Heimili og skóli - 01.06.1942, Síða 32

4fi
HEIMILI OG SKÓLI
úr ýmsum ðtium.
Venjum börnin á að tala skýrt.
Eitt af örðugustu viðfangsefnum barna-
skólanna er stafsetningarkennslan, og þegar
þess er gætt, að talsvert miklum tíma er
varið til þessarar kennslu í sjö vetur sam-
fleytt, verð ég, fyrir mitt leyti að játa það,
að árangurinn er oft ótrúlega litill, og miklu
minni en okkur kennurunum finnst sann-
gjarnt að hann væri. Hér verður ekki dóm-
ur á það lagður, hvort þetta stafar af ó-
dugnaði okkar kennaranna. Þann dóm verða
aðrir að kveða upp, en ég get ekki látið hjá
líða, að vekja hér athygli á einu atriði í
þessu sambandi, sem orðið gæti bæði for-
eldrum og kennurum til leiðbeiningar, og
það er í fáum orðum þetta: Eg hefi fyrir
löngu veitt því athygli, að námsárangur fer
þarna ekki aðeins eftir greind, heldur eftir
því hvernig börnin tala. Börnin, sem lesa
skýrt og greinilega, börnin, sem tala skýrt
og með réttum framburði, skrifa undantekn-
ingarlítið réttara mál. En hin, sem lesa og
tala óskýrt og þvoglulega, geta komið ótrú-
lega miklu af ritvillum fyrir í stílum sínum.
Eftir þessu má flokka allar ritæfingar barn-
anna í tvo höfuðflokka.
Hér ber enn að sama brunni. Grundvöll-
von að ástandið sé betra en raun er
á, að flest börn hafa gereyðilagðar
tennur þegar þau ná skólaskyldu-
aldri. Þau borða sælgæti frá morgni
til kvölds, tennurnar eru ekki burst-
aðar, svo þær synda, að heita má, í
sykur- og sætindaleðju allan sólar-
hringinn. Sykurinn leysir upp gler-
ung tannanna, holur myndast, og svo
kemur tannpínan. Því ekki heldur
láta þau naga hráar gulrófur en
bryðja sælgæti sí og æ? Væri ekki
ráð að venja eldri börnin af sælgæt-
inu, og sjá um að þau yngri vendust
ekki á það?
ur móðurmálskennslunnar verður að vera
traustur, þá verður auðveldara að byggja
ofan á. Stafsetningarkennslan verður því
óbeinlínis að hefjast um leið og barnið fer
að læra að tala. H. J. M.
Heimavistarskólar eru einu fram-
búðarúrræði sveitanna.
Þeir, sem mest hafa hugsað um framtíð-
arúrræði dreifbýlisins í fræðslumálum, og
reyna hleypidómalaust að skyggnast um eft-
ir heppilegum leiðum, munu ekki koma
auga á annað úrræði en heimavistarskólana.
Sr. Magnús Helgason skólastjóri Kenn-
araskólans er einn þessara manna. Líklega
hefir hann hugsað þessi mál sveitanna meir
og betur en flestir aðrir, og enginn mun
efast um hina fölskvalausu ást, er hann
jafnan bar í brjósti til sveitanna, heimilis-
menningar þeirra og framtíðar, né heldur
glöggskyggni hans og réttsýni.
Hann segir í ræðu við skólaslit 1919, eftir
að hafa lýst þessum vandamálum sveitanna,
og ófullkomnum starfsskilyrðum farskól-
anna: — I strjálbýli, þar sem böm geta ekki
gengið heiman að í skóla, hefi ég ekki kom-
ið auga á neinn veg til að hjálpa heimilun-
um til að veita börnum sínum nauðsynleg-
ustu undirbúningsfræðslu, annan en þann,
að reisa heimavistarskóla, þar sem kennari
geti haft börnin í næði í góðum húsakynn-
um, nokkrar vikur á vetri, og hópað þau eft-
ir aldri og þroska, og orðið þannig fleirum
að liði og til meira gagns, en unnt er með
sleifarlaginu sem nú er. Það fer svo fjarri,
að ég álíti það ábyrgðarhluta, að mæla með
stofnun slikra skóla, að ég álít, það ábyrgð-
arhluta af ríkinu, að byrja ekki þegar að
leggja fé til þess, eins og nú er komið.“
Þetta sagði sr. M. H. fyrir meir en 20 ár-
um. Og vissulega mundi hann kveða enn
fastar að orði nú, ef hann mætti mæla.
Sn. S.
Börnin þurfa að vera orðin læs
10 ára gömul.
Eitt hið mesta mein allrar kennslu í
barnaskólum, eru illa læsu bömin. Og þar