Mímir - 01.03.1967, Page 28

Námsbækur
í mannkynssögunni er einkum stuðzt við sænk-
ar, enskar og bandarískar háskólakennslubækur,
auk merkra sagnfræðirita og ritgerða.
Lesendum Mímis leikur eflaust einkum hug-
ur á að kynnast kennslu- og bókakosti við
kennslu í sögu norsku þjóðarinnar, og mun ég
því einskorða mig við það efni.
Það rit, sem lagt er til grundvallar í Nor-
egssögunni, er „pocket”-útgáfa háskólaforlags-
ins af Noregssögu eftir A. Holmsen og Magnus
Jensen, sem nær fram til 1960. Þessi fjögur
bindi lesa stúdentar þegar í upphafi eða jafn-
hliða fyrirlestrum, sem þeir sækja. Fyrirlesarar
ganga út frá því, að sögustúdentar hafi lesið
þessar bækur og fara ekkert yfir þær í fyrirlestr-
um né í umræðuhópum. Auk þess eru lesnar
ýmsar bækur eða tímaritsgreinar, sem fjalla um
mikilvægustu þætti og atburði Noregssögunnar
t. d. Ólaf helga, 1152, 1814, 1884, 1905, 1940.
Einnig er lögð áherzla á, að sögustúdentar læri
að hagnýta sér handbækur og heimildir eins og
gamlar lögbækur, Diplomatarium Norvegicum,
jarðabækur o. s. frv. Einnig eru gefnir út bóka-
listar yfir helstu sögurit innan hvers tímabils.
Mest áherzla er lögð á tímabilin eftir 1780
og sú er einnig reyndin, að flestir stúdentar
velja sér annað hvort tveggja síðustu tímabil-
anna.
K ennslufyrirk o mulag
Kennslan fer fram í fyrirlestrum og umræðu-
hópum („seminar"), auk þess er við „grunnfag"
ákveðin skyldunámskeið. A hverju misseri er
lögð megináherzla á 'þrjú tímabil og fyrirlestrar
einkum um þau svið. Fyrirlestrarefnin eru yfir-
leitt takmörkuð við ákveðna þætti innan hvers
tímabils, en ekki reynt að spanna yfir allt sögu-
svið hvers tíma. Til skýringar birti ég dæmi af
handahófi um fyrirlestra:
Norsk politisk og sosial historie fra 800-tall-
et til ca. 1150.
Svensk historie ca. 1720—1809 i europisk
sammenheng.
28
Oversikt over norsk historie, með særlig vekt
pá politisk historie og politisk tenkning fra 1814
— ca. 1884, som ledd i forlesningsserie over
Noreg's historie fra 1814 tii i dag.
Mikill hluti kennslunnar fer fram í umræðu-
hópum og hjá góðum stjórnendum verður þetta
fyrirkomulag mun lærdómsríkara en fyrirlestrar.
Strax í upphafi kennslumisseris úthlutar prófess-
orinn verkefnum til þátttakenda mánuð fram í
tímann. Síðan skilar hlutaðeigandi sínu verkefni
fjölrituðu og dreifir vi'ku áður en efnið er
rætt. Skipaðir eru andmælendur og verkefnið
rætt við hringborð af þátttakendum. Verkefn-
in eru yfirleitt 5—6 vélritaðar síður og einkum
er tekið til athugunar, hvaða tökum höfundur
hefur tekið verkefni og hvernig það er sett
fram. Verða oft fjörugar og fróðlegar umræður
auk þess sem höfundur lærir mikið hverju sinni
um rannsóknir og rannsóknaraðferðir. Eg vil
því nefna nokkur dæmi um málaflokka, sem
teknir eru fyrir af umræðuhópunum:
Kjelder til norsk historie 1940—1941.
Emner fra norsk historie 1885—1905.
Nordens historie i 1300-árene.
Nyare litteratur til norslc historie i 1880-ára.
Þessum málaflokkum er síðan skipt upp í
10—20 verkefni á kennslumisseri.
Ætlazt er til að áögustúdentar myndi 'sjálfir
smáhópa („kollokvigegrupper"), sem taka í sam-
einingu námsefnið til meðferðar og ræði eink-
um framsetningu og rannsóknaraðferðir höf-
unda. Þessir hópar leysa einnig mörg vandamál,
er upp koma við yfirferð grundvallarrita.
Tvö skyldunámskeið verða sögustúdentar að
taka. Félags- og hagfræðinámskeið og nám-
skeið í heimildafræði.
A síðustu árum hafa stúdentar í norrænum
fræðum farið til Osló til vetrardvalar til að
kynnast viðhorfum og fræðum frænda okkar
Norðmanna. Það er von mín, að þessi kynning
á sögunámi í Osló hvetji menn til slíkra ferða
og veiti að nokkru svör við spurningum um
þetta efni, sem yfir mig hafa rignt á nýliðnu
kennslumisseri.