Heimili og skóli - 01.08.1944, Blaðsíða 16

62
HEIMILI OG SKÓLI
Úp foréfi:
Mér datt í hug að segja þér ofurlít-
ið urn skólann minn í Gnúpverja-
lireppi, sem varð 20 ára í haust. Fyrstu
árin lreyrði ég suma segja, að óhæfi-
legt væri að taka börnin frá foreldrun-
um vikum saman á hverju ári í mörg
ár, og mundu þau bíða við það tjón
mikið. Nú heyrist þessi. mótbára aldr-
ei, enda held ég, að börn hafi yfirleitt
gott af að fara að heiman um tíma —
jafnvel frá góðum heimilum, og mörg
hafa þau hlakkað til að fara í skólann
og sömuleiðis að fara heim til sín aft-
ur. Ýmsir óttuðust, að börnin losnuðu
úr tengslum við heimilin, en ekki
virðist reynsla Gnúpverja benda í þá
átt, heldur lítur út fyrir, að unga fólk-
ið uni þar mun betur en annars stað-
ar. Vitanlega hafa ýmsir flutt burtu,
sumir alfarnir, en aðrir um tíma í at-
vinnuleit, eða til náms. Þaðan liafa
fleiri leitað frekara náms en úr öðrum
sveitum, sem ég þekki til.
í uppeldis- og menningarmálum þjóð-
arinnar.
Og svo að lokum þetta: Þótt mis-
munandi lífskjör hafi oft talsverð
áhrif á uppeldið, þá er mér þó nær að
halda, að mismunandi þroski og
skilningur foreldranna hafi þar stund-
um meiri áhrif. Bæta þarf úr hvoru
tveggja: Jafna lífskjörin í þjóðfélag-
inu sem mest, og auka áhuga foreldr-
anna fyrir fræðslu í uppeldislegum
efnum, svo að þau verði fær um að
mynda heimili, . sem eru samboðin
kynslóð framtíðarinnar — þeim sem
erfa landið.
I heimaivstarskólum verður öll að-
búð betri en hún getur orðið í farskól-
um og heimangönguskólum, og með-
fram þess vegna ætti að verða meiri
not af kennslunni. Kennarinn stendur
líka betur að vígi og á hægra með að
líta eftir undirbúningi barnanna.
Auðvitað margfaldar það áhyggjur
hans og vinnu, en líka gleði hans og
ánægju af starfinu. Auk þess held ég,
að börnunum þyki þetta skemmtileg-
asta skólafyrirkomulagið.
Ég hef venjulega ekki byrjað
kennslu á morgnana fyrr en kl. 9.30.
Fyrir þann tíma eiga börnin að taka
til í svefnherbergjum sínum og borða
morgunverð (hafragraut). Kennslu er
lokið kl. 5Vá- Kl. S1/^—6!/2 búa börn-
in sig undir næsta dag. Kl. 8 hefst
kvöldvakan. Þá eru lesnar sögur, og
allir eiga að sitja með vinnu sína. Á
seinni árum hefur reynzt mjög erfitt
að fá drengina til að koma með vinnu.
Smíðar eru yfirleitt óhentug vöku-
vinna, því að þeim fylgir ókyrrleiki,
sem veldur truflun. Á kvöldvökunum
hafa verið lesnar margar góðar bæk-
ur. Stundum hef ég líkt sagt sögur.
Utvarpið er mjög óvinsælt hjá börn-
unum. Þeim þykir svo miklu skemmti-
legri að hlusta á sögulesturinn. Fíátta-
tími kl. QVz.
Börnin skiptast á um að þvo kennslu-
stofuna og matarílátin eftir kvöldmat-
inn og nóndrykkinn. Venjulega eru 3
saman í flokki. Þau þvo líka sjálf sokk-
ana sína, en að öðru leyti hafa þau
þjónustu heima hjá sér, enda eru þau
sjaldan í skólanum nema Vá mánuð í
einu. Deildirnar eru 2 til skiptis. Eldri
deildin er þó alltaf nokkuð lengur. í