Fróðskaparrit - 01.01.1983, Page 15

18
UM IKKI AT FLYTA ANNAN FÓTIN...
Yvir 50 vísindafólk hittust í Føroyum hesar
dagarnar og hildu fund um norrøn evni.
Fundurin fór fram í Studentaskúlanum í
Floydølum. Frágreiðing um fundin og fyri-
lestrar hildnir á fundinum eru givin út í bók-
ini »The Fifth Viking Congress, Tórshavn,
July 1965«, sum Bjarni Niclasen legði til rætt-
is (1968). Tað skal ikki verða gjørt meira
burtur úr hesum fundi her uttan at siga frá,
at hann var sera væl umtóktur, og søgur
ganga enn frá honum.
Fróðskaparsetur Føroya
Fróðskaparsetrið verður sett á stovn
Føroya Fróðskaparfelag hevði miðvíst lagt
lunnar undir eitt vísindaligt umhvørvi, fyrst
við Fróðskaparritum og bókabýtinum, síðan
við málsliga savningararbeiðinum og at enda
við hægri undirvising fyri lærarum, fyriskip-
aðari av Málstovninum og Náttúrugripa-
savninum. f 1965 eydnaðist tað eisini at fáa
ein hægri lærdómsstovn í Føroyum.
Á aðalfundinum 17. desember 1964 boðaði
formaður felagsins frá, at teir nú høvdu eitt
liðugt uppskot til stovnseting og lóg fyri
Fróðskaparsetur Føroya (Academia Færoen-
sis), og 18. februar 1965 kom uppskotið á
tingborð. Niels Winther Poulsen, landsstýris-
maður, legði uppskotið fram. Lógin var í 7
greinum. Viðmerkingarnar til uppskotið vóru
drúgvar. Víst varð til tað arbeiði, sum var
farið fram í felagnum og á øðrum gransk-
ingarstovnum. Tað er vert at geva gætur, at
menn ikki hugsaðu sær, at Fróðskaparsetrið
skuldi standa einsamalt, men at tað skuldi
»fremja rannsóknararbeiði og skipa fyri
hægri undirvísing í Føroyum í sambandi við
søvn landsins: Landsbókasavnið, Lands-
skjalasavnið, Fornminnissavnið, Náttúru-
gripasavnið og Fiskirannsóknarstovuna.«
Hetta vóru granskingarstovnarnir, ið tá
vóru. Eftir uppskotinum hjá Fróðskapar-
felagnum skuldi felagið sjálvt byggja hús, sum
skuldi fíggjast við gávum og lagaligum lánum
frá peningastovnunum og møguligum pen-
ingi, sum felagið sjálvt kundi útvega. Lands-
stýrið skuldi bert rinda sjálvan raksturin.
Fróðskaparfelagið hevði havt samráðingar
við peningastovnarnar frammanundan.
í tinginum varð málið beint í eina 5-manna-
nevnd, sum hevði hesar limir: Sigurð Joensen,
Marius Johannesen, Poul Petersen, J. H.
Danbjørg og Johan Poulsen.
í uppskotinum frá Fróðskaparfelagnum
var mælt til, at Fróðskaparsetrið varð stýrt
av einum setursráð við 5 limum. Fróðskapar-
felagið skuldi velja tríggjar, og sitandi lands-
stýrismaðurin í mentamálum og skrivstovu-
stjórin á Landsfyrisitingini skuldu verða
føddir limir; eisini vóru reglur fyri, hvussu
limir felagsins skuldu veljast. Løgtingsnevnd-
in býtti seg í ein meiriluta og ein minniluta.
Meirilutin helt ikki, at tað bar til, at lands-
stýrismaður og skrivstovustjóri landsins vóru
føddir limir í setursráðnum. Eisini høvdu teir
okkurt at finnast at í sambandi við val av
limum felagsins í setursráðið, m.a. vildu teir
tryggja sær, at bert limir búsitandi í Føroyum
komu í setursráðið. Teir skutu upp, at § 3 í
lógini varð broytt til:
»Fróðskaparsetrið verður stýrt av einum
setursráði við 5 limum.
Landsbókavørðurin og rektarin við Føroya
hægri skúla skulu vera limir í ráðnum.
Føroya Fróðskaparfelag velur 3 limir í
ráðið, hvønn fyri eitt ár, tó soleiðis, at við 3.