Skýrsla til landsfundar Sjálfstæðisflokksins 1987 - 08.03.1987, Blaðsíða 10
6
að tekist hafa samningar um kaup varnarliðsins á land-
búnaðarafurðum. Svo lengi hafði dregist að finna viðunandi
lausn á þessum málum, að alvarleg staða var komin upp á
síðastliðnu sumri x samskiptum Islands og Bandarxkjanna.
Þar komu vissulega einnig til dei3an um hvalveiðar
Is3.end.inga í ví sindaskyni, sem spillti mjög fyrir eð3.ilegum
samskiptum rlkjanna.
Frá árinu 1904 hafa verið 1 gildi I Bandarlkjunxim lög
sem áskilja að sjoflutningar vegna bandarísks herliðs
erlendis skuli fara fram með bandarískxim skipum séxi þau
tiltæk. Fyrstu árin eftir gerð varnarsamningsins milli
íslands og Bandaríkjanna frá 5. mal 1951 notfærðu bandarísk
skipafélög sér þennan forgangsrétt til flutninga fyrxr
varnarliði.ð hér á landi, þð aldrei svo að ekki væru
einh.verjir flutningar með íslenskum skipum. I mal 1984 hðf
bandarlskt skipafélag, Rainbov/ Havigation, flutninga á
þessari leið. 1 skjðli laganna frá 1904 hefur þetta
s3:ipafélag not.ið forgangsréttinda til flutninga fyrir
varnarliðið og flutt langmest af þeim varningi sem til
hefur fallið.
Með hliðsjðn af mikilvægi traustra siglinga Islenskra
aðila fyrir þjððina og ríkjandi viðhorfum hér til þrðunar
frjálsra viðskipta töldu Islensk stjðrnvöld nauðsynlegt að
fá þessu fyrirkomulagi breytt þannig að flutningar fyrir
varnarliðið færu fram á jafnréttisgrundve3li. Þegar Ijðst
var I febrúar-mars 1986 að úrlausn bandarískra dðmstðla
leysti ekki deiluna var málið tekið til Itar3.egrar
athugunar I ráðuneyt.inu. Var meðal annars sendiráðinu I
Washington falið að leita ráðgjafar sérfrððra manna á sviði
bandarískra stjðrnlaga og stjðrnarfars. Hiðurstaða þessara
athugana var sú, að helst væri mögulegt að levsa ágreining-
inn með gerð sérstaks samnings, sem að fenginni staðfest-
ingu öldungadeildar Bandarlkjaþings viki til hliðar lögunum
frá 1904 eingöngu að því er varðaði umrædda flutninga milli
Islands og Bandaríkjanna. Eftir fund íslenskra og banda-
rlskra embættismanna, sem haldinn var I London 4. september
1986, komst málið á lokaskrið. Fðru samningaviðræður slðan
fram I Washington um miðjan september 1986 og lauk með gerð
samnings þess, sem nú er I gi3di milli rlkjanna. Hafa
Alþingi og Bandaríkjaþing staðfest hann.