Freyja - 01.12.1898, Blaðsíða 4

4
FLEYJA, DECEMBER 1898.
PRE'SJJ.
íslenzkt kvennblað geflð út af Mrs.
M. J. Benedictsson Selkirk Man.
Kemur út einusinni í mánuði og
kostar:
um árið..................$ 1,00,
um 6 mánuði..............$ 0,50,
:im 3 mánuði..............$0,25.
Borgist fyrirfram.
Auglýsinga verð: þumlungur í ein-
földum dálki 25 c. á stærri auglýs-
ingum afsláttur eftir stærð og tíma-
lengd.
lívenær sem kaupandi skiftir um .
bústað er hann beðinn að láta oss
vita það.
Allar peninga-sendingar eða «,nn-
að, sem ekki snertir ritstjórn aðeins,
sendist til Freyju.
Utanáskrift til blaðsins er:
Freyja Selkirk P. 0. Man. Canada. *
Ritstjóri (Editor).
Mrs. M. J. Benedictsson.
Jafnrjetti.
„Þá cerða þœr að fara
i sJfurðina.“
,,Hoer á að gœta ludrn-
ilisins, meðan þœr
eru að fáit við kosn-
ingar?“
„Hver á að uppfrœða
börnin og gœta
þeirra?“ meðfl.
Það er eins og mörgum sé
of'vaxið að skilja þýðingu orðsins
jafnrét,ti;‘ það lýsir sér svo oft í of-
angreindum setningum, sem eru
vanalega sterkust.u punktar mot-
stöðumanna jafnröttisins.
Orðið jjanfrétti1 innibindur eðli-
lega rétt einstaklingsins til að velja
sér atvinnu, ekki síður en atkvæðis-
réttinn. En alls ekki það, -að bónd-
inn skipi konunni að „fara í
• skurðina,“ eða konan bóndanum að
gjöra grautinn eða gæta ungbarns-
ins. Allt slíkt verður að vera kom-
ið undir samkomulagi, annars er
það ekki jafnrétti. En það er eins og
karlm. (óvinum jafnréttisins) skiljist
það á þann hátt. Fái nú konan þegn-
rétt, þá hafi liann rétt til að senda
hana í skurðina; með öðrum orðum.
Ilonum er ómögulegt að liugsa sér
konnna undanþegna valdboði karl-
mannsins; hann hefur vanist því svo
afarlengi—næstum frá ómunatíð, að
skipa henni.
Það verður liklega álíka iangt
þangað til að konan sækist eftir að
fara í skurðina og hefur líkamsþrek
til þess; eins ogþangað til karlmenn
sækjasteftir að gæta brjóstmilkings-
ins, eða eru hæflr til þess. Að þessu
leyti verður konan ætíð kona, og
bóndinn ætíð bóndi, það eróraskan-
legt náttúru lögmál. Þau dæmin, að
k man vinni fvrir f jölskyldunni, eru
eins mörg og hin, að böndinn gæti
hvftvoðungsins og gjöri húsvérkin;
þeim sem þekkja þannig löguð dæmi,
er og kunnugt um það, hvort hjón-
anna ieysir þá starf . sitt, betur af
hendi I flestum tilfellum vinnnr kon-
an erflðisvinnu sem er ver launuð en
erfiðisvinna sú er karlm. alment
vinna, og vinnur því fyrir minni
peningum en hann, þegar h;.nn
vinnur, en svo eru líka húsverkin í
flestum tilfellum óunnin þegar hún
kemur heim—án þess að nefna barna
gæzluna. Hvað er svo grætt við
þessi vinnuskifti? Auðvitað ekkert.
Slík vinnuskifti koma til af þrennu;
annaðhvort hefur bóndinn ekki
vinnu, getur ekki unnið eða nennir
ekki að vinna, og er þá konan neydd
til að vinna sjálf, hafi hún heilsu og
sómatilfinningu til að bjarga sér, og
gjörir það þá ineð ánægju,að minnsta
kosti í tveim hinum fyrnefndu t.ii-
fellum; slík tilfelli þekkja menn, og
þau ekki svo fá. En lögin taka ekki
tillit til þess þó konan vinni fyrir
fjölskyldunni sé það fyrir atvinnu-
skort eða letí. Alögurnar eru jafnar,
og bóndinn borgar skattinn af vinnu-
launum konunnar, og greiðir svo at-
kvæði sitt sem sjálfsteeður fjölskyld-
ufaðir, og heiðarlegur borgari, á
móti ,jafnrétti,‘ en konan er skoðuð
ómagi—að minnsta kosti eign hans,
og áhrifalaus meðlimur mannfélags-
ins, hverra skyldur og skatta lögin
knýja hana til að bera, hvort heldur
sem eiginkona undir nefndum kring-
umstæðum, eða hún á fasteignir og
skattgilt lausafé; gagnvart hverju
hún hlýtur að bera fullkomna á-
byrgð af verkum sínum; en stjórnin
er ábyrgðarlaus gagnvart konunni
að því er snertir meðferð á fé henn-
ar, (n.l. því íé er hún greiðir í ríkis
þarflr.) og kúgar hana til að hlýða
þeim lögum er hún aldrei samþykk-
ir. Það er ,skattgjald án þegn-
röttar (taxation without represent-
ation). Þet.ta skattgjald var orsök
í frelsisstríði Bandamanna; það
stríð hefur verið réttmætt og
heiðarlegt kallað. En þegar barist er
með andans sverði, al sömu ástæð-
um fyrir' hönd konunnar, þi er það
stríð ekki kallað réttmættað minnsta
kosti óþarft og óeðlilegt.
VINNUSKIFTIN. Mundi þeim
éiginmánnl sem heilsuleysis- eða leti
veg.na ekki gæti unnið fyrir fjö.l—
skyldu sinni, þykja miður að konan
sín ynni fyrir sér. og hyski sínu í
stjórnarsæti, ef að hún á þann hátt
aflaði meiri peninga, en með því að
ganga í þvott, eða ..faraí skurðina?“
Nei, alls ekki, það er fýrst þegar
konan er keppinautur karlmannsins,
að hann klagar og kveinar, oglerst
af öllum kröftum móti henni, móti
því að hún komistþangað sem hann
vill sjálfur út af lifinu komast. Al-
veg eins og karlmenn í fyrndinni
börðust móti öllum andlegum þroska
og framförum kvenna yfir höfuð; og
það sorglegasta er, að konumar
sjálfar berjast móti því í stórhópum.
IILIMILIÐ. ,,Hver á að gæta
heimiliins þegar konan fer á þing?“
Hver gætir heimilisins þegar bónd-
inn fer á þing, utan hússað minnsta
kosti? Einhver sem hann trúir fyrir
því. Hver gætir héimilísins þegar
konan er vikum og mánuðum sam-
an í heimboði hjá vinnm og vanda-
mönnum sínum?. Einhver sem liún
trúir fvrir því; þannig er sú gáta
ráðin. Það á sör óefað mjög langt I
I.iud, að fle.ri konur skipi stjórnar-
sæti, en hinar sem sækja heimboð
til vina og ættingja, eða hafa gjört
það á liðnnrn tímum, og þó hefur
heimurinn ekki farið forgörðum
fyrir það.
Hvaða spillandi áhrif hafa laga
og lækna störf kvennahaft í för með
sér? Engum af öllum raótmælöndum
jafnrértisins hefur enn komið; tii
hugar að sína þau, og má þó nærri
geta, að slíkt væri ekki undir mæli-
ker sett; þó mun engum koma til
hugar að neita því,að slík störf taka
konuna meira fiá heimilinu en