Harmonikublaðið - 15.05.2019, Qupperneq 18

Jóel Friðbjörnsson
(«)^0
Eitc af því sem einkennt hefur Harmonikufélag
Þingeyinga í gegn um tíðina er samspil hinna
ýmsu félaga. Einn er sá hópur sem hvað mesta
frægð hefur hlotið í því sambandi, nefnilega
Strákabandið. Ekki er ótrúlegt að einhverjir
áskrifendur blaðsins eigi diska Strákabandsins
og langi jafnvel til að vita meira um þessa
rómuðu þingeysku gleðigjafa.
Einn félaganna er Jóel Friðbjörnsson bóndi á
Isólfsstöðum á Tjörnesi, sem um árabil hefur
leikið með HFÞ. Ritstjóra langaði að
forvitnast um feril hans sem harmonikuleikara
og sögu Strákabandsins í leiðinni. Hann brá
því undir sig betri fætinum og heimsótd Jóel
og frú, en Isólfsstaðir eru rétt íyrr norðan
Húsavík, við ysta haf. Þegar rennt
hafði verið í kaffibollana tók að
liðkast um málbeinið.
Hvar og hvenær er Jóel Frið-
björnsson fæddur?
Eg er fæddur á Húsavík 31. janúar
1931 í heimahúsi eins og gerðist oft
í þá daga. Eg var viku gamall þegar
mamma fór með mig heim í
Isólfsstaði þar sem ég hef átt heima
síðan.
Var mikið um tónlist á
æskuheimilinu?
Fyrst þegar ég fer að muna eftir mér
þá var til munnharpa sem eldri
bræður mínir spiluðu á og þá var oft
sungið með, en svo var það upp úr
1940 sem einn af eldri bræðrum
mínum, Hreiðar, fór á norskt
síldarskip og var á því allt sumarið
og þegar hann kom heim um haustið kom
hann með píanóharmoniku sem hann hafði
keypt af Norðmanni sem var skipsfélagi hans.
Fljótlega fór ég að fikta við þetta hljóðfæri og
náði fljótt lagi á það með einum fingri.
Lærðir þú á hljóðfæri Jóel?
Nei, ekki get ég sagt það, en fljótlega upp úr
fermingu langaði mig mikið til að fá tilsögn í
nótnalestri og gerði tvær tilraunir til þess, en
það var til fárra að leita í þá daga og kannske
hefur mig vantað bakstuðning eins og
stundum er sagt til að hjálpa mér áfram í þessu.
18
En eftir að Harmonikufélag Þingeyinga var
stofnað og stóra hljómsveitin tók til starfa,
lærði ég mikið af öðrum, þegar menn sem lásu
nótur voru að spila. Þá fylgdist ég með á
nótunum hjá þeim og þannig opnaðist þetta
smám saman fyrir mér.
Lærðir þú að dansa?
Já, við í Ungmennafélagi Tjörness fengum
danskennara Sigurð Hákonarson úr Reykjavík
að vetrarlagi til að kenna hér dans í
félagsheimilinu Sólvangi og það var mjög góð
þátttaka og komu allir sem gátu. Þetta voru
ógleymanlegar stundir sem við áttum þarna
saman. í því sambandi má minnast á að þegar
félagsheimilið Sólvangur var vígt 1960 var ég
fenginn til að leika undir á jólaskemmtun
barnanna. Síðan þá hafa aðeins fallið út tvö
ár hjá mér í þessum jólaskemmtunum.
Hverjar voru helstu skemmtanir á Tjörnesi
á þínum yngri árum?
Það var nú meira um það að komið væri saman
til að skemmta sér yfir vetrarmánuðina þó að
stundum væru samkomur að sumarlagi líka.
En það var lengi sú hefð að æfa leikrit sem
flutt var á samkomu milli jóla og nýárs og þá
var margt annað sem haft var með til
skemmtunar og fróðleiks. Svo voru oft höfð
spilakvöld og bingó á veturna og alltaf dansað
á eftir. Og þó að maður væri að spila polka á
fullri ferð þá var stundum kallað framan úr
sal „Meira fjör“. En þá voru hér menn í
sveitinni sem kunnu að stjórna marseringu
sem allir höfðu svo mikla ánægju af að taka
þátt í og dansa eftir. Svo hafa Þorrablótin verið
fastur liður hér í áratugi og þá skemmta sér
að sjálfsögðu allir.
Var mikið um harmonikuleikara í sveitinni?
Mér telst til að við höfum verið 16 sem
spiluðum, en þetta er yfir nokkuð langt tímabil
og sumir af þeim spiluðu bara heima fyrir sig
eins og gerðist hér áður fyrr. Ur þeim hópi má
nefna auk mín, bræður mína Ingólf og Hreiðar
sem báðir léku á harmonikur. Þá voru
Pétur Björnsson og Oli Gunnarsson
í Voladal og Heiðar Arnason,
Sandhólum. Á næsta bæ við
Isólfsstaði, Hallbjarnarstöðum voru
nokkrir nikkarar, meðal annarra
bræðurnir Baldur og Sigurbjörn
Arnasynir og einnig Kjartan
Jóhannesson sem dvelur nú á
Skógarbrekku, Heilbrigðisstofnun
Húsavík. Hann hefur ekki getað
spilað með Strákabandinu í allmörg
ár. Þá var einnig eldri maður á
Isólfsstöðum, Halldór Sigurjónsson
og svo tveir yngri bræður Sigurbjörn
Eiður og Kári Viðar Árnasynir. Þá var
Kári Leifsson á Hóli og sonur hans
Kristján Kárason á Ketilsstöðum og
einnig var félagi úr fyrsta
Strákabandinu Karl Ingólfsson á
Kvíslarhóli og einn nikkari var í
Tungugerði Hákon Jónsson. Það má því segja
að Tjörnesið hafi búið vel að
harmonikuleikurum í gamla daga. En margir
af þeim eru nú horfnir yfir móðuna miklu og
eru vonandi að spila í Blómabrekkunni hinum
megin.
Hvenær byrjaðir þú að spila fyrir dansi?
Eg var 16 ára þegar ég byrjaði fyrst að spila
fyrir dansi en þá áttum við Ingólfur bróðir
minn bara eina harmoniku sem við spiluðum
á til skiptis. En veturinn 1955 fór ég á vertíð
til Vestmannaeyja og vann þar í frystihúsi og
Hjónin á Isólfistöðum