Mímir - 01.03.1967, Page 30

skaparháttur er Hannesi hér hugfólginn, og tel-
ur hann vafalaust slíkan ljóðstíl hæfa túlkun-
inni betur. Um þennan Ijóðaflokk segir höfund-
ur annars sjálfur: „Fyrirmyndirnar eru að vísu
teknar úr þjóðsögum en í rauninni er það nú-
tímamaðurinn sjálfur sem talar í kvæðunum
en ekki þjóðsagnapersónur þótt það sé látið
heita svo. I hverju kvæði fer tveimur sögum
fram."1 Það er að vísu ekki vandséð, að Hannes
vill gæða þessar gömlu sögur nýju lífi, inni-
haldi, er skírskoti til nútímamannsins og þeirr-
ar válegu veraldar, sem er. Hitt er annað mál,
að mér virðist honum ekki lánast það fyllilega;
tilfinningalegt hlutleysi hans er of eindregið.
011 birta þessi kvæði ótta og skelfingu, tví-
sýnu, öryggisleysi mannsins í viðsjárverðum
heimi og vitundina um, að:
Allt er í viðjum, einnig
ósnortin, hrein fegurð:
syngja svanir að boði
hins svarteyga trölls.
(Fimmta rödd, bls. 17).
I Fjórðu rödd segir (bls. 16):
Einn ég dingla í gálga úr grjóti
gefinn svöngu fuglamori
erfinginn að átján líkum
undir sefi í mýrartjörn
engu nema átján líkum
engu nema grimmd og dauða.
Einkasonur Axlar-Bjarnar.
Arfahlutur okkar kynslóðar er vitundin um
meiri grimmd og dauða en áður hefur gengið
yfir þessa jörð. Og það eru gömul sannindi, en
alltaf ný, að syndir feðranna koma niður á
börnunum. — Þannig er höfuðtilgangur þess-
ara ljóða túlkun þess ógnandi sannleika, sem sí-
fellt vofir yfir höfði nútímamannsins. Hið sama
er raunar að segja um bókina í heild, og er því
yfirbragð hennar allt þyngra og dapurlegra en
fyrri bóka skáldsins.
Annar kafli nefnist Hinar tvær áttir. Hann
hefst á Ijóðinu Söknuður (bls. 29), sem mun
ort í tilefni andláts föður skáldsins. Þannig
skoðað verður ljóð þetta að teljast allfrumlegt,
en mér virðist líkingin vel valin og tilfinningin
einlæg, sem að baki stendur. — Gott er og
Odysseifur (bls. 32), en e. t. v. enn betra Ijóðið
um Mælifellshnjúk (bls. 35). Það er mjög fág-
að og hnitmiðað, þótt stutt sé. Hnjúkurinn er
„risavaxinn persónuleiki með flestar mannlegar
eigindir ...; víðsýn persóna sem skynjar alla nátt-
úru landsins í einni svipan og er síðan borin
saman við hinn skammsýna mann sem býr í
svefnugum dölum og glámsýnum borgum að
storkandi návist hennar."2 — Bezt þýkir mér þó
næstsíðasta ljóð kaflans, samnefnt honum (bls.
38). Þar segir frá þeirri örskömmu leið, sem
maðurinn þarf raunar ekki að fara, en geysist
þó sífellt, „út á fjarlægan hjara / jarðar / og
stjarna." En síðan segir:
Það er langt þangað
sem ég þarf að komast
endalaus ganga
um annarlega slóð
ferðin heim
inn í hjörtu mannanna.
Og þó svo ég talaði
tungum engla.
Hér er vísað til 1. Korintubréfs Páls postula
(13, 1) um kærleikann. Þessi mynd er fögur og
áhrifamikil, en auðskilin hverjum, sem nennir
að lesa með athygli, — einnig milli línanna.
Þá er komið að þriðja kafla bókarinnar,
Stund einskis, stund alls, og virðist mér ekki
áhorfsmál, að hann er merkastur í bókinni. Það,
sem fyrst vekur athygli, er, að formið er hér
frjálslegra en áður hjá Hannesi, stuðlasetning
lausleg, sums staðar engin, og endarími með
öllu hafnað. Höfundur segir sjálfur um þetta at-
riði: „Eg lít ekki á frjálst ljóðform sem allsherjar
lausnara undan öðrum Ijóðformum. Frjálsa
30