Læknaneminn - 01.10.1960, Page 10

10
LÆKNANEMINN
*
ilr sögu læknisfræðitnnar.
ÆSCULAPIUS.
Þegar Hómer var og hét, var
Æsculapius, æðsti guð læknis-
fræðinnar, aðeins dauðlegur mað-
ur, en jafnframt afburðalæknir.
Hann mun hafa verið tekinn í
guða tölu einhvern tíma milli
Trójustríðsins og níundu aldar f.
Kr. Goðsögn hermir, að Appollo
hafi hrifsað Æsculapius úr móð-
urlífi hinnar ótrúu ástkonu sinn-
ar, Koronis. Síðar fór Appollo hinn
unga guð centaurnum Chironi,
sem bjó yfir lækningamætti.
(Chiron chirurgeon.) Chiron
kenndi Æsculapusi öll sín fræði, og
varð snáðinn fljótlega kennara
sínum miklu fremri. Svo fær lækn-
ir varð Æsculapius, að Seifur
varð að Ijósta hann eldingu, svo
guðirnir mættu halda mætti sín-
um yfir lífi og dauða.
Börn Æsculapiusar héldu áfram
hinu göfuga starfi föður síns.
Telesphoros, sem ætíð birtist í líki
vonglaðs drengs, réði bata manna.
Panacea, systir hans, þekkti öll
lyf jarðar. Hygeia hafði þann
vandasama starfa á höndum að
gæta snáka þeirra, sem lækninga-
kraftaverk fremja.
Talið er, að snákurinn hafi ver-
ið notaður sem tákn lækninga
löngu fyrir daga Æsculapiusar.
Skriðdýrin hafa frá alda öðli ver-
ið kennd við vizku, og snákurinn,
sem skríður upp úr jörðinni með
öllum sínum læknisdómum, var
löngum talinn búa yfir dularfull-
um lækningamætti. Stafur Æscu-
lapiusar, umvafinn einum snák,
er af fræðimönnum talinn æva-
fornt tákn læknastéttarinnar.
Víðsvegar um Grikkland voru
byggð musteri til dýrðar Æscu-
lapiusi, guði hins læksandi mátt-
ar. Með tímanum urðu þessi must-
corruptus, eður öðru því um líku.
Valdamönnum skal eigi móti
mæla. Taki þeir ólæknandi krank-
leik, skyldi eigi nokkur læknir að
nauðsynjalausu gefa sig að þeim.
Maður skyldi a. m. k. taka kollega
með til ráða, þó svo að það sé lítt
menntaður læknir.
Launin eru erfitt vandamál. Sé
hinn sjúki hirðulaus, skyldi mað-
ur seint til hans koma, sér í lagi
ef engin hætta er á ferðum, og
mun slíkt oft þau áhrif hafa, sem
óskað er. Aldrei skyldi læknir
krefjast óhæfilega hás gjalds, en
heldur eigi of lágs, og skyldi þá
fyrr gefa sjúklingnum upphæðina,
þó varlega skyldi fara í það að af-
þakka peninga hins snauða, því
ella þorir hann eigi aftur að
koma.
(Þýtt úr DE HABITU DECENTI)