Voröld - 01.11.1948, Síða 10
utan úr heimi
söm 'gróðurmold fyrir illgresi
kammúnismans. Þjóðemis-
kennd er að vakna í stórum
stíl og oki . Evrópuþjóðanna
ih'afur smám saman verið
varpað af herðum þessara
þjóða. En ifátækt er gífurleg
og lífsafkoma almennings lé-
leg. Meðan slík upplausn er
þarna eystra, róa kommúnist-
ar öllum árum, en andstaðan
gegn þeim hefur verið sterk,
og þeir hafa enn ekki náð telj-
andi árangri.
Upprefsn Musos
Indónesía nefnist lýðveldi
það, sem nú nær yfir hinar
gömlu hollenzku nýlendur,
Jövu og Sumatra. Það hefur
útt erfitt uppdráttar og sam-
kömulag við Hollendinga, sem
enn hafa her i landinu, hefur
verið slsemt. En í septemlber-
mánuði síðastliðnum birtist
skyndiiiega ný hætta og' óvænt
við bæjardyr hins unga lýð-
veldis.
í sumar kom til höfuðborg-
arinnar Jogakarta, maður,
sem kallaði sig Muso. Hann
hafði staðið fyrir uppreisn í
landinu 1926, en hún fór út
um þúfur, og hann flúði til
Moskvu. Þar hefur hann verið
síðan, og fengið rækilega
,,skólun“. Nú tók ‘hann við
stjórn kommúnistaflokksins,
og tókst honum innan skamms
að fá jafnaðarmenn og verka-
mannaflokkinn til að mynda
samfylkingu með kommúnist-
um. Þegar þetta hafði tekizt,
gerðu kommúnistar byltingu,
og náðu á sitt vald horginni
Madium á Au.-Jövu, en hún
er þriðja stærsta borg lands-
ins. Þaðan útvarpaði Muso og
skoraði á þjóðina að rísa upp
Harry S. Truman.
og bera hina nýju sovétstjórn
í Madium fram til sigurs.
Undirtektir voru litlar með-
al almenmngs, en herir Indó-
nesa og Hollendinga bjuggust
þegar til sóknar gegn upp-
reisnarmönnum. Sú sókn gekk
greiðlega og innan tveggja
vikna var Madium fallin í
hendur stjórnarinnar og upp-
reisn Musos virtist farin út
um þúfur.
Nornin frá Buchenwald
í fyrrasumar dæmdi her-
réttur í Þýzkalandi konu eina
að nafni Ilse Koch til ævi-
langs fangelsis fyrir stríðs-
glæpi. Þegar það var tilkynnt
í haust, að dómi hennar hefði
verið breytt í fjögurra ára
fangelsi, risu upp mótmæla-
öldur um allan heim, og vakti
málið þegar athygli bæði
vestan hafs og austan.
Iíse Kodh hefur verið köll-
uð „Nornin frá Buchenwald“.
Hún var eiginkona yfirfanga-
arðarins í frægustu fanga-
búðum nazista, Buchenwald,
þar sem yifir 50 000 fangar
létu lífið á stríðsámnum.
Þegar bandamenn komu að
fangabúðunum, fannst þar
mikið safn af lEmpaskermum,
hönzkum og innbundnum bók-
um, allt gert úr „tattúeruðu“
mannsskinni.
Ilse Kocth var dæmd fyrir
að hafa búið til þessa Qnuni,
barið fanga til dauða og tekið
þátt í grimmdarstjórn fanga-
búðanna. Tveim mánuðum eft-
ir að húni heyrði dóm sinn,
ól hún óskilgetið barn, sem
mun hafa til orðið, meðan
hún sat í fangelsi, þótt ekki
sé getið um faðernið.
Máli þessu er ekki endan-
lega lokið. Hini rauðhærða, 41
árs garnla „norn frá Buchen-
wald“ verður enn að bíða eftir
endanlegri vissu um það,
hvoít hún verður látin laus
árið 1949 — eða aldrei.
Sigur Trumans.
Það taka margir ofan fyrir
Harry Truman þessa dagana,
sem ekki hafa gert það áður.
Kostnmgasigur hans var án efa
óvæntasti stjórnmálaviðburð-
ur ársins, og mun fllestum
hafa orð.ið við eins og Vishin-
siky, er hann sagði aðeins:
Furðulegt. ! I
Sigur Trumans er sigur
Roosevelts og þeirrar stefnu,
sem þeir báðir fylgj a. Það er
sigur frjálslyntdis, ríkisfram-
kvæmda, ahnannatrygginga,
verðlagseftirlíts og jafnréttis
kynflokkanna. Sigur verkalýðs
og ósigur Wall Street. Það
er sigur Marslhallhjálþarinnar
og ósigur einaingrunarinnar.
Frh. á 23. eíðu.
voröuð
'' -10