Heimili og skóli - 01.08.1944, Síða 8

54
HEIMILI OG SKÓLI
VALD. V. SNÆVARR:
AGI.
Með byrjun maímánaðar ár hvert
opna barnaskólarnir dyr sínar og veita
viðtöku hundruðum barna til náms
og uppeldis. Oft hef ég spurt sjálfan
mig, er ég hef litið yfir hópana, sem
mér og starfssystkinum mínum hefur
verið trúað fyrir: „Hvaða aga-aðferð
skyldi nú eiga bezt við þennan hópinn
eða hinn?“ Þetta kann að þykja kyn-
lega spurt á þeirri stundu, þegar öll
börnin eru, sem oftast, bljúg og blíð
og sum þeirra jafnvel ekki langt frá
gráti. En löng reynsla kennir mér, að
„á skammri stundu skipast veður í
lofti“. Því er nú verr og miður, að
heimilisaginn er lítill sem enginn
sums staðar og ristir óvíða djúpt nú á
síðari árunum. Verða því kennarar
oft að taka við „óbrotnu landi“ í þessu
tilliti, og stundum má gott heita, ef
ekki er búið að spilla því á ýmsar
lundir, þegar til kasta skólanna kem-
ur. Þetta kann einhverjum að þykja
ótrúlegt, en það er samt — því miður
— satt. Sannleikurinn getur stundum
virzt ótrúlegri en sjálf lýgin, í fljótu
bragði og að öllu óreyndu. En slepp-
um nú þessu. Minnumst heldur hins,
hvílík höfuðnauðsyn það er, að börn-
in læri og temji sér stundvísi, reglu-
semi, góða umgengni, háttprýði o. fl.
o. fl. sem til góðrar háttvísi og mann-
sæmandi framgöngu heyrir. En góður
árangur fæst ekki án góðs aga og skyn-
samlegs. Hve æskilegt væri, að grund-
völlurinn væri lagður á heimilunum
innan skólaskyldualdurs. Hve dýr-
mætt væri það líka, að heimilin hefðu
almennt kennt börnum sínum að
hlusta, þegja og hlýða settum reglum.
En á þessu öllu vill víða verða ær-
inn misbrestur. Mikinn greiða gerðu
heimilin börnum sínum og skólunum,
ef þau hefðu beinlínis æfingatíma
með börnunum í þessum „greinum"
öllum, áður en þau byrjuðu skóla-
göngu sína. Vilja ekki foreldrar at-
huga þessi atriði af góðvild og úrbóta-
viðleitni? Ég hygg, að miklu góðu
mætti koma til leiðar í þessum efnum,
ef góður vilji og úrbótalöngun væri
fyrir hendi, eins og auðvitað er sums
staðar og ætti að vera alls staðar. En
ef miðað er við ástandið eins og það er
víða á þessum tímurn, þá er mér sjálf-
sagt óhætt að ganga út frá því, að grípa
verði til einhvers konar aga svo að
segja daglega í flestum stærri barna-
skólum landsins, svo fremi sem augum
er ekki lokað fyrir því, sem miður fer
og áfátt kann að vera. En hvaða ráð
hafa þá kennarar á hendinni? Hvaða
aðferðum beita þeir? Ég verð að segja,
að bæði mér og öðrum samherjum
mínum getur einatt orðið ráðafátt og
sjálfsagt verður mörgum okkar það á,
að grípa til miður heppilegra ögunar-
aðferða. Annars aetla ég mér ekki þá
dul, að svara frambornum spurning-
um til hlítar. Ég er ekki fær um það.