Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Blaðsíða 15

V í s i n d i á V o r d ö g u m
F Y L g i r i T 7 9
LÆKNAblaðið 2014/100 15
Niðurstöður: Heildarlifun 1, 5 og 10 árum frá aðgerð var 96%, 90% og
73%. Tíðni MACCE var 8% einu ári frá aðgerð og 20% eftir 5 ár. Fimm
árum frá aðgerð höfðu 4,9% sjúklinga greinst með heilaáfall, 1,5%
sjúklinga greinst með hjartaáfall og 6% farið í kransæðavíkkun með eða
án stoðnets. Aðeins 4 sjúklingar (0,3%) þurftu endurhjáveituaðgerð 5
árum frá aðgerð. Sjálfstæðir forspárþættir MACCE voru EuroSCORE
og bráður nýrnaskaði skv. RIFLE-skilmerkjum og blæðing 24 klst. eftir
aðgerð. Forspárþættir lifunar voru þeir sömu auk aldurs og aðgerðarárs.
Ályktun: Langtímaárangur kransæðahjáveituaðgerða á Íslandi er góður og
fer batnandi. Fimm árum frá greiningu eru 90% sjúklinga á lífi og 80% þeirra
hafa ekki fengið alvarlega fylgikvilla eða þurft á enduraðgerðum að halda.
24 Samanburður á lifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti og
Íslendinga af sama aldri og kyni
Sindri Aron Viktorsson2, Daði Helgason2, Thor Aspelund2, Andri Wilberg
Orrason2, Arnar Geirsson1,2, Tómas Guðbjartsson1,2
1Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2læknadeild HÍ
sindriav@landspitali.is
Inngangur: Ósæðarlokuskipti er önnur algengasta opna hjartaaðgerðin
á Íslandi og er oftast gerð vegna þrengsla í lokunni. Upplýsingar um
langtímaafdrif þessara sjúklinga hefur vantað hér á landi. Með upp-
lýsingum úr miðlægum gagnagrunnum var borin saman langtíma lifun
sjúklinga sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna ósæðarþrengsla
við Íslendinga af sama aldri og kyni.
Aðferðir: Rannsóknin náði til 366 sjúklinga (meðalaldur 70,1 ár, 62,8%
karlar) sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna ósæðarlokuþrengsla
á Landspítala 2002-2011. Lífræn loka var notuð hjá 298 sjúklingum
(81,4%) og gerviloka hjá 68 (18,6%). Kransæðahjáveita var framkvæmd
samhliða í 54,0% tilfella. Lifun sjúklinga var metin og borin saman við
væntanlega lifun Íslendinga af sama aldri og kyni, samkvæmt gögnum
um ævilíkur frá Hagstofu Íslands. Skammtíma fylgikvillar og 30-daga
dánartíðni voru einnig skráð. Miðgildi eftirfylgdar var 4,7 ár og öllum
sjúklingum var fylgt eftir.
Niðurstöður: Meðal EuroSCORE-II fyrir aðgerð var 3,8% og hámarks
þrýstingsfallandi yfir lokuna 69,9 mmHg. Meðalstærð ígræddra loka var
25,1 mm (bil 21-29). Gáttatif (67,6%) og bráður nýrnaskaði (22,7%) voru
algengustu snemmkomnu fylgikvillarnir, en 55 (15,0%) sjúklingar þurftu
á enduraðgerð vegna blæðingar að halda. 30 daga dánartíðni var 5,7%.
Heildarlifun ári frá aðgerð var 91,8% og eftir 5 ár 82,3%, en 96,3% og 77%
á sömu árum fyrir Íslendinga af sama aldri og kyni. Fyrstu 2 árin eftir
aðgerð var lifun verri hjá sjúklingum í aðgerðarhópnum, aðallega vegna
aðgerðartengdra dauðsfalla. Eftir það var lifun sambærileg og 5 árum
frá aðgerð reyndist lifun aðgerðarsjúklinga betri en samanburðarhóps.
Ályktun: Langtíma lifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti vegna ósæðar-
lokuþrengsla er svipuð eða betri en hjá Íslendingum af sama aldri og
kyni. Ástæður þessa eru ekki þekktar og þarfnast frekari rannsókna.
Tíðni fylgikvilla er há, sérstaklega enduraðgerðir vegna blæðinga. Þessar
niðurstöður undirstrika mikilvægi ósæðarlokuskipta sem árangursíkrar
meðferðar við ósæðarlokuþrengslum.
25 Bráðar kransæðahjáveituaðgerðir: Ábendingar og árangur
Tómas Andri Axelsson1, Anders Jeppsson2, Tómas Guðbjartsson3
1Læknadeild HÍ, 2hjartaskurðdeild Sahlgrenska háskólasjúkrahússins í Gautaborg, 3hjarta-
og lungnaskurðdeild Landspítala
taa2@hi.is
Inngangur: Kransæðahjáveituaðgerð er í langflestum tilvikum valað-
gerð, en árangur þeirra er töluvert rannsakaður. Hins vegar skortir
upplýsingar um bráðar kransæðahjáveituaðgerðir en þær eru annars
vegar neyðaraðgerðir (emergency CABG) sem framkvændar eru innan
næsta vinnudags eftir að ákvörðun um aðgerð er tekin og hins vegar
björgunaraðgerð (salvage CABG) þegar sjúklingur þarf endurlífgun á
leið á skurðstofu. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna ábendingar
og árangur þessara aðgerða.
Aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum neyðar- og björgunar krans-
æðahjáveituaðgerðum sem framkvæmdar voru milli 2005-2013 á Sahl-
grenska háskólasjúkrahúsinu (n=268) og á Landspítala (n=42). Meðal
eftirfylgd var 3 ár.
Niðurstöður: Af 310 sjúklingum voru 296 neyðaraðgerðir og 14 (5%)
björgunaraðgerðir; eða 5% af kransæðaaðgerðum framkvæmdum á
tímabilinu. Karlmenn voru 71%, meðalaldur var 67 ár og meðal Euro-
SCORE-II var 6,9%. Allir sjúklingarnir höfðu brátt kransæðarheilkenni
við komu; 42% STEMI, 39% NSTEMI og 19% óstöðuga hjartaöng. Tæp-
lega helmingur sjúklinga fór beint á skurðstofu eftir kransæðaþræðingu
og fengu 15% fengu þeirra ósæðardælu (IABP) fyrir aðgerð og önnur
9% eftir aðgerð. Meðal hjarta- og lungnavélartími var 87 mín. Tæplega
helmingur sjúklinga þurfti samdráttarhvetjandi hjartalyf >12 klst eftir
aðgerð og 8 sjúklingar (3%) ECMO-dælu. Heilablóðfall greindist hjá 4%
sjúklinga eftir aðgerð og tíðni enduraðgerða vegna var blæðingar 16%.
Dánarhlutfall í sjúkrahússlegu var 16%; 15% eftir neyðaraðgerð en 85%
eftir björgunaraðgerð. Fimm ára lifun eftir aðgerð var 73%.
Ályktun: Dánarhlutfall eftir björgunaraðgerðir er hátt (85%) en mun
lægra fyrir neyðaraðgerðir (15%). Enduraðgerðir vegna blæðinga voru
algengar, enda fengu nánast allir sjúklingarnir kröftuga blóðflöguhemj-
andi meðferð fyrir aðgerð. Sjúklingar sem lifa af aðgerðina hafa ágætar
langtímahorfur.
26 SSRI- og SNRI geðdeyfðarlyf auka ekki áhættu á blæðingu
eftir kransæðahjáveituaðgerðir
Simon Morelli1, Steinþór Marteinsson2, Hera Jóhannesdóttir2, Helga R. Garðars-
dóttir2, Tómas Andri Axelsson2, Engilbert Sigurðsson2,3, Tómas Guðbjartsson2,4
1Skurðlækningasviði Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3geðdeild Landspítala, 4hjarta- og
lungnaskurðdeild Landspítala
simonmor@landspitali.is
Inngangur: Fjöldi rannsókna hefur sýnt að geðdeyfðarlyfin SSRI (Selec-
tive Serotonin Reuptake Inhibitors) og SNRI (Serotonin Noradreanlin
Reuptake Inhibitor) geta aukið blæðingu eftir skurðaðgerðir. Áhrif þess-
ara lyfja eru þó minna rannsökuð eftir opnar hjartaaðgerðir. Tilgangur
þessarar afturskyggnu rannsóknar var að kanna áhrif SSRI/SNRI-lyfja á
blæðingu eftir kransæðahjáveituaðgerð.
Aðferðir: 808 sjúklingar sem gengust undir kransæðaðahjáveitu eingöngu
á Landspítala á tímbilinu 2007-2012. Af þeim tóku 40 SSRI/SNRI lyf
(5%) fyrir aðgerð og voru þeir bornir saman við viðmiðunarhóp (V-hóp).
Endur-hjáveituaðgerðum og bráðasjúklingum var sleppt, einnig til-
fellum þar sem blæðing var >5L. Skráð var magn blóðhlutagjafa, blæðing
í brjóstholskera á fyrstu 24 klst. eftir aðgerð og enduraðgerðir vegna blæð-
ingar. Einnig voru skráðir alvarlegir og minniháttar fylgikvillar, 30 daga
dánartíðni og reiknuð langtíma heildarlifun. Miðgildi eftirfylgdar var 3 ár.
Niðurstöður: Hóparnir voru sambærilegir hvað varðar aldur, kynja-
dreifingu, áhættuþætti kransæðasjúkdóms, og EuroSCORE II. Aðgerðar-
tengdir þættir eins og tímalengd aðgerðar voru einnig sambærilegir
(p=0,26). Ekki reyndi marktækur munur á blæðingu eftir aðgerð, eða
760 ml í SSRI/SNRI-hópi og 946 ml í V-hópi (p=0,07). Fjöldi rauðkorna-
gjafa var einnig sambærilegur (p=0,47) líkt og tíðni snemmkominna- og
alvarlegra fylgikvilla. Dánartíðni innan 30 daga var einnig sambærileg í