Heimili og skóli - 01.10.1951, Page 5

Heimili og skóli
TIMARJT UM UPPELDISMAL
10. árgangnr September—Október 1951 5. hefti
SNORRI SIGFÚSSON:
Sparifjársöfnun í skólum
(Útvarpserindi).
Fyrir 12 árum ræddi ég hér; útvarp-
inu stutta stund um sparifjársöfnun í
skólum. Um þetta var og nokkuð ritað
um þær mundir, bæði af mér og öðr-
um, og virtist þá ýmsum ráðamönnum
þjóðarinnar mál þetta nokkurs vert.
En s. 1. 12 ár hefur margt gerzt, heims-
styrjöld geysað, gullstraumur flotið að
landinu og horfið í skyndi, dýrtíð og
kreppa orðið ríkjandi á ný, en þjóðin
fleytt sér áfram á náðarbrauði. Sagt er
og, að allar lánsstofnanir séu tómar,
fáir leggi þar inn fé, fáir spari. Á hinn
bóginn er lánsfjárþörfin, eins og eðli-
legt er, þár sem ótal margt þarf að
gera, og sumt ærið fjárfrekt.
Raunar er þetta ástand tæpast ann-
að en eðlileg alieiðing af öllu okkar
háttalagi, — eyðslan mikil að flestra
dómi, en fátt eða ekkert gert til þess
að örva og hvetja til sparnaðar, en
menn eltir með sköttum af fé því, sem
þeir kunna að hafa sparað saman og
lagt í sjóð, svo að ekki sé nú talað um
stöðuga rýrnun þessa sparifjár, vegna
verðgildisbreytinga og dýrtíðar. Allt
þetta hlýtur að vera ærið og alvarlegt
umhugsunarefni öllum sæmilegum
mönnum, og þá ekki sízt þeim, sem
tekið hafa að sér forystuhlutverkin í
þjóðlífinu.
Það er augljóst mál, að ef við eigum
að bjargast af eigin framtaki og ráð-
deild, ef við eigum að halda fjárhags-
legu sjálfstæði, ef spariféð á að aukast,
þarf einhver uppeldisleg viðleitni að
hefjast með þjóðinni, og þá fyrst og
fremst meðal þeirra, sem landið eiga
að erfa, meðal barna og unglinga.
Væri máske rétt að spyrja sem svo,
hvort þess væri nokkur þörf, hvort við,
sem einstaklingar og heild, séum
eyðslusamir og óráðsseggir, eða hvort
okkur sé a. m. k. nokkuð ábótavant í
þeim efnum, er að skynsamlegum
sparnaði lúta. En þá er auðvitað bezt,
að hver svari þar fyrir sjálfan sig. Um
hitt verður varla deilt, að eins og áður
var vikið að, sé þess þörf að ala heild-
ina upp til meiri ráðdeildar.
Fyrir nokkrum árum var hér á ferð
útlendur hagfræðingur. Hann mun
hafa skyggnzt um í þjóðlífi okkar og
séð margt og athugað, sem við veitum
oft litla athygli eða enga. Dómur hans
um okkur var sá, að við værum eyðslu-
samir úr hófi fram, og sé það þjóðar-