Fréttabréf Samtaka lungnasjúklinga - Dec 2021, Page 8

8
Gekk vel miðað við allt
Þegar þarna var komið sögu var starfsemin næstum því að
komast í eðlilegt horf. „Það liðkaðist mikið um þetta þegar
bólusetningarnar fóru af stað og þá gekk þetta betur,“ segir
Garðar og bætir við að þá hafi verið farið að taka við þeim í
endurhæfingu sem voru að ná sér eftir COVID. „Þeir ein-
staklingar máttu blandast öllum,“ útskýrir Garðar. Ennþá segir
hann að töluverð hólfaskipting sé á Reykjalundi og að
meðferðasvið eitt og tvö blandist ekki saman þótt þau séu bæði
í húsinu. Búið sé að skipta prógramminu þannig að leiðir þessara
einstaklinga liggi ekki saman. „Sem er alveg klárlega mikill
hausverkur fyrir marga,“ segir hann brosandi og bætir við að
miðað við allt hafi þetta gengið bara vel.
Endurhæfingin nánast sú sama
Þegar ég spyr Garðar hvort hann hafi orðið var við mikla afturför
hjá skjólstæðingum sínum á þessum tíma segist hann ekki geta
fullyrt neitt. „Það voru örugglega margir sem biðu lengi eftir að
komast inn og þeim hefur klárlega versnað. Auðvitað reyndum
við að taka fólk inn eftir bestu getu.“ Hann segir að slíkt fari í
gegnum ferli og þegar beiðni berist sé hægt að meta þörfina.
„Núna er biðin ekki tiltakanlega löng eftir þessu mati og svo er
yfirleitt mjög stutt bið þangað til fólk kemur inn í
endurhæfingu.“ Endurhæfingin segir hann að hafi ekki breyst
neitt að ráði. „Fólk kemur ennþá í þessar fjórar til sex vikur
hingað í lungnaendurhæfingu. Þetta er bara eins og vinnudagur.
Þú kemur á morgnana milli átta og níu og ert svo til þrjú, fjögur
á daginn. Við erum samt ennþá hólfaskipt þannig að við náum
ekki að bjóða nákvæmlega sömu þjónustu og við gerðum fyrir
COVID, en vonandi styttist í það.“
Þjálfunin segir hann að sé hins vegar orðin eins og hún var, fyrir
utan bilin sem myndast í æfingaprógramminu vegna hólfa-
skiptingarinnar. Ennþá þurfi líka að tvískipta tækjasalnum.
„Nánast allir fara í tækjasalinn og fá æfingaáætlun þar.
Meðferðarsvið tvö, þ.e. lungnafólkið, kemst ekki í tækjasalinn
nema eftir hádegi á mánudögum, fyrir hádegi á þriðjudögum,
eftir hádegi á miðvikudögum, fyrir hádegi á fimmtudögum og
svo milli tíu til eitt á föstudögum. Svo er meðferðarsvið eitt með
tíma þar á milli. Þetta er svona púsluspil. Fólk fær samt sína
þjálfun.“
Púsluspilið áskorun
Ég spyr Garðar hvort hann telji að helsta áskorunin þennan tíma
hafi falist í þessu púsluspili sem hólfaskiptingin hefur í för mér
sér. „Já, þannig að skjólstæðingar okkar gætu fengið það sem
þeir þyrftu og að við gætum boðið þeim góða þjónustu,“ segir
hann hugsi og bætir við að hann telji að þau hafi gert það. „Við
höfum alla vega fengið þau viðbrögð hjá fólki. Það hefur verið
ánægt og fundið gríðarlega mikinn mun á sér.“
Hreyfiseðillinn
Þegar ég nefni hvað taki við eftir endurhæfinguna á Reykjalundi
segir Garðar að oft haldi fólk áfram t.d. á HL stöðinni, eða þar
sem sérhæfðir sjúkraþjálfarar og íþróttafræðingar starfi. Einnig
nefnir hann hreyfiseðilinn sem hann segir að hafi litið dagsins
ljós fyrir nokkrum árum. Hreyfiseðillinn felst í því að
æfingaáætlun er sett upp í samráði við skjólstæðinginn í
tiltekinn tíma, t.d. sex til átta vikur í byrjun. Hver hreyfiseðill
gildir í eitt ár. Einstaklingnum er kennt á kerfið og svokallaður
hreyfistjóri fylgist með hversu mikið viðkomandi sé búinn að
hreyfa sig, þ.e. skráningunni og er í sambandi við hann.
„Á Reykjalundi eru tveir hreyfistjórar sem sinna allmörgum eftir
útskrift. Þannig hafa skjólstæðingarnir áfram tengingu við
Reykjalund og eru í eftirfylgd hjá hreyfistjóranum.“ Hann segir
að ef viðkomandi vill svo halda áfram með hreyfiseðilinn, þá geti
hann gert það hjá hreyfistjóra í sínu umdæmi. „Það ættu að
vera komnir hreyfistjórar inn á margar heilsugæslustöðvar. Þetta
er t.d. mikið notað úti á landi.“
Auðvelt að segja fólki að hreyfa sig
Ég spyr Garðar að lokum hvaða skilaboð hann hafi til þeirra sem
ekki séu ennþá farnir að hreyfa sig og þjálfa eftir COVID. „Það er
auðvelt að segja fólki að hreyfa sig en það er erfiðara að byrja,“
svarar hann og brosir út í annað. „Annars skiptir mestu að fara
rólega af stað. Ef maður ætlar sér of mikið er hætta á því að
maður hrasi, en maður stendur þá upp aftur.“ Garðar hvetur fólk
til að leita sér aðstoðar ef því finnst erfitt að koma sér af stað.
„Þá vil ég sérstaklega benda á þessa hreyfiseðla,“ segir hann og
getur þess að þeir séu mjög hvetjandi og ættu að vera komnir á
flestar heilsugæslustöðvar. „Til þess að fá þá þarftu að fá beiðni í
gegnum heimilislækni.“
Gæti verið fyrsta skref
Hann segir að oft þurfi ekki nema smávegis stuðning til að koma
sér í gang. „Það hjálpar mikið að vita af einhverjum sem fylgist
með án þess að vera einhver lögga. Hreyfiseðillinn gæti því verið
fyrsta skref,“ segir hann og bætir við að ef þörf er á meiri
stuðningi sé ráðlegt að leita til sjúkraþjálfara í einstaklings-
meðferð, en að það þurfi líka að gera í gegnum heimilislækni.
Það er löng bið hjá þeim, en hreyfiseðillinn getur brúað slíkt bil.
Þess ber að geta að allir hreyfistjórar eru sjúkraþjálfarar.
Þegar við kveðjumst hugsa ég til þess hve fljótt og fagmannlega
starfsfólkið á Reykjalundi hafi brugðist við þessum erfiðu
aðstæðum sem heimsfaraldurinn hafði í för með sér. Það sama
má sannarlega líka segja um framlag alls okkar harðduglega
framlínufólks á þessum fordæmalausu tímum.