frystitogari sem er úti á sjó allt
að fjórar til fimm vikur í senn, þarf að gera að
fiskinum, flaka og hausa, þá skerðist aflinn sem
endaði í 334 tonnum. Guðjón Guðjónsson, skip-
stjóri Arnars, segir í samtali við vefinn að þeir hafi
farið af stað 9. febrúar og voru þeir við veiðar í
Barentshafi, norður af Noregi. Veiðarnar voru
upp og ofan en þeir hafi landað 17.141 kassa
þann 17. mars og veðrið var ágætt í túrnum.
Á Skagaströnd voru sjö bátar við veiðar og
lönduðu allir einu sinni hver. Aflahæst var Hafrún
HU 12 með alls 21.700 kg og var uppistaða aflans
þorskur. Enginn landaði á Hvammstanga né
Hofsósi og heildaraflinn því 737.049 kg í síðustu
viku á Norðurlandi vestra. /SG
Skagafjörður – heimili norðursins
Engin atvinnulífssýning í Sæluvikunni
Óháð fréttablað á Norðurlandi vestra - alltaf á miðvikudögum
Útgefandi: Nýprent ehf., Borgarflöt 1, Sauðárkróki
Póstfang Feykis: Borgarflöt 1, 550 Sauðárkrókur
Ritstjóri & ábyrgðarmaður:
Páll Friðriksson, palli@feykir.is & 861 9842
Blaðamenn:
Óli Arnar Brynjarsson, oli@feykir.is
Sigríður Garðarsdóttir, siggag@nyprent.is | Klara Björk Stefánsdóttir, klara@nyprent.is
Prófarkalestur: Fríða Eyjólfsdóttir
Auglýsingastjóri: Sigríður Garðarsdóttir, siggag@nyprent.is
Áskriftarverð: 649 kr. hvert tölublað með vsk. Lausasöluverð: 795 kr. m.vsk.
Áskrift og dreifing: Nýprent ehf. Sími 455 7171.
Umbrot og prentun: Nýprent ehf.
Þingeyraklaustursprestakall
Sr. Edda Hlíf sett í embætti sóknarprests
Sr. Edda Hlíf Hlífarsdóttir var sett inn í embætti
sóknarprests í Þingeyraklaustursprestakalli
síðastliðinn sunnudag í Blönduóskirkju. Valnefnd
Þingeyraklaustursprestakall hafði kosið Eddu Hlíf
sem sóknarprest í síðasta mánuði og staðfesti
biskup Íslands ráðninguna en alls sóttu fimm
um sóknarprestsstarfið.
Eyþór Wechner lék á kirkjuorgelið og kirkju-
kórar Þingeyraklaustursprestakalls sungu. Dalla
Þórðardóttir prófastur þjónaði fyrir altari fyrir
prédikun, en þá tók Edda Hlíf við.
Edda Hlíf er fædd á Sauðárkróki 20. júlí 1985
og ólst upp í Víðiholti í Skagafirði. Hún er stúdent
af félagsfræðibraut við Fjölbrautaskóla Norður-
lands vestra árið 2011 og lauk mag.theol.-prófi
frá Háskóla Íslands í febrúar 2020. Hún er með
diplómanám á meistarastigi í sálgæslufræðum
frá Endurmenntun Háskóla Íslands. /ÓAB
Frá sýningunni Lífsins gæði og gleði í íþróttahúsinu á Króknum vorið 2014. MYND: ÓAB
Séra Dalla til vinstri og sr. Edda Hlíf. MYND: VALDIMAR GUÐM.
2 12/2022