Freyja - 01.04.1898, Qupperneq 3

FKEYJA, APRÍL 1898.
3
mál. Það, að engar siðferðislegar sví-
virðingar eiga sér stað á íslandi sýnir
bezt á hve háu siðmenningar stígi ís
lenzkar konur alment standa.
Heimilis lífið er regluleg' fyrrrmynd
Konur eru í þjóðbúning sínum, ekki ein-
ungis ár eftir ár, heldur og mann fram
af manni. Hárið er skift yfir rniðju enui.
Sama húfan er notuð úti og inni; klæðn-
aðurinn er nærskorinn og íer vel, búinn
til úr heima unnum ullar voðum og
litað svart Pilsin eru víð og þétt feld
einföld og óútfiúruð, treyjan er slétt og
aðskorin, opin á brjóstinu, og fyllir það
op hvít stíf gljáandi brjóst. Yið þenna
búning eru eínnig höfð allavega lit
hálsbyndi úr silki. Búningur íslenzkra
kvenna þykir aldrei fullgjör nema svunt
an fyl gi, og er hún vanalega úr marg
litu AÖnduðn efni.
Fytir utan þe ina búning sem nú hef-
ur lýst veriðeiga íslenzkar konur atinan
þjóðbúning, sem þsr nota á hátíðum og
við sér stök tækifæri er þær vilja mikið
við hafa. Búningur þessi líkist mjög
kjól að því leitl sem að er í einu lagi
e fri og neðri liluti hans, ermarnar eru
víðar og treyjan er lág í hálsinn, kjóll-
inn er tekinn stman með silfurbelti um
mittið. Vtð þ ‘nnann búning hafa þær á
höfðinu strítumyndaða húfu hérumbil
lOþumluigaá hæð og yfir henni hvítt
slör með mjóum skraut kanti alt í
kríng. Gull og silfur stáz er talsvert í
móð, svo sem armbJnd, eyrnagull,
handhriugar og vasaklukkur með dýr-
um festum, og gjörir það hinn útfiúrs-
laúsa búning uudur viðkunnanlegaun,
Margar hinar yngri kouur skreyta bún-
ing þennann með b óderuðum grænum
blöðum sem litur út eins og Ingging
hringinn í kring á pilsinu að neðan-
verðu, þvi íslenzkar konur eru afbragðs
vel að sér til handanna. Tveir aðal-
kostir þessa einfalda búnings eru, hvað
hann er þægilegur, og ætíð í móð.
Það sem sérstaklega einkennir íslenzkt
lijónabuid, er réttur konunnar að halda
föðurnafni síuu, ættar nafnið hverfur
ætið í ’son,’ t. d. verða börn Jóns 'Jóns-
son og Jónsdóttir. Um leið og stúlsa
verður eigiukona er ’frú’ sett framan
við nafn lienuar t.d. frú Hildur o. s. frv.
Hafi annaðhvort lijónaefnið tkki vei ið
ófermt, fá þau ekki að git'tast innan
kyrkjunnar takmarka, en svo geta þau
fengið borgaralegt hjónaband. Það vildi
svo tilað við vorum staddar við eina
þesskouar hjóuavíxlu í Reykjavík, ma?.
urinn var íslenzkur embættismaður en
stúlkan skozk,
Eins og hvervetna annarstaðar í heim-
inurn er konum gjörð hin stæztu rang-
indi að því ir kaupgjald snertir, n. I.
fægra kanp en karlmenn fyrir sömu
vinnu, Kaupgjald á íslandi er mjög
lágt; alment vinnukonukaup aðsins 25c,
um vikuna. Yör heiskapartímann fá
konur \ og stuudum J lægra en karl-
menn þó þær gjöri eius mikið verk og
að loknu dtgsverki vinna þær oít langa
títna að þjónustubrögðum eftir að
sta’f-bræður þeirra hafagengiðtilsvefus
Hið sama ásér stað víð sjóarsíðuna.
Þegar ég haf'ði setið um stund hjá Ó-
lafiukom frænka tieunarÞorbjörg Sveins-
dóttir inn. Hún er kona með þægilegt
viðmót og hraustlegau hreinan svip,
som sýndi hugrekki og kjark fram yfir
það yanalega. Hún er yfirsetukona og
lærði þann starfa í Khöfn og hefur
gengt þeirri stöðu i Reykjavlk í 40 ár.
Hún er in fyrsta kona á íslandi sem hef-
ur látið í ijósi sinar pólitísku skoðanir á
ræðup tlli frammi fyrir fjölda fólks, og
áhrifhennar eru stór og mikii.
Eramh, í næsta númeri.
KONUR í ÞJÓNUSTU
BANDARÍKJA STJÓRNARINNaR.
Niðurlag frá seinasta númeri.
þó ríkirdeildin sé minst af deildum
ráðat eytisins stendur hún fremst aðþví
er tign neitir. Ft.rstöðumenn þeirrar
deildar eru ráðgjafar forsetans. Af 70
starfsmöanum tiiheyrandi kyrkju og
trúarhrögðum eru 14 konur, Kaup
þeirra er frá $800—1200 á ári. Verk
þeirra er að endur skifa það sem færast
á inn í ríkisbækurnar,
Kona er aðstoðarskrifari ríkisskrifar-
ans og hefur á ltendi heimugleg skrif-
störf í fjærveru aðalskrifarans. Þessum
konum er sýnd sama virðing og eig-
inkonum inna hæztstandandi embættis-
manna, og skrifhtofur þeirra ern líkari
sk autstofum en skifstofum. Ein af þess-
um konum skarur fram úr öllum starfs
bræðrum sínum að því er tungumála-
nám snertirög er kolluð beztur þýðandi
þeirr t allra.
44 hundruð þjónar vinna í fjármála-
deildinni, og af þeim hóp eru 1350 kon-
ur, með kaup frá $600—1800 á ári, Kon-
ur hafa aliskonar störf á hendi.að undan
tekinui bókfærzln, og stafar það aðallega
af því að bókfeil þau eru of þuug fyrir
konur að lyfta þeim.
Þær taka á móti hálf eyðilögðum
baukaseðlum í þúsunda tali, seðla leif-
um úr eldi, sortera þá, og aðgreina
falsaða peninga frá ófölsuðum. Fals-
aðir peningar í fjármáladeildinni nema
$14,000 árlega, og eru þeir eyðilagðir á
þann hátt, að þeir eru malaðir upp í
nokkurskonar millu sem til þess er not-
uð ásamt öilum öðrum slitnum seðlum.
Peningar sem faldir hafa verið í jörð og
eru orðnir fúnir og skemdir er þeir
finnast, eru sendir til þessara yfirskoð-
unarþjóna, rannsakaðír af einum eftir
annacn og síðan malaðir á sama hátt og
aðrir slitnir og falsaðir peningar; og
stjórnir gefur aftur gildi þeirra í nýjum
seðlum.
Hæzta kaup sem kona fær í stjórnar-
þjónustuer $1800, og það kaup fær að-
stoðarkona yfir fjármálastjóraas.
Mrs VI ary Donelson Vilcox sem er að-
stoðarkoua yfirmans póstfjármáladelld-
arinnar, fæddist í hvíta húsinu ástjórn-
ar ármm Jacksons forseta; móðir henn-
ar Emely Doneisou gengdi húsfreyju
störfum Hvíta hússins fyrír Jackson
forseta; faðir henuar var fóstursonur
General Jacvson's og heimuglegur að-
stoðar ritari, börn þeirra hjóna kölluðu
forsetann fræuda sinn.
Margar aðrar konur mætti nefna ef
rúm leifði, en af því þar er aðeins ein
svei tiugja stúlka má ekki ganga álgjör-
lega fram lijá henni, Hún heitir Sophía
Holmes,staða hennar er verðlaun fyrir
ráðvendui hennar' Einusinni fann hun
$180,010 og vakti yfir því heila nótt og
faldi sig með fund sinn fyrir vökumann-
inum, sem hún óttaðist ef hann fengi
njósn um svo mikla þeninga í sinum
vörzlum; daginn eftir afhenti liún Gen-
eral Spinnar peningana
Illt Og gott.
Hið illa 6g nytsamt og nauðsynlegt tel
Þó nítt sé það, enkum af prestum.
En löngum hið göfuga geðjast mér vel,
Það gjöri ég kunnugt sem ffestum—
Það oftlega sofnar á orustu stað
Má æskunnar rólegu sakna,
Hið illa er jafnan. að ofsækja það,
Svo aftur það hlýtur að vakna.
Ef burt alt hið göfuga færi oss frá,
Það falla úr sögunni mundi,
Því, hvæsi hið ilia á meðan það má
Svo mikið að gott ekki blndi.
Hið góða þarf ofsókn kúgun og kvöl,
Ef komast það atlar til valda;
Það verður að strfða við voða og böl,
Ef vill sínum lífskröftum halda.
Aðendingu guði hið fagra ég fei;
Menn fyrir því lakara biðji.
Já, lifi hið góða og vegni því vel,
Um veröld það brautir sér ryðji'
En sigri það ílskunnar brothætta bát,
Og burto hann reki frá landi
Og komi svo honum á hafinu’ í mát,
Þá hætt er því sjálfu við grandi,
G. J. Guttormsson.
STAKA.
Einu sinni var Eyjólfur sál, Guðmunds-
sonspurður livernig honum liði; (hafði
haDn þá nýlega kalið á báðum fótum)
mælti hann þá fram eftir fylgjandi er-
indi. E.var manna knástur hagorður vel
og kunni móðurmál sitt flestum betur.
Horfin er hugur djarfur;
Hreysti sem fyr ég treysti
Braut er flúin, en fætur
Finna til meina sinna.
Sti-íð vilda eg við aldur
Ei lengur þurfa að heyja,
Kann eg ei fyrir annann
Enda sjá hvar lendir.