Árbók Reykjavíkurborgar - 01.10.1982, Page 123

- .103
Mælikerfi Lengd Ma s s i Tímx Af 1 Rafstiaumar
CGS cm g s afleidd a fleidd
TM m af le.idd s kgf -
SI m kg s afleidd A
1 CGS - kerfinu og SI - kerfinu er massinn (m) skoðaður sem grunnstærð,
on í TM - kerfinu er kraftur (F) talinn til grunnstærða. Milli krafts
(F), massa (m) og hröðunar (a) ræður sambandið F = m • a skv. grundvallar-
lögmáli Newtons í hreyfifræðinni. Krafteiningar í CGS, TM og SI - mæli-
kerfunum verða mismunandi, þar sem grunneiningar kerfanna hafa ekki verið
valdar hinar sömu. Krafteiningarnar eru eftirfarandi:
1 CGS - ker^inu: 1 dyn er sá kraftur, sem þarf til að gefa
2
massanum 1 g hröðunina 1 cm/s .
í TM - kerfinu: 1 kp (kilopond) er sá kraftur, sem þarf til
að gefa massanum 1 kg hröðunina 9, 80665 m/s
(staðalgildi á hröðun þyngdarsviðs i.ns) .
1 SI - kerfinu:
1 N (Newton) er sá kraftur, sem þarf til
2
að gefa massanum 1 kg hröðunina 1 m/s .
Einingar fyrir afl og orku, sem notaðar hafa verið til þessa, ei’u mis-
munandi, annars vegar vegna mismunandi grunneininga í þessum mælikerfum
og hins vegar vegna þess, að í reynd er oft vikið frá grunneiningum
kerfanna og þá notaðar aðrar einingar, sem þykja henta betur vegna
stærðar eða sérstakra tengsla við viðteknar venjur á ýmsum sérsviðum
vísinda og tækni.
í eftirfarandi töflum er tekið saman yfirlit yfir helztu kraft-,
orku- og afleiningar: