Heimili og skóli - 01.12.1944, Qupperneq 11

HEIMILI OG SKÓLI
87
sem ímynda sér, að þeir séu frjálslynd-
ir og vel upplýstir um þessa hluti,
haldi, að þessi skoðun sé ein hiu vitur-
legasta, sem fundin hefur verið um
uppeldismál. Með þessu sé stýrt fram
hjá skerjum kreddufestu og þröng-
sýni. Með þessu sé leiðin opin til auk-
innar víðsýni. Sérhver góður og
greindur einstaklingur muni sjálf-
krafa brjóta sér leið til hinnar lioll-
ustu og fegurstu lífsskoðunar, sem
Iiann sé fær um að skilja, enda sé trúin
svo mikið einkamál, að sízt megi nota
áróður til að koma henni í fast form.
Vanakristindómurinn sé og iðulega
dauður kristindómur, sem þá hvorki
komi einstaklingum né samfélaginu
að miklu siðferðilegu gagni. Trúin
verði að vera sannfæring, sprottin af
eigin íhugun og lífsreynslu.
Þó að ýmislegan sannleika kunni að
mega finna í þessum sjónarmiðum, þá
held ég samt, að þau séu í meginatrið-
um villukenning og vil ég því leyfa
mér að gera nokkrar athugasemdir í
sambandi við þau. En fyrst vil ég taka
það fram, að ég efast ekki um, að þeir
sem þessu lialda fram, séu í raun og
veru einlægir. Þeir skilja ekki betur.
Eins má vafalaust segja um þá, sem
beinlínis banna börnunum að koma
til Krists, þó að þeirra skoðunarmið sé
þrengra.
En ég vil mega ganga út frá því, að
engir foreldrar séu þau óhræsi, að ei
vilji þau reyna að leggja grundvöllinn
að hamingju og lífsfarsæld barns síns
eins vel og þau hafa vit á. Til þeirra,
sem með alvöru hugsa um þetta, vil ég
snúa máli mínu með þessar örfáu at-
hugasemdir um mál, sem er eitt Iiið
mikilvægasta velferðarmál heimsins.
Hvernig á að ala upp kynslóðir, sem
kunna að lifa sjálfum sér og mannlé-
laginu öllu til blessunar, hamingju og
farsældar?
Já, viðfangsefni uppalendanna er
hvorki meira né minna en þetta: AS
leitast við að þroska og æfa þær gáfur,
þá hæfileika og skapgerðarþætti, sem
reynslan hefur sýnt, að eru nauðsyn-
legar dyggðir í mannlegu félagi, svoað
vér getum lifað ánægjulegu, starfsömu
og fögru lífi.
Um mörg grundvallaratriði upp-
eldisstarfsins er naumast nokkur veru-
legur ágreiningur. Flestum kemur
saman um, að nauðsynlegt sé að æfa
skilning og greind barnsins til þess að
það læri að sjá fótum sínum forráð og
geti komið til að njóta margs af því,
sem fagurt er og gott. Til þessa þarf
það og að öðlast vissan mæli af þekk-
ingu. Fáfróður og skilningsdaufur
einstaklingur Idýtur að fara á mis við
margt það, sem bezt er og ánægju-
legast í lífinu. Hann verður úti á
þekju og hefur rninni möguleika á
að bjarga sér. Þetta er auðsætt. En
þekking og skilningur og mikil áunn-
in hæfni til vissra starfa er ekki nóg
til að skapa hamingjusamt mannfé-
lag, hversu mikilsvarðandi sem þetta
þó vissulega er. Því að allt þetta má
nota til ógiftusamlegra hluta — til að
heyja gjöreyðingarstyrjöld, eins og
nú er gert. Annars og fleira þarf því
við, til þess að friður og hamingja
megi varðveitast með þjóðunum. Það
þarf að temja lundarfarið til ákveð-
innar umgengnismenningar. Það þarf
að æfa þá þætti hugarfarsins, sem
stuðla að samúð og gagnkvæmri
lijálp, en kenna mönnum að varast