Læknablaðið : fylgirit - 06.03.2015, Blaðsíða 11

B R Á Ð A D A G U R I N N 2 0 1 5
F Y L G I R I T 8 3
LÆKNAblaðið 2015/101 FYLGIRIT 83 11
áreiðanleiki hefur ekki verið staðfestur í stórum rannsóknum. Flóknasta
matstækið er CAM (Confusion assessment method) sem bæði er hægt
að nota við skimun og greiningu óráðs. Það hefur fest sig í sessi og
endutekið sannað gildi sitt í rannsóknum sem áreiðanlegt og réttmætt
greiningartæki fyrir óráð. Gallinn við notkun þess er að notendur þurfa
að fá þjálfun í notkun þess svo það hentar helst sérfræðingum á sviði
öldrunarfræða.
Ályktanir: Með því að hafa góð skimunar og greiningartæki aðgengileg
fyrir allar heilbrigðisstéttir er hægt að greina óráð á skilvirkari og
áreiðanlegri hátt en hingað til.
V-4 Tengsl teymisvinnu og starfsánægju í hjúkrun á
bráðalegudeildum á sjúkrahúsum á Íslandi
Helga Bragadóttir
Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands
helgabra@hi.is
Bakgrunnur: Á undanförnum árum hefur athyglinni í auknum mæli
verið beint að teymisvinnu í heilbrigðisþjónustu og mikilvægi hennar
fyrir öryggi sjúklinga og vellíðan starfsmanna. Á bráðalegudeildum
byggist góð hjúkrun meðal annars á árangursríkri teymisvinnu.
Markmið: Að varpa ljósi á teymisvinnu og starfsánægju í hjúkrun á ís-
lenskum sjúkrahúsum.
Aðferð: Um megindlega þversniðsrannsókn var að ræða með skrif-
legum spurningalista um teymisvinnu og bakgrunnsbreytur. Notaður
var spurningalistinn Nursing Teamwork Survey-Icelandic en íslensk þýð-
ing hans reyndist bæði áreiðanleg og réttmæt. Kvarði spurningalistans
er fimmgildur Likert-kvarði (1-5) þar sem hærra stig bendir til betri
teymisvinnu. Spurningalistar voru sendir til 925 starfsmanna hjúkrunar
á öllum legudeildum lyflækninga, skurðlækninga og gjörgæslu á ís-
lenskum sjúkrahúsum eða samtals 27 deildum á 8 sjúkrahúsum.
Niðurstöður: Svarhlutfall var 70% (N=632). Flestir þátttakendur voru
kvenkyns (98,4%), hjúkrunarfræðingar (54,7%), sjúkraliðar (35,5%) og
af lyflækningadeildum (35,8%) kennslusjúkrahúsa (79,6%). Meðalgildi
teymisvinnu var 3,89 (SF=0,48). Þegar tengsl bakgrunnsbreyta við
teymisvinnu og starfsánægju voru metin sýndu niðurstöður marktæk
tengsl milli teymisvinnu og tegundar deildar, hlutverks, starfsreynslu á
deild og mönnunar (p≤0,05), auk þess milli starfsánægju á deild annars
vegar og starfsreynslu á deild og mönnunar hins vegar (p≤0,05). Gerð
var lógístísk aðhvarfsgreining (logistic regression) þar sem breyturnar
mönnun, starfsreynsla á deild og teymisvinna skýrðu um 26% af breyti-
leika starfsánægju á deild (Nagelkerke R2=0,257, c2(5, N=568)=83,015,
p<0,001). Niðurstöðurnar benda til þess að samband sé á milli bak-
grunnsbreyta, teymisvinnu og starfsánægju. Betri teymisvinna er
marktækt tengd meiri starfsánægju.
Ályktanir: Teymisvinna í hjúkrun á bráðalegudeildum íslenskra sjúkra-
húsa hefur með starfsánægju að gera og þekkt er að bæði teymisvinna
og starfsánægja hefur með gæði þjónustu og öryggi sjúklinga að gera.
Því ætti góð teymisvinna að vera forgangsverkefni stjórnenda og klín-
ískra hjúkrunarfræðinga.
V-5 Klínískar leiðbeiningar um greiningu,
forvarnir og meðferð við óráði
Hlíf Guðmundsdóttir1,2, Elfa Þöll Grétarsdóttir 1,2, Steinunn Arna Þorsteinsdóttir1,
Tryggvi Þórir Egilsson1, Ingibjörg Gunnþórsdóttir1, Lovísa Agnes Jónsdóttir1,
Sólborg Þóra Ingjaldsdóttir1, Jóna Pálína Grímsdóttir1, Bryndís Hrönn
Kristjánsdóttir1, Eygló Ingadóttir1,2, Jónína Sigurðardóttir1
1Landspítala, 2Háskóla Íslands
hlifgud@landspitali.is
Bakgrunnur: Óráð (delirum) er heilkenni sem einkennist af truflun á
meðvitund, vitrænni getu og skyntúlkun. Óráð er algengt, alvarlegt og
flókið vandamál sem tengist slæmum horfum. Með því að bregðast hratt
og rétt við má koma í veg fyrir það og bæta horfur sjúklinga. Óráð getur
verið til staðar þegar sjúklingur kemur á sjúkrastofnun eða komið til
eftir innlögn. Óráð er bæði algengt hjá sjúklingum á lyflækningadeild-
um og skurðdeildum. Mikilvægt er að setja fram gagnreyndar klínískar
leiðbeiningar um greiningu, forvarnir og meðferð við óráði fyrir heil-
brigðisstarfsmenn og innleiða þær með markvissum hætti.
Markmið: Auka þekkingu og árvekni heilbrigðisstarfsmanna á óráði og
stuðla þannig að bættri greiningu og meðferð við óráði með því að setja
fram gagnreyndar klínískar leiðbeiningar.
Aðferð: Í maí 2013 hófst vinna á Landspítala við gerð gagnreyndra
leiðbeininga við óráði. Þverfaglegur hópur starfsmanna var fenginn til
að vinna að gerð leiðbeininganna. Rýnt var í nokkrar erlendar klínískar
leiðbeiningar um óráð. Ákveðið var að þýða og staðfæra leiðbeiningar
um óráð frá Bretlandi. Að auki voru skoðuð matstæki sem reynst hafa
áreiðanleg við skimun og greiningu á óráði. Þrjú matstæki voru þýdd og
staðfærð til notkunar á LSH. Rýnt var í upplýsingar um lyfjameðferð og
lyf sem tengjast óráði á hagnýtan hátt.
Niðurstöður: Þýddar og staðfærðar voru stuttar leiðbeiningar NICE
(National Institute for Health and Care Excellence) um greiningu,
fyrirbyggingu og meðferð óráðs (Delirum: diagnosis, prevention and
management. Quick Reference Guide). Að auki voru þýdd og staðfærð
þrjú matstæki til skimunar og greiningar á óráði á LSH. Einnig var lögð
áhersla á að setja fram upplýsingar um lyfjameðferð og lyf sem tengjast
óráði á hagnýtan hátt. Leiðbeiningarnar verða gefnar út á vormánuðum
2015 og undirbúningur að innleiðingu á þeim er þegar hafin.
Ályktanir: Mikilvægt er að setja fram þverfaglegar leiðbeiningar um
óráð og beita viðurkenndum aðferðum til að greina, fyrirbyggja og
meðhöndla það. Nauðsynlegt er að kynna leiðbeiningarnar vel fyrir
öllum heilbrigðisstéttum og fylgja þeim eftir með markvissum hætti.
V-6 Mjaðmagrindarbrot meðhöndluð
á Landspítala árin 2008-2012
Unnur Lilja Úlfarsdóttir1, Gunnar Sigurðsson1,2, Brynjólfur Mogensen1,3
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2lyflækningasviði Landspítala, 3rannsóknastofu Landspítala og
HÍ í bráðafræðum
ulu1@hi.is
Bakgrunnur: Mjaðmagrindarbrotum hefur ekki verið gefinn mikill
gaumur í samanburði við mjaðmarbrot (lærleggshálsbrot/lærhnútubrot)
en margt bendir til að þau hafi verið verulega vanmetin með tilliti til
afleiðinga fyrir sjúklingana og kostnaðar þjóðfélagsins.
Markmið: Að kanna umfang, eðli og afleiðingar mjaðmagrindarbrota.
Aðferðir: Afturskyggn rannsókn á einstaklingum sem mjaðmagrindar-
brotnuðu og voru meðhöndlaðir á Landspítala árin 2008-2012. Leitað
var í sjúkraskrám eftir ICD-10 greiningum á mjaðmagrindarbrotum