Ferðir - 01.04.1979, Blaðsíða 14

14
F E R » I R
2. Hlíðarskál er skálhvilft nokkur í Hlíðarfjalli, suður og upp
af Skíðahótelinu. Eiginlega er skálin tvöföld, því að ofan við
aðalskálina er önnur grynnri skál, og milli þeirra er stallur eða
urðarhryggur, sem er í um 1050-1100 m hæð. Hjarnfannir
liggja að jafnaði í báðum skálunum alit sumarið, einkum í
þeirri efri og virðist þar vera virkur jökull, því að framan við
hann er fyrrnefndur urðargarður. f urðarhrygg þessum finnst
allmikið af koluðum viðarbútum (surtarbrandi), sem þó eru meira
eða minna skemmdir af skriði grjóts og íss. Sverustu bútarnir
eru um handleggs digrir. Einnig finnast þarna brot af hálf-
koluðum mó(sverði) með vikurlögum á milli. I honum er mikið
af jurtaleyfum, sem virðist mest vera starir og elftingar (ferg-
in), ennfremur mýrajárn með blaðförum af sama tagi og hvítur
leirsteinn sem virðist vera forn kísilgúr. Væri hann eflaust
vænlegur til rannsókna þvi að finna má heillegar skeljar
þörunganna í honum (5).
Ekki hefur tekist að finna þessar lífrænu minjar í föstu
bergi, en þær berast sennilega frarn undan jökulfönninni fyrir
ofan hrygginn. Umhverfis fönnina eru móhellulög (sandsteinn)
og gos-þursaberg, og móhella finnst einnig í fyrrnefndum
brotum. Móhellulög þessi ná upp á brúnina norðanvert við
skálina og mynda þar dálítinn hrygg. I þeim eru víða lárétt
lög sem virðast vera vatnaset. Sýnist því augljóst að seint á
tertíertímanum hefur verið stöðuvatn á þessum slóðum og
mýrlendi umhverfis það. Eru þetta líklega hæstu vatnaminjar
sem þekkjast hérlendis.
Svipuð setlög (móberg) koma einnig fyrir í Reithólaskál-
inni og í hlíðum Bægisárdals að vestan. Þau tilheyra að öllum
líkindum litgrýtismynduninni, sem um verður fjallað hér á
eftir og virðast einkum hafa myndast í útjöðrum hennar enda
er efni þeirra mest aska og gosmöl.
Ýmsum finnst ótrúlegt að svo mikill gróður sem hér var lýst
frá Lambárdalsöxl og Hlíðarskál skuli hafa þroskast hér svo
hátt til fjalla. Á þvi getur varla verið nema ein skýring, sú að
hér hafi þá verið mun mildara loftslag en nú á tímum, enda
þótt afstöðubreyting láðs og lagar gæti einnig hafa komið við