Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Side 3

LÆKNAblaðið 2014/100 3
Læknablaðið
the iceLandic medicaL journaL
www.laeknabladid.is
Hlíðasmára 8,
201 Kópavogi
564 4104 – 564 4106
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Læknafélag Reykjavíkur
Ritstjórn
Engilbert Sigurðsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Anna Gunnarsdóttir
Hannes Hrafnkelsson
Magnús Gottfreðsson
Sigurbergur Kárason
Tómas Guðbjartsson
Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir
Tölfræðilegur ráðgjafi
Thor Aspelund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður og ljósmyndari
Hávar Sigurjónsson
havar@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Sigdís Þóra Sigþórsdóttir
sigdis@lis.is
Umbrot
Þröstur Haraldsson
saevar@lis.is
Ljósmynd á forsíðu:
Þorkell Þorkelsson
ljósmyndari Landspítala
Upplag
250
Prentun:
Prenttækni ehf.
Vesturvör 11
200 Kópavogi
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta og
geyma efni blaðsins á rafrænu formi, svo
sem á netinu.
Blað þetta má eigi afrita með neinum hætti,
hvorki að hluta né í heild án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráðar
(höfundar, greinarheiti og útdrættir) í
eftirtalda gagnagrunna: Medline (National
Library of Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation Reports/
Science Edition og Scopus.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and
abstracted in Medline (National Library
of Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation Reports/
Science Edition and Scopus.
ISSN: 0254-1394
Vísindi á Landspítala í sókn og vörn
Uppskeruhátíð vísinda á Landspítala, Vísindi á vordögum, verður haldin í
14. skipti þann 7. maí. Á þeim degi er litið um öxl og áföngum fagnað, rann-
sóknir kynntar, vísindamenn heiðraðir og styrkjum úthlutað úr vísindasjóði
Landspítala. Þessi viðburður er mikilvæg hvatning þeim sem vinna að rann-
sóknum, en með því að gera vísindastarf innan spítalans sýnilegt er vonandi
einnig vakinn áhugi hjá vísindamönnum framtíðarinnar.
Á undanförnum árum hafa vísindi á spítalanum sótt fram á sumum svið-
um, en á öðrum sviðum hefur þessi mikilvægi málaflokkur átt mjög í vök að
verjast. Birtingar starfsmanna spítalans á ritrýndum fræðigreinum hafa nánast
staðið í stað frá fyrra ári og telst það mjög ásættanlegur árangur (mynd). Á
sama tíma á hið innlenda styrkjakerfi mjög undir högg að sækja og enn eru
blikur á lofti um fjármögnun Rannsóknasjóðs á næstu árum, því að lögð hafa
verið fram drög að nærri 40% niðurskurði til sjóðsins í fjárlögum næstu ára. Á
sama tíma hefur verið leitast við að standa vörð um Vísindasjóð Landspítala
og er það vel.
Þrengingar í starfsemi spítalans hafa óhjákvæmilega mikil áhrif á samkeppnisstöðu hans við systur-
stofnanir á Norðurlöndunum. Einn mælikvarði sem notaður er á gæði vísindastarfs er tilvitnanatíðni í verk
sem frá stofnunum koma. Með því að vitna
til fræðilegra greina sýnir hið alþjóðlega
vísindasamfélag áhuga sinn í verki. Nú er
nýkomin út skýrsla á vegum Nordforsk,
sem sýnir uggvænlega breytingu á stöðu
spítalans í samanburði við 53 norræna há-
skóla og háskólasjúkrahús á sviði heilbrigð-
isvísinda. Staða hans hvað tilvitnanatíðni
varðar var býsna sterk á árunum 2000-2007
og var Landspítali í hópi þeirra 10% bestu,
en mælingar fyrir tímabilið 2008-2011 sýna
að hann er nú kominn langt niður fyrir
miðjan hóp og er meðal neðstu 10%.
Þrátt fyrir að gefið hafi á bátinn á und-
anförnum árum þurfum við að sækja fram.
Margir starfsmenn hafa kvartað undan því
að spítalinn hafi hætt að kaupa aðgang að heimildaskráningarforritinu EndNote, en notkun þess sparar
mikinn tíma við ritun fræðigreina og er forritið mikið notað við greinaskrif á alþjóðavísu. Nú hefur spítalinn
keypt aðgang að EndNote að nýju og gefst því starfsmönnum og nemum kostur á að endurnýja kynnin við
þetta öfluga hjálpartæki. Gert er ráð fyrir að námskeið í notkun forritsins verði haldin síðar á árinu. Einnig
hefur verið ákveðið að kaupa tölfræðiforritið STATA til notkunar á tölvum spítalans og mun vísindadeild
standa fyrir námskeiðum í notkun þess. Fleiri nýleg umbótaverkefni má tína til, meðal annars samkomulag
við Háskóla Íslands um áframhaldandi rekstur klínísks rannsóknaseturs sem aðstoðar rannsakendur við
undirbúning og framkvæmd klínískra rannsókna, og samning við Háskólann í Reykjavík um rekstur heil-
brigðistækniseturs sem undirritaður var síðastliðið haust.
Ánægjulegt er að tekist hafa samningar við HÍ um sameiginlegan rekstur heilbrigðisvísindabókasafns
Landspítala og HÍ. Safnið er höfuðbókasafn heilbrigðisvísinda á Íslandi og mun kosta kapps um að veita
nemendum, starfsmönnum spítalans og kennurum og vísindamönnum greiðan aðgang að mikilvægum
fræðitímaritum og öðrum gögnum sem nýst geta í kennslu, vísindum og öðrum störfum. Þar gegna gagna-
grunnar af ýmsu tagi vaxandi hlutverki í daglegu starfi spítalans í þjónustu við sjúklinga, til dæmis gagna-
grunnar um eitranir.
Bryddað er upp á þeirri nýbreytni á vísindum á vordögum þetta árið að veggspjaldasýningar hverfa af
sjónarsviðinu, en mæting á þær hefur oft verið stopul og miðlun upplýsinga því takmörkuð. Þess í stað var
ákveðið að taka rannsóknakynningarnar upp sem stutta fyrirlestra og setja á netið. Þessir örfyrirlestrar, þar
sem fyrirlesari og glærur sjást í mynd, verða öllum opnir. Í tilefni af vísindum á vordögum verður þessi
vefur opnaður og vonum við að starfsmenn geti þar kynnt sér áhugaverð verkefni sem hér hafa verið unnin.
Jafnframt standa vonir til að með þessu verði vísindi á spítalanum sýnilegri í augum fróðleiksleitandi Ís-
lendinga, en þegar allt kemur til alls snýst okkar starf um heilsu, fræðslu og velferð almennings.
Magnús Gottfreðsson
yfirlæknir vísindadeildar
vísinda- og þróunarsviðs
Landspítala
0
50
100
150
200
250
300
2008 2009 2010 2011 2012 2013
Fj
öl
di
Ár
Ritrýndar greinar og bókakaflar LSH 2008-2013
Ritrýndar greinar - erl.
Ritrýndar greinar - ísl.
Bækur - bókakaflar