Plógur - 01.11.1905, Blaðsíða 4
84
PLOGUR.
kenna því að meta hollar hreyf-
ingar og ýtnsan fróðleik, því ætl-
ast er til. að á þessum fyrirhug-
uðu skemmtistöðum verði fleira
gert en hoppað og snúizt.
Þeir, sem fyrstir gengust fyrir
skemmti- og fræðisamkomum til
sveita í Danmörku, voru kennar-
ar við lýðháskólana. Þeir vissu
hvað þeir gerðu. Skemmtistað-
irnir áttu að vera grein af kennslu-
starfi þeirra, og reynslan hefur
sýnt, að svo hefur verið. Enda
er nú í hverjum hreppi í Dan-
mörku fyrirlestra-samkomustaðir,
þar sem menn koma saman einu
sinni í hverri viku, til þess að
hlusta á fræðandi og vekjandi
fyrirlestra.
Fyrstu samkomur Dana voru
fremur skemmti- en fræðisam-
komur, því Dönum var líkt varið
þá og ísl. er nú, að þykja lítið
varið í að sitja undir fyrirlestr-
um. Jafnvel beztu ræður fóru
fyrir ofan garð og neðan hjá
þeim, eins og optast er hjá lítt
mentuðum mönnum.
Hvernig ættu samkomur þessar
að vera? Hvað ætti að fara þar
fram?
Eg hefi hugsað mér, að það
væru fengnir færustu menn í hverju
héraði, til þess að halda fyrir-
lestra, lesa upp sögur, kvæði o.
s. frv. En auk þess ættu þeir,
sem vildu, að fá að dansa tvo
tíma í einu. Og sjálfsagt væri,
að þar væru sungin ættjarðar-
kvæði.
Ef samkoman byrjar kl. I2 3
hádegi, þá ætti að byrja með þvl
í io mín. að syngja, og á ept,r
því ætti að vera fyrirlestur til
I. Þá mætti lesa upp 2—3
kvæði í 15 mínútur, og lesa upP
góða sögu, frumsamda úr daglefl3
lífinu eða þá þýdda, í 15 mínú*-'
ur. Þá ætti að syngja aptur í ,0
mínútur og hafa svo ræðuhöld un1
sveitamál, fratnfaramál, bæði b'
skýringar og gagns fyrir máh11*
og ekki sízt til þess að æfa unga
menn í því, að tala látlaust °&
ófeimnir á opinberum fundun1-
Eptir ræðuhöldin. sem ekki m*^u
vera skemur en til kl. 3V2,
allir að borða nesti sitt. E11 Paí
%
á eptir ættu þeir, sem vildu, a
mega dansa til kl. 6.
Líkt þessu hefi eg vitað skemu,r
unum í Danmörku hagað.
hver getur hagað prógrammi salT1
komunnar eptir því, sem beíí
þykir við eiga á þeim og þe,ul
stað og tíma,
Hverjir geta haldið fræðanð1
fyrirlestra til sveita? Mennta^
mennirnir. Prestarnir ættu a
vera sjálkjörnir til þess. Og san°
ast að segja, finnst mér það ^ 1
að vera þeim ljúft, að frí6^3
sóknarbörn sín á öðrum stað °&
tíma en í kirkjunni. Og þótt þe,r
ekki þykist hafa tfma til shl'r3
aukaverka fyrir ekkert, þá erU
það viðbárur, sem ekki eru t3^
andi til greina. Prestarnir el£a
að vera boðnir og búnit til þesS
að fræða alþýðu á einn og anU