Fróðskaparrit - 01.01.1998, Blaðsíða 239

245
Palynological and Vegetational Changes
associated with the Deposition of
Saksunarvatn Ash in the Faroe Islands
Flogsáðfrøðiligar og gróðrarligar broytingar í sambandi við
botnseting av saksunarvatnsøsku í Føroyum
Kevin J. Edwards and Robert Craigie
Department of Archaeology and Prehistory, Sheffield University, Northgate House, West Street,
Sheffield S1 4ET, England
Phone: +44 114 222 2901, fax: +44 114 272 2563, e-mail: k.j.edwards@sheffield.ac.uk
Úrtak
Saksunarvatnsøska stavar frá eini íslendskari keldu (eld-
gos um 8930-9060 BP) í einum parti av Grimsvatnaøk-
inum. Væntandi kundi verið, at tað hevði havt árin á
gróðurin, at setlagið í Føroyum er so ógviliga tjúkt í
støðum (upp í 45 cm). Tjúktin á øskuflónni er tó treytað
av staðarfrárenningarháttunum av jarðarmating og
áløgufokusering. Kortini kundi tefran havt við sær, at
gróðurin broyttist, og hetta er kannað við háloysnisflog-
sáðfrøði á støðum í tveimum ólíkum oyggjum (Streym-
oy og Suðuroy), har tefrutjúktin kundi vera ávikavist
1,0-6,7 cm. Eisini er borið saman við tilfar um flogsáð
ffá Saksunarvatni og úr Hovi (eisini í Streymoy og Suð-
uroy), sum Jóhannes Jóhansen hevur útvegað.
Flogsáðfrøðiligar broytingar og, sum niðurstøða av
teimum, gróðrarligar broytingar sum fylgja av øskuav-
fallinum innan flogsáðfrárenningarøkini í Føroyum
verða umrøddar, við teimum sterkastu sjónligu árinun-
um í Hagamýru (Suðuroy), har wetter-gróðrarøki kunnu
hava verið ‘køvd’ av øsku, og soleiðis kann íkastið av
flogsáð av samsvarandi floru vera minkað. A sama hátt
eru vatntaxa eisini minkað. I hvussu so er flogsáðfrøði-
liga, og møguliga gróðrarliga, skundar henda tilgongdin
undir turrlendi og hægri taxa.
Abstract
Saksunarvatn ash derives from an Icelandic source
(eruption ca. 8930-9060 BP) in part of the Grimsvðtn
complex. The massive nature of the deposit as found in
Faroese sites (up to 45 cm in thickness) might be ex-
pected to have had an impact on the vegetation. The
thickness of the ash layer, however, is contingent upon
site catchment processes of erosion and sediment focus-
ing. Even so, the tephra could still have resulted in
changes to vegetation and this is examined by high res-
olution palynology at sites from different islands (Strey-
moy and Suðuroy), where tephra thicknesses of 1.0-6.7
cm respectively were found. Comparisons are also made
with the pollen data from Saksunarvatn and Hovi (also
located on Streymoy and Suðuroy) produced by Jóhann-
es Jóhansen.
Palynological, and by inference vegetational chan-
ges consequent upon the fall of ash within the pollen
catchment areas of the Faroese sites are mooted, with
the strongest apparent effects at Hagamýra (Suðuroy),
where wetter habitats may have become ‘choked’ with
ash, thus diminishing the pollen contributions of associ-
ated flora. Similarly, the aquatic taxa are also reduced.
Palynologically at least, and arguably vegetationally,
this process favours dry land and taller taxa.
Introduction
Saksunarvatn ash derives from an Icelandic
source within the Grimsvotn volcanic com-
plex. It is known from Iceland, the Faroes,
Shetland, Orkney, Norway, Germany and
the Greenland ice sheet (Waagstein and
Jóhansen, 1968; Mangerud et al., 1986;
Birks et ai, 1996). It was first reported
Fróðskaparrit 46. bók 1998: 245-258