Fréttabréf Samtaka lungnasjúklinga - des. 2021, Blaðsíða 7

7
Það er óneitanlega reisuleg aðkoman að Reykjalundi,
þessari myndarlegu endurhæfingarstofnun í Mosfells-
bænum. Erindið þangað er að hitta Garðar Guðnason,
sviðsstjóra og sjúkraþjálfara í lungnateymi
Reykjalundar og ræða við hann um tilhögun endur-
hæfingar lungnasjúklinga undanfarin farsóttarmisseri.
Garðar hefur unnið á Reykjalundi frá árinu 2017, fyrst
bæði í tauga- og lungnateymi, en fyrir einu og hálfu ári,
eða rétt fyrir COVID, fluttist hann alfarið yfir í
lungnateymið þegar hann varð sviðsstjóri þess.
Reykjalundi var lokað
Garðar segist aðeins hafa náð að sinna hefðbundinni lungna-
endurhæfingu á Reykjalundi í stuttan tíma áður en heimsfarald-
urinn brast á. „COVID hefur sannarlega litað endurhæfinguna
mikið frá byrjun og truflað hana talsvert. Í fyrstu COVID
bylgjunni í fyrravor var gert meðferðarhlé hjá viðkvæmustu
skjólstæðingum Reykjalundar, þ.m.t. lungnasjúklingum. Síðar
varð tímabundin breyting á öllu meðferðarstarfinu og við urðum
varasjúkrahús fyrir Landspítala Háskólastjúkrahús með tvær
tæplega 30 rúma sólarhringsdeildir. Hefðbundnir skjólstæðingar
Reykjalundar fengu fjarendurhæfingu og var sett upp æfinga-
áætlun fyrir hvern og einn skjólstæðing. Hún samanstóð af
útigöngum og heimaþjálfun. „Við létum fólk fá prógramm og
æfingateygjur til að vinna með og fylgdum þeim svolítið eftir
þannig,“ segir Garðar og bætir við að auðvitað hafi þetta ekki
verið endurhæfing í líkingu við það sem fólk hafi átt að fá.
„Þannig var bara staðan.“
Tvískipt vakt
Þessa tímabundnu lokun segir hann hafa komið til þar sem
nauðsynlegt hafi verið að létta á sjúkrahúsunum. „Þaðan kom
fólk, að vísu ekki með kórónuveiruna,“ útskýrir hann, „heldur
aðrir sem þurfti að flytja til þess að búa til pláss.“ Þessi tilhögun
kallaði á hálfgerða vaktavinnu hjá þeim, þar sem vinna þurfti
tvískipta vakt. „Þetta var svona vikuskipting. Helmingur sjúkra-
þjálfaranna vann heima og sinnti fjarendurhæfingu og á meðan
var hinn helmingurinn að annast skjólstæðinga hérna inni á
Miðgarði og á lungnateymisganginum sem urðu tvær
sólarhrings legudeildir hjá okkur.“
Mikil hólfaskipting
Garðar segir að um miðjan mars hafi þessi tvískipting hafist og
að húsinu hafi eiginlega verið lokað þangað til í endaðan apríl.
Þá hafi aðeins verið farið að opna aftur, en frá þeim tíma hafi
ríkt mikil hólfaskipting á Reykjalundi. „Við erum tvö með
meðferðarsvið á Reykjalundi, hvort um sig með fjögur teymi og
lungnaendurhæfingin tilheyrir meðferðarsviði tvö. Skiptingin var
þannig að annað meðferðarsviðið var fyrir hádegi í stað-
endurhæfingu og hitt svo eftir hádegi. Hinn hluta dagsins var
fjarendurhæfing. Þetta fyrirkomulag gilti bæði fyrir
skjólstæðinga og starfsmenn.“
Ömurlegt fyrir skjólstæðingna
Þetta fyrirkomulag varði í einhverja mánuði, að vísu með
einhverjum tilslökunum. „Svo fór þetta aðeins að samlagast. Það
byrjaði þannig að við starfsfólkið fengum að vera í húsi allan
tímann, en skjólstæðingarnir voru bara hálfan daginn,“ útskýrir
hann og bætir við að þeir hafi þá að sama skapi fengið
heimavinnu. „Bara þjálfun heima, út að ganga, einhverjar léttar
æfingar, eða eitthvað sem þeir gátu ekki gert hérna á Reykjalundi.
Við reyndum eftir fremsta megni að koma til móts við þessa
hópa,“ segir Garðar þegar hann rifjar upp þennan tíma. „Þetta var
náttúrulega heilmikil vinna og mikið álag á starfsfólkinu hérna, en
að sama skapi bara ömurlegt fyrir skjólstæðingana að fá ekki þá
endurhæfingu sem þeir þurftu.“
Þjálfunin í vítahring
Garðar minnist sérstaklega tímabilsins sem lungnasjúklingarnir
treystu sér margir hverjir hreinlega ekki til að koma í þessu
ástandi. „Þeir vildu bara einangra sig,“ segir hann og bætir við
að það hafi verið ósköp skiljanlegt. „Það er hins vegar slæmt til
lengri tíma litið að vera svona einangraður. Þetta býður bara upp
á að erfiðara verði að koma sér aftur af stað. Fólk missir styrk og
þjálfun lungnasjúklinga datt í svolítinn vítahring. Á tímabili fóru
þeir bara í smá pásu.“ Ein aðalástæðan fyrir því að lungna-
sjúklingar fóru á bið segir Garðar að hafi verið vegna ákvörunar
lungnateymis að vernda þennan sjúklingahóp. Einnig hafi komið
upp smit á Reykjalundi í fyrra sem gerði það að verkum að þurft
hafi að loka Reykjalundi í tvær vikur.
Svolítið púsluspil, en fólk fær sína þjálfun
Viðtal við Garðar Guðnason, sjúkraþjálfara á Reykjalundi
Garðar sjúkraþjálfari í æfingasalnum á Reykjalundi.