Freyja - 01.09.1898, Blaðsíða 4

4
FlvEYJA, SEFTEMBEH 18'J8.
FHEYJA
íslenzkt kvennblað, geflð út af Mrs.
M. J. Benedictsson, Selkirk, Man.
Kemur út einusinni í mánuði og
kostar:
um árið...................$ 1,00,
um 6 mánuði...............$ 0,50,
um 3 mánuði................$0,25.
Borgist fyrirfram.
Auglýsinga verð: þumlungur í ein-
földum dálki 25 c., á stærri auglýs-
ingum afsláttur eft.ir stærð og tíma.
lengd.
Hvenær, sem kaupandi skiftir um
bústað er hann beðinn að láta oss
vita það.
Allar peninga-sendingar eða aun-
að, sem ekki snertir ritstjórn aðeins,
sendist til Freyju.
Utanáskrift til blaðsins er:
Freyja Selkirk P. 0. Man. Canada.
Ritstjóri (Editor).
Mrs. M. J. Benedictsson.
ÓVISSAN.
Þegar blað vort kemur næst út
verður fólkið í Canada búið að sýna
það í verkinu með almennum kosn-
ingum hvort það vill vínsölu bann
eða ekki. Hvort það vill með valdi
vernda óhófsmanninn frá áhrifum á-
fengra drvkkja, og fjölskyldur þeirra
frá skorti og öðrum afleiðingum
vínnautnarinnar. Nú þegar þessar
línur eru rit.aðar, vinna bindindisfé-
lögin hvervetna af alefli að þessu
mikla velferðar spursmáli. Þessi fé-
lög samanstanda af konuin ög körl-
um. Við þetta tækifæri er eigi ólík-
legt. að mörgum konum komi nú til
hugar hveafar nauðsynlegoggagn-
leg að eru borgaraleg þegnréttindi.
Þessi dýrmæti réitur sem sérhver sið
aður maðurþráir og berst fyrir, sem
líf sitt leggur í söiurnar fyrir, til að
veita meðbræðrum sínum. þessi rétt-
ur sem rnenn hafa barist, fyrir, lifað
og dáið fyrir. Þaðereigi ólíklegt að
mörg kona sem aldrei hefur fyr gjört
sér grein fyrir því hvað það er í
raun og veru sem heimurinn gjörir
sVo rnikið veður út af; vildi nú gjarna
hafa vald til að lyfta þessari veldis-
spíru þjóðanna til að hrynda þessu
stórkostlega rnálefni Sem fólkið í
Can. hefur nú meðferðis, í það horf
sem þær svo eðlilega vildu sjá það
í. Munu nú eigi margar þær konur
sem hingað til hafa hlegið að jafn-
réttis hugmyndinni flnnatilþess hve
nriklu borgnara þessu rnáli væri nú
ef þær sjálfar rnættu greiða atkvæði.
Vínsölubannið á marga góða vini í
flokki karlmannanna, en óefað miklu
fleiri í þeirn hóp mannkynsins, sem
engan rétt hefur til að segja já eða
nei í þessu eða nokkrum öðrum stór-
málum, sem almenning varðar, þær
konur sem hingað til hafa álitið það
,klúrt‘ að hafa ,skoðun‘ áalmennunr
málum, þaðan af klúrara að láta
skoðun sína í ljósi, en klúrast að
framfylgja henni í réttar-salnum eða
á kosningarstaðnum, og kalla þær
konur ókvennlegar sem að því tak-
marki vinna. Hversu mun þeim nú
líka, e/ vínsölubannið fær ekki nógu
rnörg atkvæði, meðan helmingur
fólksins í Canada situr hjá aðgjörða
laus. Þetta mikla ef, sem svo oft eru
hin óráðnu óvissu vegamót hins lúna
vegfaranda . Þetta ef með sinni kvelj-
andi óvissu, og vita þó af huldum ó-
notuðum kröftum, sem undireins
mundi uppræta allan efa, ef þeir
væru notaðir. Hér er sýnishorn af
því, hvað það þýðir fyrir þjóðirnar
að láti þessa krafta ónotaða
Menn og konur, þér, sem nú
berjist rnilli vonar og ótta, um mál-
alok yðar, hversu sem þau nú
kunna að fara, þá ætti þetta að
verða yður hvöt til að liafa alla yð-
ar krafta á reiðum höndum, þegar
þér næst leggið út í orustu fyrir al-
mennri velferð.
FRJÁLSLEG STEFNU-SKRÁ.
Jafnrétti ómögulegt undir
uáoerandi samkeppnis
fyrirkomulagi
Susan B. Anthony biður Eliza-
beth Cady Stanton að skrifa bréf
um konur og stríð, og senda það á
þing Jafnréttis-kvennfélagsins* í
Rochester. Bréttð hljóðar svo:
,.Þú biður mig að skrifa þér bréf
um ,konur og stríð.‘ Margar af þeirn
konurn sem ég hef átt tal við eru
sárar yflr því að meiga engann þSt.t
taka í því livort segja skuli Spán-
verjum stríð á hendur eða ei. Um
allann fjölda af karlmönnum má.
segja að eins sé ástatt. Hversvegna
skyldum vér þá brjóta heilann urn
þá liluti senr ei eru líklegir til að ske
oftar en einusinni á heilurn manns-
aldri, fremur en hina mörgu mikil-
vægu, sem vér ætíð höfurn fyrir aug-
unum? Hversvegna andvarpa vflr
hörmungum stríðsins, meðan vér
horfum á sorgarleika hversdags lífs-
ins hér heima undir verndarvæng
friðarins. Hinum blá klæddu pilt-
um vorurn líður betur í herbúðun •
um og á spítölunum þar sem hcorki
skortir föt, fæði né aðhjúkrun, en
piltum vorum í lörfunum sínum
heima, ofþjökuðum af nárna greftri
og annari erfiðri og illa launaðri
vinnu; fanganum í sínum þrönga
eyðilega klefa og fátæklingnum í
hinum kalda þægindalausa kofa sem
hann kallar lieimili sitt, þar sem
fjölskyldan kemur saman á kvöld-
in eftir 10 klt. vinnu til að toiða lé-
lega og oft ónóga fæðu,og til að tala
um framtíðarinnar vonleysis nryrk-
ur. Ein af vinkonunr mínum kom
einusinni á eitt af línhvítu verkstæði
Nýja Englands þar sem naktir dreng-
ir troða voðirnar í stórum keröldum
frá morgni til kvölds knúðir af þörf-
inni, en engum hvetjandi hljóðfæra-
slætti né brennandi ættjarðarást.
Lvfin sem höfð eru til að hvíta línið
eru svo sterk að þau brenna hörund-
ið nema það sé áður makað í olíu, og
smámsaman eyðileggja þau brjóst.ið
ogsjónina. Á Englandi eruþaðvélar
senr vinna þetta verk; en hér, í landi
Puritanna er manns líflð verðminna
en vélarnar.
Slíkum rangindum mega konur
ekki hrevfa við eða taka upp á stefnu
skrá sína. Um grimdarverk framin
á Cuba má alstaðar tala að ósekju
en um samvizkuleysi hinna ríku
verkstæða eiganda í ríkinu Massa-
chusetts má ekki ræða.
Undir yfirstandandi samkeppn-
is fyrirkomulagi er sífelt stríð. Hin
praktisku gildandi nútíðar löghljóða
á þessa leið: ,Hver.fvrir sig,‘ hinir
sem aftur úr dargast líða hungurog
dauða. Orðsending mín tii yðar í
dag verður þá á þessa leið: Vér höf-
um hærri og göfugri köllnn en þáað
berjast fyrir jafnrétti kvenna aðeins.
Yið lok þeirra 50 ára ;eni iiið bvíld-