Austurland - 08.11.2018, Side 6

6 8. nóvember 2018
Vinnumarkaðurinn:
Oft brotið á konum af erlendum uppruna
Í sumar starfaði Rann veig Gústafs­
dóttir sem verk efna stjóri hjá
Starfs greina sam bandi Ís lands
og vann að rann sóknar verk efninu
„Konur af er lendum upp runa á ís­
lenskum vinnu markaði.“ Kveikjan
að verk efninu voru #Met oo sögur er­
lendra kvenna sem voru birtar á samt
yfir lýsingu þeirra í janúar á þessu
ári. Margar af sögunum voru mjög
á takan legar og upp ljóstruðu um þá
al var legu stöðu sem sumar er lendar
konur eru í eða hafi verið í á vinnu­
markaðnum. Starfs greina sam bandinu
langaði að at huga hvort stéttar fé lögin
gætu stutt betur við þessar konur og
fór sú at hugun fram með rýni hópa­
rann sókn, þ.e. voru tekin við töl við
fjóra rýni hópa, þar sem við horf og
skoðanir er lendra kvenna til ís lensks
vinnu markaðar og stéttar fé laga voru
dregnar fram. Í frum niður stöðum
rann sóknarinnar voru það helst tvö
at riði sem stóðu upp úr.
Fyrra at riðið er þörfin á að komu
stéttar fé laganna þegar kemur til nýs
flótta manna verk efnis með þeim til­
gangi að undir búa flótta fólk fyrir ís­
lenskan vinnu markað. Í rýni hópnum
sem saman stóð af sýr lenskum konum
kom það fram að þær höfðu enga vit­
neskju um starf semi stéttar fé laganna
á Ís landi eða hvað þeirra starf semi
þýddi fyrir þær. Seinna at riðið snýr
að ís lensku kennslunni en eins og
kom fram í þessari rann sókn og hefur
komið fram í öðrum rann sóknum sem
hafa verið gerðar um inn flytj endur
á Ís landi þá er ís lenska tungu málið
grunnurinn að því að inn flytj endur
nái að verða virkir með limir í ís­
lensku sam fé lagi. Allar konurnar sam­
mæltust um að það væri betra að læra
ís lenskuna ef þær fengju út skýringar
á sínu móður máli, þær konur sem
höfðu litla ensku kunn áttu lærðu
mjög tak markað á þeim ís lensku nám­
skeiðum sem þær fóru á. Sem dæmi,
sýr lensku konurnar sem höfðu enga
ensku kunn áttu þegar þær komu til Ís­
lands, lærðu ekkert á seinna ís lensku
nám skeiðinu sem þær fóru á en á því
nám skeiði voru þær á samt öðrum er­
lendum ein stak lingum sem voru frá
mis munandi löndum og fór kennslan
fram á ensku og ís lensku. Fyrst þegar
þær komu til landsins sátu þær nám­
skeið sem var að eins fyrir þær og fjöl­
skyldur þeirra og þá var túlkur sem
túlkaði yfir á arabísku og fannst þeim
það nám skeið gefa sér mikið. Það
sama átti við um pólsku konurnar en
seinna nám skeiðið sem var haldið á
þeirra svæði talaði kennarinn einnig
pólsku og gat því út skýrt betur fyrir
þeim.
Af leiðing brota á ís lenskum
vinnu markaði
Rann veig hefur stundað rann­
sóknar tengt meistara nám í fé lags­
vísindum við Há skólann á Akur­
eyri undan farin tvö ár og unnið að
meistara rit gerðinni „Or sök, á hrif og
afl eiðingar brota á ís lenskum vinnu­
markaði: Hvað er til ráða“. Í þeirri
rann sókn voru við mælendur er lendar
og ís lenskar konur sem höfðu orðið
fyrir brotum á ís lenskum vinnu­
markaði innan ferða þjónustunnar og
fag aðilar sem deildu vit neskju sinni
um hvernig væri hægt að vinna gegn
brotum á vinnu markaðnum. Í ljósi
yfir skriftar mál stofu ASÍ á LÝSA,
Rokk há tíð sam talsins sem fram fór á
Akur eyri í bryjun septem ber mánaðar
ein blíndi Rann veig á þær niður stöður
sem snéru að er lendu konunum.
,,Er lendu konurnar sem var talað
við voru þrjár og þær höfðu allar orðið
fyrir brotum á vinnu markaðnum
stuttu eftir að þær fluttust til Ís lands.
Helstu brotin sem þær urðu fyrir
voru að þær fengu greitt undir lág­
marks kjörum, ein fékk greitt þetta
svo kallaða jafnaðar kaup, hvíldar tími
þeirra var ekki virtur og þær fengu
ekki pásur yfir daginn eins og þær eiga
rétt á. Til dæmis vann ein kvennanna
á skrif stofu hjá ferða þjónustu fyrir­
tæki og voru vaktirnar 12 tímar eins
og þekkist innan ferða þjónustunni,
hún var að mestu ein á skrif stofunni
líka yfir háanna tíma og gat því aldrei
stigið til hliðar, og vert er að nefna að á
þessum tíma var hún gengin 8 mánuði
með sitt fyrsta barn,“ segir Rann veig.
,,Fram koma at vinnu rekandi í garð
kvennanna var á tímum mjög slæm, til
dæmis þurfti ein konan alltaf að óska
eftir því að fá launin sín greidd um hver
mánaðar mót, hún hafði ekki sam band
strax fyrsta hvers mánaðar heldur gaf
hún at vinnu rekandanum nokkra daga
til þess að ganga frá launa greiðslunni
en konan þurfti að greiða húsa leigu og
aðra reikning eins og við öll, þannig
að eftir nokkra daga byrjaði hún að ýta
á at vinnu rekandanna um að fá launin
sín greidd. Síðan þegar hún loksins
fékk launa greiðsluna þá kom það mjög
oft fyrir að launin voru röng og þurfti
hún þá að óska eftir leið réttingu. Síðan
komu ný mánaðar mót og þetta sama
ferli byrjaði aftur og svona gekk þetta
í nokkra mánuði eða þar til að konan
fann sér aðra vinnu. Ill kvittni þessa at­
vinnu rekanda náði þó há marki þegar
kom að síðustu launa greiðslunni, enn
og aftur þurfti konan að óska eftir að
fá launin sín greidd, og þurfti hún að
óska eftir þeim í nokkur skipti, og þar
sem hún var orðin mjög ó sátt hvað
þetta var að taka langan tíma tók hún
á það ráð að mæta ekki til vinnu í
einn dag í mót mæla skyni. Þegar hún
mætti síðan daginn eftir var at vinnu­
rekandinn hoppandi brjáluð og sagði
við hana „að ef hún vildi fara á hitt
hótelið til þess að vinna þá þyrfti hún
að vinna.!“ Mjög stuttu eftir þetta at­
vik, einum til þremur dögum seinna,
fékk konan tölvu póst frá til vonandi at­
vinnu rekandanum sem til kynni henni
að þau væru hætt við að ráða hana í
vinnu.“
Ösku reiður at vinnu rekandi
vegna verk falls
,,Afl eiðingar brotanna og fram­
koma at vinnu rekandanna höfðu
veru leg á hrif á líðan kvennanna, þær
fundu fyrir kvíða og van líðan, sem
sást greini lega þegar þær byrjuðu
að rifja upp þessa lífs reynslum í við­
tölunum. Einnig voru þær mjög reiðar
yfir því ó rétt læti sem þær urðu fyrir
og kenndu sjálfri sér um hvernig
hafði farið fyrir þeim, ein sagði að það
væri á sína á byrgð að standa upp fyrir
sjálfri sér.
Ein af konunum sagði frá því þegar
stóð til að hennar starfs stétt færi í
verk fall, at vinnu rekandi hennar var
ekki sáttur við það fyrir komu lag, en
hún og hennar sam starfs fólk ætluðu
sér ekki að gerast verk falls brjótar og
mættu því ekki til vinnu daginn sem
verk fallið stóð yfir. Þegar konan og
sam starfs konur hennar mættu síðan
daginn eftir í vinnuna var at vinnu­
rekandinn ösku illur og skammaði
þær fyrir að hafa ekki mætt í vinnuna
daginn áður, þegar verk fallið stóð yfir.
Tvær af konunum leituðu til
stéttar fé lags vegna brota sem þær
urðu fyrir, önnur þeirra gerði það þó
ekki fyrr en eftir að hafa aflað sér upp­
lýsinga um starf semi stéttar fé laganna
á Ís landi en þegar hún hafði áttað sig á
að þau voru ekki eins og stéttar fé lögin
í hennar heima landi leitaði hún sér
að stoðar hjá þeim. önnur kvennanna
fann fyrir miklum van mætti áður en
hún leitaði sér að stoðar hjá stéttar fé­
laginu en sú líðan breyttist eftir að hún
leitaði sér hjálpar.
Ein þeirra sem leitaði sér að stoðar
hjá stéttar fé lagi varð mjög hissa vegna
þess að þegar hún deildi því að hún
vissi af fleiri ein stak lingum sem var
verið að brjóta á á þeim vinnu stað
sem hún starfaði kom í ljós að stéttar­
fé lagið kannaðist við vinnu staðinn
vegna annarra mála sem höfðu komið
upp hjá þeim en stéttar fé lög mega að­
eins taka fyrir mál hvers ein stak lings
fyrir sig og að eins ef sá hinn sami
leitar til þeirra og óskar eftir að stoð
þeirra. Þannig að þegar málin eru
stærri og varða til dæmis nokkra ein­
stak linga og starf semi fyrir tækja þá
þarf að taka þau fyrir hjá stofnunum
stjórn sýslunnar.
Þriðja konan tók á kvörðun um að
fara ekki til stéttar fé lags vegna þeirrar
þekkingar sem hún hafði um stéttar­
fé lögin í sínu heima landi. Þessi sama
kona lenti í litlu um ferðar ó happi þar
sem þurfti að leita eftir að stoð lög­
reglunnar, hún varð mjög skelkuð
vitandi það að ekki var allt með feldu
á vinnu staðnum hjá henni, til dæmis
voru launa greiðslurnar í formi reiðu­
fés, hún óttaðist að lög reglan myndi
spyrja hana nánar út í staðinn þar sem
hún var að vinna og það gæti síðan leitt
til þess að hún yrði send úr landi. Þegar
launa fólk er hrætt við að leita sér að­
stoðar þegar þau verða fyrir brotum á
vinnu markaðnum þá lendir það á eftir­
liti stéttar fé laga og stofnanna stjórn­
sýslunnar að finna ein stak linga sem
brotið hefur verið á, en eftir litið er ein
af undir stoðum þess að finna þol endur
brota á vinnu markaðnum og at vinnu­
rek endur sem brjóta á starfs fólki sínu,“
segir Rann veig Gústafs dóttir.
Rannveig Gústafsdóttir verkefnastjóri.
SJÁVARÚTVEGUR
- UNDIRSTAÐA VELFERÐAR
FJARÐABYGGÐ
Óskum öllum
launþegum
á Íslandi til
ha in ju e
barátt dag ve a-
lýðsins 1. í
Fyrsti vetrardagur
var 22. október sl.
Dekkjaskipti á hagstæðu verði fyrir fólksbíla,
minni sendibíla og jeppa. Gott úrval dekkja. Hagstæð kjör.
Bifreiðaverkstæði Launafls
Austurvegi 20, Reyðarfirði
414-9420 / bill@launafl.is
Opnunartímar
mán.-fim: 8:00-17:00
fös: 8:00-16:00
Síldarvinnslan hf.
Fiskmarkaður
ÞórshaFnar
BreiðdalshreppurFJARÐABYGGÐ
F é l a g v é l s t j ó r a o g m á l m t æ k n i m a n n a
F é l a g v é l s t j ó r a o g m á l m t æ k n i m a n n a
F é l a g v é l s t j ó r a o g m á l m t æ k n i m a n n a
HUGVIT Í VERKI
VHE firmamerki
Þessi útgáfa er ætluð til merkinga, skiltagerðar o.fl.
Litir: Pantone 432 (100%) og Pantone 151 (100%)
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.
ÞÖRUNGAVERKSMIÐJAN HF.