Kennarablaðið - 01.04.1900, Side 8

104
ekki svo fáir, sem varla mega sjá það eða vita til þess, að
þau fái neina stund afgangs til leika. Auðvitað er það, að
þessir menn hafa átt við þannig lagað uppeidi að búa í upp-
vexti sínum, og beita þeir þess vegna sömu aðferðinni gagn-
vart öðrum. En muni þeir eftir því, hve réttlátt þeim fanst
það, þegar þeir voru að alast upp, þá munu þeir geta getið
því nærri, hvort börnunum þeirra muni finnast það réttlátt
eða eigi.
Þeir menn eru áreiðanlega margir, sem aldrei hafa verið
börn — í þessa orðs eiginlega skilningi. f’eir hafa aldrei fevgið
að vera börn, heldur hafa þeir með harðri hendi verið hrifnir
út úr paradís æskunnar og gerðir að fullorðnum mönnum,
löngu áður en þeir samkvæmt eðli sínu voru orðnir það.
Það er stórtjón, óbætanlegur missir, sem þessir menn hafa
orðið fyrir. Þeir hafa glatað sælasta og ánægjulegasta kafla
æfi sinnar. Að vísu vita þeir ekki sjálfir, hvers þeír hafa
farið á' mis; en þeir bera þess þó all-oftast menjar alla sína æfi.
Hún hefir víðar verið ríkjandi en hór á íslandi, þessi"
skoðun, að börnin ættu lítið eða jafnvel helzt ekkeit að leika
sór, að leikar þeirra sóu heimska, eins konar erfðasynd, sem
skylda sé að uppræta sem fyrst. Hún hefir komið í ijós hjá
flestum eða öllum þjóðum; en ekki mun hún víða hafa fest
jafndjúpar rætur sem hér á landi. Og víst er um það, að
vér höfum orðið á eftir öðrum í að útrýma henni.
Leikar barnanna eru nú hvervetna í mentuðum löndum
álitnir ekki að eins leyfilegir, heldur beinlínis nauðsynlegir.
Barnið hefir löngun, ómótstæðilega þrá til sjálfstæðrar starf-
semi, og þessari þrá fær það fullnægt, fái það að leika sér
frjálst og óhindrað. Ekki þó svo að skilja, að hinir eldri megi
láta sér þessa starfsemi þess algerlega óviðkomandi. feir eiga
þvert á móti að styðja að henni. Þeir eiga að útvega barninu
leikföng og leiðbeina því.
Með tilliti til leikfanganna er einkum það að athuga, að
þau verða að vera þannig valin, að þau geíi barninu sem mest
verkefni. Ónýtt glingur, sem ekki er til annars en að láta
það standa hreifingarlaust á sama staðnum, ætti aldrei að