Heimili og skóli - 01.08.1944, Síða 10

56
HEIMILI OG SKÓLI
á heppilegu augnabliki, kann að vera
eina aga-meðalið, sem „vissar stærðir“
skilja og taka tillit til. Vitanlega er al-
rangt að gefa löðrung, — eins og gert
var í gamla daga, fyrir allt mögulegt
og ómögulegt: heimskuleg svör, illa
lærða lexíu, jafnvel þó að tornæmi
ylli, og svo framvegis. En þegar ótugt-
arskapur gerir vart við sig, og tilhneig-
ingar til að níðast á lítilmagnanum
kemur glögglega í ljós, þá getur vænn
löðrungur verið það, sem einna bezt
skilst og bezt á við. En — gæta verður
þess, að gera allt í þessum efnum að
vandlega athuguðum kringumstæð-
um, en ekki í augnabliks-æsingu. Ann-
ars er sjálfsagt, að beygja sig fyrir
löggjöfinni í þessum efnum sem öðr-
um, eins og þau eru á hverjum tíma.
5. Alvarlegt viðtal í einrúmi. Það
hygg ég sé ein albezta og áhrifaríkasta
aðferðin, sem kennarar eiga kost á.
Vinsamlegt samtal og róleg útskýring,
getur oft miklu komið til vegar í rétta
átt. Ég held að bezt muni reynast, að
kveðja hlutaðeigendur til viðtals, svo
að lítið beri á. Skólasystkinin varða
ákaflega lítið um það. En hins vegar
getur árangurinn, ef til vill, orðið því
betri sem viðtalið er á færra vitorði.
6. Fyrirbæn og hlýhugur. Setjum
svo, að dagur sé að kvöldi kominn og
skóla lokið þann daginn. Kennararnir
séu komnir heim til sín, þreyttir eftir
annasaman og erfiðan dag. Lítið hafi
lærzt, en oft hafi orðið að grípa til aga,
sem óvíst sé þó, að borið hafi æskileg-
an árangur. Þá lifir kennarinn sín
„svörtu augnablik“. Þá leggjast marg-
ar syndir við dyr hans: Vonleysi, van-
trú á eigin mátt, trúleysi á fyrirkomu-
lagið,, kuldi til foreldranna og barn-
anna, sem ekki voru honum að skapi
þann daginn o. s. frv. „En þú átt að
drottna yfir henni“, var forðum sagt
(1. Mós. 4. 7.). Þessi áminning er enn
í fullu gildi, og kennarar ættu að
minnast hennar, þegar þeim gengur
margt til móðs. Ég ráðlegg þeim öll-
um af heilum huga að reyna þessa að-
ferð: Hugsa vel og vandlega um það,
sem aflaga fór. Senda þeim, sem erfið-
astir reyndust, hlýjar hugsanir; reyna
að skilja þá og fyrirgefa þeim og —
biðja fyrir þeim og sjálfum sér með
hugarfari tollheimtumannsins (Lúk.
18.). Okkar kennaranna er að sá, en
guðs að gefa ávöxtinn. Starfa skal með
þolgæði og bíða uppskerunnar. En
ekki má gleyma að hafa ríkan og skyn-
samlegan aga í heiðri í skólunum. Til
þess að minna á það, er þessi smágrein
samin.
Að lokum þetta: Það er oflítið rætt
á málfundum kennara um aga og beit-
ingu hans. Sömuleiðis er ekki mikið
um hann skrifað af kennurum. Það er
eins og mér finnist, að kennarar séu
ófúsir að ræða sínar aðferðir og brjóta
vandamál skóla-agans til mergjar. Það
verður samt að gera, ef vel á að fara.
Það verður að finna og reyna nýjar
leiðir, ný sjónarmið, nýjar aðferðir. í
þá átt virðist mér viðleitni þessa tíma-
rits hníga og fyrir það kann ég rit-
stjórninni þakkir.
Talið ekki um börn yðar við aðra, hvorki
lof eða last, svo að þau heyri. Lofið gjörir
þau hégómagjörn og stærilát, en lastið særir
þau og skapar þrjózku.