Ský - 01.10.2004, Side 48

kom svolítið á óvart var hversu mikilla bandarískra áhrifa gætir hér
og hversu mikið’Bandaríkin eru fyrirmynd íslendinga. Helmingur
drykkja hér er Coca-Cola og þið drekkið mikið af sætum drykkjum.
Það var eiginlega neikvæðasta upplifun mín! ísland kynnir sig líka
sem umhverfisvænt land, en bílanotkun er yfirþyrmandi. Þá kom
mér á óvart hversu fáir nota almenningssamgöngur. Eg gleymi
heldur aldrei þegar við vorum að mála í Vatnaskógi og einn maður
gekk að vatninu og hreinsaði málningarburstann í því!"
En hvaða skoðun hefur hann á Kárahnjúkavirkjuninni?
„Ég veit ekki hvort Kárahnjúkavirkjun muni hafa áhrif til hins verra
fyrir ykkur. Þið getið ekki endalaust treyst á fiskinn og ísland þarf í
framtíðinni að treysta á ferðaþjónustu, tel ég. Greenpeace segir að
ef þið farið að veiða hvali aftur, komi ferðamenn ekki til íslands, en
ég sé ekki að það hafi gengið eftir. Kárahnjúkar hjálpa ekki ímynd
íslands sem umhverfisvæns, hreins lands. Ég mun hins vegar alltaf
koma til íslands, sama hversu mörg álver þið reisið og það sama
gildir örugglega um marga aðra ferðamenn."
„EIN MEÐ ÖLLU ..."
Ein af góðu hugmyndunum hans Martins til að vekja áhuga Tékka
á íslandi er að selja „bæjarins bestu pylsur" í Prag. Þær selur
hann á „Nordica Café" sem er lítið kaffihús í Norræna húsinu í
Prag:
„Scandinavian center - eða Norræna húsið, var opnað í fyrra og
það er í einkaeign danskrar ferðaskrifstofu," segir Martin. „Okkar
Norræna hús er lítið og ekki líkt Norræna húsinu í Reykjavík eða í
Færeyjum. Ég hef unnið á kaffihúsinu og kom með þá hugmynd
þangað að við seldum „eina með öllu", dæmigerða, íslenska
pylsu. Þar sem íslensk framleiðsla er dýr miðað við verðlagið sem
tíðkast í Prag, datt mér í hug að selja ódýra, íslenska vöru sem vekti
eftirtekt: íslensk pylsa með öllu I Helst hefðum við viljað bjóða upp
á SS-pylsur, en þar sem það er ekki beint flug til Prag frá íslandi
nema endrum og sinnum, væri of dýrt fyrir okkur að flytja þær inn.
Til að gera pylsuna „íslenskari" notum við SS-sinnep og Gunnars
remúlaði, en það komu vinir mínir með til mín í vor. íslenska pylsan
vekur athygli fyrir það að á henni er hrár og steiktur laukur og
remúlaðið, sem við þekkjum ekki í Tékklandi."
En það er ekki svo að hvaða pylsutegund sem er hefði orðið fyrir
valinu í stað SS-pylsanna: Martin og yfirmaður kaffihússins, - kona
- gengu milli pylsubúða og smökkuðu á pylsum, þangað til þau
fundu þá tegund sem þeim fannst líkjast SS-pylsum mest!
„Þetta var kannski ekki mjög vísindaleg könnun!" segir hann
hlæjandi, „en þeir sem kaupa sér íslenska pylsu með öllu vita
ekkert hvernig raunveruleg SS-pylsa bragðast!"
Martin er góður penni og hann skrifar mikið um ísland ítímaritið
Norræn tíðindi, Severské listy, sem áhugafélag um Norðurlöndin
gefur út ársfjórðungslega í Prag:
„í blaðinu fjöllum við um stjórnmál á Norðurlöndunum, segjum
frá menningu, umhverfi, siðum og fleiru. Ég hef farið á
kvikmyndahátíðina í Karlovy Vary árlega frá 1996, þar sem
íslenskar kvikmyndir hafa verið í keppni og þá hef ég hitt íslenska
kvikmyndagerðarmenn eins og Baltasar Kormák, þótt ég þekki
hann ekki persónulega. Ég hef mikinn áhuga á að verða fréttamaður
fyrir ísland í Tékklandi þannig að ég geti samræmt áhuga minn á
íslandi og blaðamennsku. Ég er í tveimur háskólum; nem norræn
fræði í öðrum og stjórnmálafræði í hinum. í stjórnmálafræðinni
lærum við um stjórnmál Evrópu, Rússlands og Bandaríkjanna og
veljum okkur síðar lönd til að fjalla um og mig langar að sérhæfa
mig í Norðurlöndunum.
Þegar Martin talar um ísland er auðheyrt að honum þykir mikið
til landsins koma. En þá fer heldur ekki hjá því að maður hugsi til
foreldra hans, arkitektanna, í einhverri fallegustu borg heimsins.
Myndi hann til dæmis treysta sér til að sýna þeim Hverfisgötu?!
„Það eru margar fallegar byggingar á fslandi!" svarar hann brosandi
og nefnir kirkjur landsins því til staðfestingar. „Ég hef búið alla ævi
í Prag, sem er stórkostleg borg með sögulegum byggingum en
ég hef líka áhuga á nútíma arkitektúr og finnst ísland, Danmörk
og Svíþjóð mjög framarlega í þeim efnum. Þar eru margar fallegar
byggingar, sem og í Noregi, sem ég hef líka heimsótt."
DRAUMAR UM FRAMTÍÐARSTARF
En hvaða drauma á þessi ungi maður? Vill hann vinna fyrir
Evrópusambandið, verða blaðamaður eða ...?
„Mig dreymir um að vinna við eitthvað sem tengist Islandi og
Tékklandi," svarar hann án umhugsunar. „Ég veit að sendiráði
Tékka á íslandi var lokað fyrir 11 árum og þótt einhverjum kunni
að finnast það fjarstæðukenndur draumur, þá vildi ég helst verða
sendiherra Tékklands á íslandi. Áframhaldandi og meiri samskipti
landanna veltur á því hvort ísland gangi í Evrópusambandið, en
slík ákvörðun verður ekki í höndum íslenskra stjórnmálamanna,
heldur norsks almennings. Ef Noregur gengur í Evrópusambandið,
þá getur ísland ekki annað en gert slíkt hið sama. Ég er mjög
áhugasamur um þessi málefni og hef verið að reyna að safna saman
gögnum um kosti og galla þess að fsland gangi í Evrópusambandið,
en þær upplýsingar liggja ekki á lausu í Tékklandi. Þeirra leitaði
ég í dvöl minni á íslandi í sumar og naut þess þá að fá að hitta
Einar Benediktsson, fyrrum sendiherra fslands víða um heim og
hjá NATO, sem útskýrði fyrir mér marga hluti sem mig vantaði svör
við.
Á næstu árum, meðan ég er í námi, myndi ég vilja starfa sem
fararstjóri fyrir fslendinga i Prag og sýna þeim borgina mína. Það
get ég vissulega gert núna, en ekki á fullkominni íslensku, þannig
að þann draum læt ég kannski bíða þar til ég hef haft tækifæri til
að dvelja á íslandi í eitt ár og læra islenskuna fullkomlega."
Martin finnst l’sland þurfa að markaðssetja sig betur sem ferða-
mannaland, til dæmis íTékklandi og öðrum Austur-Evrópuríkjum,
þar sem áhugi á landinu er mikill:
„Það þarf að kynna ísland betur en nú er gert, enda eru Austur-
Evrópubúar að verða sífellt auðugri og hafa áhuga á að ferðast til
spennandilanda. Jafnvelþóttíslandsédýrtlandáþeirramælikvarða
eru margir sem hafa efni á að koma hingað. fslendingar geta ekki
verið með sendiráð um allan heim og þess vegna er mikilvægt að
vera í samstarfi við hin Norðurlöndin varðandi kynningu á þeim.
Þótt Norðurlöndin séu vissulega ólík eiga þau margt sameiginlegt.
Þið gætuð átt sameiginlega menningarmiðstöð, líkt og í Berlín þar
sem norrænu sendiráðin sameinast í einu húsi. Þetta finnst mér
skynsamleg ákvörðun. Löndin spara peninga og þau græða öll
á samstarfinu. Það væri því frábært ef hægt væri að opna slíka
miðstöð í Prag, Búdapest, Moskvu, París og svo framvegis. Áhugi
Tékka á íslandi er mikill og þótt við höfum hingað til ekki getað
boðið upp á bæklinga frá landinu spyrja þeir mikils."