Allt um íþróttir - 10.06.1968, Blaðsíða 5

ALLT UM IÞRÓTTIR — 5
ÞJÁLF-
FRÆÐI
4. ÞÁTTUR
í lok síðasta þáttar vofu sef-
ÍDigafkfckarni'r sem beitt er í
bjállfun taldir upp. Nú skuJum
við fjalla nánar um bessa
fiokka hvern fyrir sig og hlut-
verfk beirra.
ALHLIÐA-ÆFINGAR.
Tid alhliða-æfinga teljum við
shikar æfingar sem ek'ki líkj-
ast sjálfum hreyfinigunum i
keppn i s í þr ótti n ni, þ.e.a.s. í
þeim starfa vöðvarnir á ann-
an hátt — í aðra stefnu og með
öðru átaki. Til þessara æfinga
teljum við líka æfingair sem
ekki hafa sérstaka þýðingu í
keppnisgreininni, og sem þroska
viðbragðsflýti, liðteika Og fimi
ón þess þó að halfa beina þýð-
ingu fyrir keppnisgreinina.
Þessar alhliða-æfllngar eiga
að skapa hinn breiða grund-
vöffl íþróttalegrar kunnáttu, —
þroska vöðva og sam.starf
þeirra, — starfshæfni hjarta og
bilóðrásar og annarra líffæra og
auk þess almennan liðleik,
fimi og viljaeiginilelka íþrótta-
mannsins.
Við teljum þvi þessar al-
ha.iða-æfingar til almennrar í-
þróttaþjálfunar og þegar talað
er um alhliða íþróttaþjálfun er
át-t við þessar æfingar og hlut-
verk þeirra.
Hin almenna íþróttaþjálfun
er undirstaða sérhasifðar þjálf-
unar í sérhverri íþróttagrein
og þýðing hennar er sérlega
mi'kil í upphafi.
Þær alhliða líkamsæfingar
sem eru algjöiiega ómissandi í
allri þjálfun, eru æfingar eins
og gangas hlaup, sund, leikir
(knattspyrna, körfuknattleikur,
skíðaganga og skautahlaup,
leikfimi (með og án áhalda) og
ýmsar kraftæfingar.
SÉRHÆFÐAR-ÆFINGAR.
Sérhæfðar-æfingar köllum
við þær líkamsæflfngar sem eru
mjög líkar keppnisgreininni,
þ. e. a. s. hreyfingarnar eru
mjög svipaðar og reyna á
sömu vöðva og á sama hátt,
þær geta einniig verið svipaðar
aðeims einstökum Mutum
keppnisgre'inariinna'r.
Hluverk þessara æfiniga er
eingöngu að þroska þá eigin-
leika og hætfni sem sérstaka
þýðingu hafa í viðkomandli í-
þróttagrein.
Eins og áður var sagt eiga
aliþiliða ætfingarnar að skapa
hinn breiða grundvöill en sér-
hæfðu æfinigarnar þjóna eink-
um því takmarki að ná full-
komnun í keppnisgreininnii, þ.s.
hámarksárangri.
KEPPNISÆFINGAR.
Keppnisæfingar eru raunar
ekki annað en keppnisgreinin
sjálf sem framkvæmd er sam-
kvæmt gildandi reglum.
Hvað knattleiki hinsvegar
snertEr er nauðsynlegt að nota
hugtakið „keppnisæfing'1 í
víðri merkingu þar sem hreyf-
ingar í kna'ttleikjum eni marg-
víslegar og fjöjþættari en í
mörgum öðirprn íþróttagreinum.
En einnig hér ber að taka til-
lit til gildandi reglna. í þeim
íþróttagreinum þar sem aðeins
tveir eigast við eins og í glímu,
judó o. s. frv. getur keppnis-
æfingin ekki verið ön.nur en sú
þar sem tveir takast á.
Það er nauðsynlegt að á-
kveða nákvæmlega þær ælffng-
ar sem gerðar eru og skrá-
setja þær í þjálfáætlanirnar.
Þannig er hægt að sjá hve
mikinn hluta einstaka æfingar
taka í allri þjálfuninni og þá
er líka mögulegt að draga á-
lyktamir atf gdldi þeirra ogfara
svo etftir því frá ári tdl árs.
ÆFINGAR FYRIR VIRKA
(aktíva) HVÍLD.
Iþróttamaðurinn getur ekki
þjálfað allt árið út í gegn án
hvíldar. Þessi hvíld þarf þ<5
ekki að vera þannig eða eln-
gömigu, að hann hætti að þjálfa
um tíma. Réttara er að hann
hvíli sig á virkan hátt, h- e.
að hann iðki æfingar sem
hvíla en um leið halda þjálf-
standinu uppi að miklu leyti.
Þessar æfingar nefnum við æif-
ingar fyrir virka hvíld.
í þjálfun er endurnæringin
eða það að safna kröftum eft-
ir þjálfeiningu eða keppnii, af-
ar þýðingarmikill þáttur, því
íþróttamaðurinn getur þjálfað
meir og ákafar (intensivar) ef
hann er fljótur að hvíla sig
eftir áreynsluna. Þessi þáttur
hefur þó ekki veigamestu á-
hrifin á þróun afreksgetunnar
heldur fyrst og fremst þjálf-
álagið. Hvíldaræfingarnar eru
hinsvegar nauðsynlegar, bæði
til beinnar hvíldar og til þess
að koma í veg fyrir ofþjállfun.
Með þeim er líka hægt að
forða meiðslum, sem a-lltalf eru
möguleg þegar sérhæfð þjálf-
un er mjög ströng.
í hverri íþróttagrein þanf að
mota sérstakar hvíldaræfingar
og þær þurfa að vera hepp-i-
lega va'ldar svo að þær geri
hvíldarferilinn (pr'ocess) sem
stytzta-n. — (Framhald).
Aþena1806
Það kemur ekki ósjaldan
fyrir þegar rætt er um Olymp-
íu'lcika að menn líki þeim við
ævintýramennsku og finnst þá
margt í sambandi við þá fjar-
stæðukennt. Allir kannast við
hin háværu mótmæli gegn þvl
að halda Olympíuleikana í
haust í Mexikó. Slík mótmæli
eiga sér oft stað svo var einnig
þegar til stóð að halda lleik-
ana 1956 í Melbourne vegna
fjarlægðarinnar. Fjórum árum
síðar fannst mörgum furðu-
legt að halda Vetrarleikana
í Suuaw Valiey því þar voru
engin mannvirki til í fyrstu.
Það er ekki vanrta'Iaust að
halrta Olympíuleika. Marga
örðugleika þarf að yfirstíga og
allar framkvæmdir í sambandi
við hverja leika kosta jafnan
gífurlegar fjárupphæðir. Það er
því ekki alveg út í bláinn að
tala um „ævintýri", því það
eru leikarnir — ekki aðeins
fyrir keppendur! En ef hægt
er að tala um Olympíuleika
sem „ævintýri" nú á tímum,
hvað má þá kalla fyrstu OI-
ympíuleika nútímans í Aþenn
1896?i
f lok síðustu aldar var tæknin á
mun iægra stigi en nú. Það tók marga
keppendur margar vikur að komast til
Aþenu? Og þá var ekki á allra vitorði
eins og nú á tímum að Ólympíuleikar
stæðu fyrir dyrum. Lítið var þá .skrif-
ða um leikana í blöðum svo menn
fengu litla vitneskju um undirbúning-
inn fyrir leikana í Grikklandi eða um
keppendur. Þær fáu fréttir sem birtust
bera merki tíðarandans. Þannig hljóð-
aði ein fréttin svona: „Grikkir byrju'ðu
þegar í marz (leikarnir hófust ð. apríl
—i—) á því að þjálfa sig fyrir mara-
þonhlaupið. Eins og frétzt hefur þá
© KAFLI
mun ein kona taka þátt í hlaupinu. í
einu æfingahlaupi hljóp hún á 4Vz klst.
þótt hún hvíldi sig í tíu mínútur þegar
hlaupið var hálfnað til þess að borða
appelsínu.“ Önnur hljóðaði svona: »»A
leikvangnum í Aþenu verður byggð
stúka fyrir fréttamenn." Og hin þriðja
var á þessa leið: ,,Keppendur munu
hera rásinerki á brjósti. Brautir 100 m
hlauparanna verða aðskildar með köðl-
um. Viðbragð verður á sama hátt og
tíðkast í Englandi og Þýzkalandi.“
Þesar tilkynningar minna á eitthvað
annað en Ólympíuleika!, en slíkt var
ástandið við upphaf þeirra. íþróttirnar
voru að slíta barnsskónum ....
Það er kunnara en frá þurfi að segja
að fyrstu Óiympíuleikarnir urðu metn-
aðarmál grísku þjóðarinnar. Allt var
gert til þess að taka vel á móti íþrótta-
mönnum fjölmargra þjóða og blaða-
menn kepptust um að kynna þá sem
sigurstranglegastir þóttu, en það voru
aðallega Bandaríkjamenn og Englend-
ingar, sem þá voru fremstir í íþróttum.
Fyrstu Ólympíuleikar nútímans hóf-
ust 5. apríl. 80.000 áhorfendur voru við-
staddir þegar setningarathöfnin fór
fram, og þegar Georg Grikkjakonungur
lýsti opnun leikanna ætlaði fagnaðar-
látum áhorfenda aldrei að linna.
Fyrstu Ólympíuleikarnir í Aþenu
skírskotuðu til þjóðerniskenndar grísku
þjóðarinnar og hennar vonir voru að
grísku íþróttamönnunum tækist að
halda heiðri hennar uppi, einkum og
sér í lagi í þeim greinum sem Grikkir
geta kallað ,,þjóðaríþróttir“ sínar, þ.e.
a.s; í kringlukasti og maraþonhlaupi.
í kringlukasti leit lengi vel svo út
að þar yrði grískur sigur. Grikkinn
Paraskevopoulus og landi hans Versis
höfðu forustuna þar til síðasta umferð
var eftir. En þá kom röðin að Banda-
ríkjamanninum Robert Barret. Hann
tók sér stöðu á hinum ferhyrnda kast-
fleti sem gerður var að fornri fyrir-
mynd, og kastaði kringlunni 29.14 m. og
skaut þar með báðum Grikkjunum aft-
ur íyrir sig! Það kynduglega við þessa
kcppni var, að Barret hafði aldrei fyrir
leikana séð kringlu!
Þessi úrslit ollu Grikkjum vonbrigð-
um en brúnin á þeim átti eftir að síga
enn meir þegar maraþonhlaupið fór
fram. 21 Grikki og 4 útlendingar tóku
þátt í því hlaupi og það voru útlend-
ingarnir sem réðu ferðinni! En margt
bar til tíðinda í þessu hlaupi. Banda-
ríkjamaðurinn Arthur Black, sem hafði
orðið annar í 1500 m hlaupinu mátti
gefast upp eftir nokkra kílómetra og
Frakkinn Albin Lermusiau eftir 32 km.
Aðeins tveir útlendingar voru þá eftir
og vonir um grískan sigur létu meir
á sér kræla. En þá kom sendiboði inn
á leikvanginn og skýrði frá því að eftir
36 km hefði Ástralíumaðurinn Edwin
Flack haft svo mikið forskot á næsta
hlaupara, að engin von væri um grísk-
an sigur! En þetta forskpt dugði Flack
ekki, því einnig hann varð að gefast
upp stuttu síðar — og því tókst Grikkj-
anum Spyros Louis að bjarga heiðri
Grikklands. Louis var fagnað sem þjóð-
hetju að hlaupinu loknu. Svo er sagt
að einn hóteleigandi hafi boðið honum
að búa á hóteli sínu í eitt ár — Louis
að sjálfsögðu að kostnaðarlausu!
Ólympíuleikarnir í Aþenu uppfylltu
allar óskir og vonir Pierre de Courber-
tin’s, frumkvöðulsins að endurvakningu
leikanna. Ólympíuleikar nútímans voru
orðnir að veruleika.
★
Næsti þáttur: Ólympíuleikarnir í Par-
is árið 1900.
ALLT UM ÍÞRÓTTIR
Ritstjóri og útgefandi:
Dr. Ingimar Jónsson.
Ritstjórn og auglýsingar
Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 og 18761.
Pósthólf 310.
Lausasöluverð kr. 15.
Prentsmiðja Þjóðviljans.