Upp í vindinn - 01.05.2009, Qupperneq 28

Ljósið kemur
langt og mjótt
„Fyrst eru göng, faðmur á breidd, með bitum og þaki og svo mörgum gluggum í
þakinu, að það nægir til að gefa birtu í þau.Til eru glerrúður í þeim, en oftast svigi
með skæni. Gefur góða birtu. Hlemmar eru settir yfir þessa glugga í hríðum" [1]. Hér
vitnar Jónas í lýsingu Horrebows á húsaskipan og bæjarbyggingum íslands á 17.
og 18. öld. Síðar í þessari ágætu bók Jónasar er skemmtileg lýsing á íshellum sem
notaðar voru til hlífðar og einangrunar glugga á vetrum.
í dag eru gluggar og gler mjög áberandi í húsbyggingum hér á landi sem erlendis.
Sér í lagi verslanir, skrifstofuhúsnæði og háhýsi eru nánast fullklædd gleri. Svo er
komið að ýmsum þykir þessi„glerjun" borgarlandslagsins smekklaus og óviðeigandi.
Fjallkonan í latexgalla. Nú skal það ekki vera mitt að gera hinum tilfinningabundna
hluta umræðunnar um notkun glers í byggingum skil, þó þetta væri í sjálfu sér
ærið verkefni og þarft. Þegar horft er til þess að í dag, á tímum reglugerða, tölva og
gæðakerfa, rísa heilu hverfin sem líta út eins og hesthús með póstkassa, þá má færa
að því nokkur rök að umræðan um gler er í raun bara einn flötur á þeirri umræðu
sem snýr að hönnunarmenningu í stærra samhengi, því þessi„copy-paste" hverfi eru
ekki öll úr gleri.
Burtséð frá þvi hvort útkoman verður augnayndi eða minnismerki andleysis, þá
eru allflestar byggingar hannaðar af arkitektum og verkfræðingum skv. gildandi
reglugerðum og stöðlum og þær svo teknar út af byggingarfulltrúa.
Hér á eftir verður fjallað um hönnun glers frá verkfræðilegu sjónarmiði.
SIGURÐUR
GUNNARSSON
Stúdentfrá MR 1988,
Byggingarverkfræðipróf
frá HÍ1993 ,Dr.-lng. í
byggingarverkfræði
fráTU Darmstadt
1998. Hefurstarfað
hjá Almennu
Verkfræðistofunni hf
frá 2006. Ergestaprófessorvið Staedelschule
ÍFrankfurt Main og sinnirtímakennslu við
Listaháskóla (slands. Meðal helstu verkefna
eru Háskólatorg, Guðríðarkirkja, Ölgerð
Egils Skallagrímssonar, Náttúrfræðistofnun
íslands, Hús íslenskra Fræða - Stofnun Árna
Magnússona.
Glersverð
7. desember 2008 var Guðríðarkirkja vígð í
Grafarholtssókn. Þetta ku vera fyrsta kirkja
á Islandi sem byggð er í alútboði. Verktakar
voru Sveinbjörn Sigurðsson og arkitektar
Arkþing. Almenna Verkfræðistofan (AV)
var hluti af stóru ráðgjafa teymi og annaðist
hér - í ágætu samstarfi við arkitektana Þórð
Þorvaldsson og Guðrúnu Ingvarsdóttur - auk
hönnun lagna- og loftræsikerfa, burðarvirkja
og jarðskjálfta einnig hönnun altarisgluggans.
Grunnhugmyndin var að skapa 3víða
altarismynd og því var óskandi að hinn c.a.
13mx3,5m stóri altarisgluggi væri sem lítt
sýnilegastur. Hér hófst mjög skemmtilegt
samstarf við Samverk á Hellu. Með því að nýta
slípi- og skurðarvélar þeirra þá tókst bæði að
milda mjög ásýnd gluggans og þróa nýstárlega
lausn við festingu glersins - án venjulegra
ógegnsærra gluggapósta.
Sú staðreynd að gler hefur svipaðan
fjaðurstuðul og ál og einnig það að togstyrkur
glers er hærri en þrýstistyrkur steinsteypu var
notað til að þróa mjög granna gluggapósta -
glersverð. Þróunarferh, uppsetning og útkoma
er sýnd á myndum 1- 8. Orðið glersverð er
annars lausleg þýðing úr þýsku „Glasschwert".
Mynd 1-5 Samsetnig og deili Glersverðs
28 i ... upp í vindinn