Freyja - 01.02.1910, Blaðsíða 19

XII 7
FREYjA
iS,7
:haía komist í þc-sari list. Ekkert öfundarauga fylgir þeim frá
hinum fornu féiögum þeirra, heldur vináttu-bn.gurinn sarni —
Idýr og eindreginu, og óskin er ávalt; áfram og upp á vi<5. Viö,
.sem á eftir höfum orgiö, vit'um, aö ekkert var frá oss tekiö, og
óskum því hinum fleygari svönum góörar feröar, ánægö aö sjá
fil þeirra viö og viö og heyra '=öng þeirra, og fullviss um, aö
fieiri komi á eftir.
Vér lesum kveriö fyrir framan oss, ekki til aö dæma þaö
frá skáldskaparlegUi — eða listarinnar sjónarmiöi, heldur eins
og os!s er meira .gjarnt, til, að finna í því eíniö og tilganginn.
í stuttu máli er efniö þaö, aö Jón Austfiröingur er ísl.
hóndi af beztu tegund, þéttur á velli og þéttur í lund. Lýsingin
sýnir hann búhöld góöan, vinfastan, fámálugan, drenglyndan —
al-norrænt þjóðareinkenni — eöá íslenzkt. Annar þátturinn
■svnir ameríkaruskar ýkjur, utan að lært, lyndiseinknnn agentsins,
se m alt sér gegn r.m ameríkör.sk gleraugu, og kennir þaö sem
liann hefir lært, samkræmt 'hérlendum gróöa-mælikvaröa — sér-
kennilegi sambland af húsbóndaholluistu íslenzks þrælseðlis og
græðgi ameríkanska fjárg-læframannsins, sem lítið á af sam-
vizku, þegar vasinn er annars vegar. Mælgin er óþrotleg, eins
og utan að lærð þula, og þó hlægilega með fariö.
Þriöji þátturinn segir frá sölunni á búi Jóns, hversu hún
mislukkaðist, eins og margir vesturfarar þekkja, og vesturför-
inni — stuttur, en vel sagður. í hvívetna eru lyndiseinkunnir
Jó'.is sjálfri sér líkar, einiS' og t. d.:
‘‘Tvo reiöhesta skaut hann og gróf þá í grund,
og gekk síðán hljóður um borð”,
og síðar.
“En fóikið, sem kysti þá 'kinn hans og mnnd,
var konan hans, b.ómiieg cg hýr,
ein gjafvaxta dóttir, n.fiö lífgandi Itind
og ljóshæröu crengirnir þrír.”
Fjóiöi þátturinn er “Landnámið”, lýsir förinni noröur vatn-
ið, landinu skógivcxnu, víöáttumiklu, meö franitíðarvonir ísl. í
skauti sinu. Fólkinu, sem fyrir var — Indíánum með hunda
sína. Ekki kunmim vérvið þá hugmvnd, aö Jón hafi heilsað