Helgarpósturinn - 12.10.1979, Qupperneq 4

4
Föstudagur 12. október 1979 —he/garpásturinn.
71
NAFN: Sighvatur Björgvinsson FÆDDUR: 23. janúar 1942 STAÐA: Þingmaður og formaður þingflokks Alþýðuflokksins
HEIMILI: Kríuhólar 2, Reykjavík HEIMILISHAGIR: Eiginkona, Björk Melax og eiga þau þrjú börn og eitt fósturbarn
BIFREIÐ: Scout 2 jeppabifreið, árgerð 74 ÁHUGAMÁL: Ýmis, en lítill timi vegna anna í pólitisku starfi
VIÐ ERUM EKKI BORGARSKÆRULIÐAR
Fátt er um annaö rætt þessa dagana en pólitlk. Útganga Alþýöuflokksins úr rikisstjórn ólafs
Jóhannessonar kom eins og köld vatnsgusa framan i marga. ólafur hefur I framhaldi af þvi beö-
ist lausnar fyrir sig og ráöuneyti sitt. Mjög er óvist um stjórnmálaþróunina eins og staöan er I
dag. Veröur kosiö i desember eöa veröur mynduö starfhæf rikisstjórn. Ýmsir möguieikar eru innt
myndinni.
Akvöröun þingflokks Alþýöuflokksins kom öliu þessum stjórnmálahræringum af staö. Flokkur-
inn vill kosningar og segist gripa tii alira tiltækra ráöa til aö koma megi þeim á. Sighvatur Björg-
vinsson formaöur þingflokks Aiþýöuflokksins er í yfirheyrsiu Helgarpóstsins i dag.
77
Hvers vegna slitu Alþýöu-
flokksmenn stjórnarsamstarf-
inu jafnskyndilega og raun bar
vitni?
„Þetta eru alls ekki skyndileg
slit, þó svo aö ákvöröunin kunni
aö koma á óvart. En viö erum
búnir aö reyna aö ná árangri I
þessari rikisstjórn I rúmlega
eitt ár. Viö höfum þrisvar sinn-
um á þessu timbili lagt fram til-
lögur um samræmdar aögeröir
gegn veröbólgu sem heföu getaö
leitt til árangurs og náö verö-
bólgunni niöur i 28%-34% verö-
bólgustig núna i árslok. Nú er
veröbólga hins vegar 53%-55%.
Engar af okkar tillögum hafa
fengist samþykktar og árangur-
inn er þessi,Viö geröum lokatil-
raun núna i haust þegar ákveöa
átti stefnu ríkisstjórnarinnar i
rikisf jármálum og efnahags-
málum almennt. Sú fjóröa til-
raun rann Iíka út i sandinn. Þá
fannst okkur ekki verjandi aö
halda þessu áfram.
Þiö hafiö lýst þvi yfir, aö þiö
heföuö vitneskju aö Alþýöu-
bandalagiö hygöist slita I þess-
ari viku. Hvaöan kemur sú
vitneskja?
„ Þaö er ekki hægt aö segja aö
vitneskja hafi legiö fyrir. Þaö
var aftur á móti okkar mat, aö
þeir hafi haft I undirbúningi
áform um stjórnarslit.”
Haföi þetta mat á ráöagerö-
um Aiþýöubandalags einhver
áhrif á þessa hraöferö ykkar viö
stjórnarslitin. Vilduö þiö um-
fram allt veröa á undan?
„Nei þaö réöi engu um
ákvöröun okkar. Þaö sem réöi
ferðinni var einfaldlega þaö, aö
rikisstjórnin gæti ekki komiö til
þings án sameiginlegrar stefnu I
veigamestu málaflokkunum.
Rikisstjórnin gat ekki komiö sér
saman um úrræöi gagnvart
fyrirliggjandi vandamálum. Og
rikisstjórn getur ekki komiö
fram fyrir þjóöina i upphafi
þings meö 55% veröbólgu og
tómar hendur. Þaö heföi veriö
ábyrgöarleysi. Þess vegna
töldum viö eina ráöiö aö hætta
þessu og fá nýjar kosningar. Til
að kosningar gætu oröiö I haust
uröum viö aö slita núna
Þú vilt sem sagt ekki staö-
festa aö þiö hafiö verið I kapp-
hlaupi viö Alþýöubandalagiö
um þaö hvor flokkurinn yröi á
undan úr stjórninni?
„Viö vorum I engu sliku kapp-
hlaupi.”
Nú hafa ýmsir þingmenn
Alþýöuflokksins veriö meö yfir-
lýsingar f fjölmiölum alian
starfsferil þessarar rikisstjórn-
ar aö Alþýöuflokkurinn skyldi
út. Hafiiö þiö I raun ekki veriö I
stjórnarandstööu allan timann.
„Nei, þaö höfum viö ekki ver-
iö. Viö sem erum I stjórnmála-
; starfi frá degi til dags sjáum
! þaö fyrir hvaö muni gerast I
j hinum ýmsu málum eftir
ákveöinn tima. Viö sáum þaö
fyrir fljótlega, aö meö óbreyttri
stefnu þessarar rikisstjórnar
væri ekkert fyrirliggjandi nema
þróun niður á viö. Viö vildum
breyta stefnunni i rétta átt, en
fengum ekki hljómgrunn.
Hingað til hefur þetta veriö
þannig, aö þótt stjórnmálamenn
hafi séö fram á þaö, aö tilraunir
þeirra til aö stjórna þjóöfélag-
inu skynsamlega hafi mistekist
þá hafa þeir samt sem áöur
þrjóskast viö aö sitja. Og hafa
setið, og setiö og setiö, þangaö
til annaöhvort launþegasamtök-
in eöa kjósendur hafa sparkaö
stólunum undan þeim. Þaö er
hinsvegar I samræmi viö okkar
viöhorf og starfsaöferöir aö
þegar viö sjáum þaö og vitum
aö þetta er tilgangslaust þá
þrjóskumst viö ekki viö aö sitja,
heldur stöndum upp, segjum
þjóöinni skoöanir okkar og för-
um.
Þaö er heiöarlegt, drengilegt
og karlmannlegt.”
Hafiö þiö Alþýöuflokksmenn
veriö fullkomiega ábyrgir I
þessari stjórn?
„Já.”
Og heilir?
„Já.”
Gátuö þiö nokkurn tima vænst
þess aö fá öil ykkar stefnumal I
gegn, þar sem þiö voruö 1/3
hluti stjórnarinnar?
„Nei, en viö áttum von á þvi
aö það næöi fram aö ganga sem
viö sömdum um I stjórnarsátt-
málanum. Og i stjórnarsátt-
málanum er sérstaklega tekiö
fram aö rikistjórnin muni draga
markvisst úr veröbólgunni meö
nýjum úrræöum. Og fyrir þvi
böröumst viö I sföustu kosning-
um og fengum okkar fylgi út á.
þettahafa bara hinir stjórnar-
flokkarnir ekki staöiö viö.”
Nú geta ný úrræöi veriö á
ýmsan veg og þurfa ekki endi-
lega aö fara alfariö saman viö
ný úrræöi Alþýðuflokks. Var þá
stjórnarsáttmálinn ekki of op-
inn strax i upphafi?
„Jfl, þaö er rétt. Stjórnarsátt-
málinn var of opinn. Ég var á
sinum tima andvlgur þvl, aö viö
gengjum til stjórnarsamstarfs á
grundvelli þessa stjórnarsamn-
ings. Sú afstaöa min rhótaöist
ekki af þvl aö ég væri andvlgur
þvl aö vinna meö Alþýöubanda-
lagi og Framsóknarflokki. Slöur
en svo. En ég vildi ekki aö
Alþýöuflokkurinn gengi til neins
stjórnarsamstarfs viö þær aö-
stæöur sem voru a slöasta
hausti, nema þaö væri naglfast
hvaö ætti aö gera. Stjórnar-
samningurinn naglfesti þetta
ekki.”
En getur 14 manna þingflokk-
ur af 60 nokkurn tima búist viö
þvi aö hans stefna veröi sú
stefna sem ráöi rikjum?
„Nei, 14 manna þingflokkur
getur ekki ráöiö feröinni i 60
manna þingi. En 14 manna
þingflokkur getur ráöiö því
hvort hann tekur þátt I þeim aö-
geröum sem hann trúir ekki á.
Okkar 14 manna þingflokkur
stjórnar sjálfum sér. Þaö sem
viö höfum sagt núna, er aö Al-
þýöuflokkurinn tekur ekki leng-
ur þátt I þessu fyrirtæki.”
Heföu ykkar úrræöi þá
kannski náö lengra I stjórnar-
andstööu?
„Þaö veit ég ekkert um. Þá
heföum viö aö minnsta kosti
getaö reynt aö koma á framfæri
meö málflutningi okkar hreinni
og ómengaðri stefnu.”
Er þessi 14 manna þingflokk-
ur Alþýöuflokksins stjórnhæf-
ur?
„Já, þessir menn okkar hafa
sýnt þaö, aö þeir eru ákaflega
frjóir, hugmyndarlkir, hafa
mikiö baráttuþrek og eru sjálf-
stæöir.”
Þekkja þingmenn Alþýöu-
flokksins hugtakiö málamiölun
— þá málamiölun innan rikis-
stjórnar?
„Viö höfum ekki gert annaö
undanfariö ár en fallist á mála-
miölanir.”
En veröa ekki starfshættir
óumflýjanlega slikir I þriggja
flokka samsteypustjórn? Lá þaö
ekki fyrir strax i upphafi?
„Ég læt þaö nú vera. Menn
geta aldrei komiö fram með
sterka og samræmda stefnu, ef
tillögur allra eru útþynntar. Þaö
gekk bæöi illa aö koma saman
meginlínu ríkisstjórnarinnar I
mikilvægum málum, auk þess
sem erfiðlega gekk aö fram-
fylgja og framkvæma þær
meginllnur sem þó var sam-
staöa um.”
Telja Alþýöuflokksmenn væn-
legri leiö aö ná samkomulagi
innan rikisstjórnar I gegnum
fjölmiöla heldur en á málfund-
um innan hennar?
„Nei, á hinn bóginn vill Al-
þýöuflokkurinn starfa fyrir opn-
um tjöldum. Aö menn séu ekki
aö dylja hugsanir slnar. Þetta
hefur bæöi kosti og galla. En al-
menningur verður á aö velja um
það, hvort hann vilji stjórnarfar
þar sem upplýst er hvaö sé á
seyöi, eöa stjórnarfar þar sem
baktjaldamakkiö ræöur húsum.
Við teljum aö fólkiö eigi um-
búöalaust aö fá aö heyra sann-
leikann hvort sem hann er þægi-
legur eöa óþægilegur.”
Þú telur ekki aö striösleturs-
yfirlýsingar ykkar i blööum
stiöastliöiö ár hafi gengiö of
langt?
„Nei, þaö tel ég ekki vera.”
Er ekki siöferöileg skylda
ykkar Aiþýöuflokksmanna aö
stýra minnihlutastjórn fram aö
kosningum þegar þiö brjótiö
upp ólafsstjórnina?
„Þaö eru margir möguleikar
til i þvl efni, en siöferöileg
skylda okkar Alþýöuflokks-
manna er aö stuöla aö þvi aö
unnt veröi aö kjósa þegar I
haust, til aö ný meirihluta ríkis-
stjórn geti tekist á viö vandamál
ársins 1980. Okkar skylda er aö
gera þaö sem gera þarf til
kostningar geti fa iö fram á
þessu hausti.”
Er þá ekki mjög iiklegt aö þiö
takiö þátt I rikisstjórn fram aö
kosningum?
„Okkar skylda er aö tryggja
þjóöinni kosningar I haust og ef
til þess kemur að Alþýðu-
flokkurinn þurfi aö taka þátt I
rikisstjórn I stuttan tlma, til aö
svo geti oröiö, þá ber okkur
skylda til aö gera þaö. Viö höf-
um t.a.m. ljáö máls á þvl, aö
sitja áfram I núverandi ríkis-
stjórn þar til kosningar hafa
fariö fram ef forsætisráöherra
féllist á þá tillögu okkar aö rjúfa
þing og efna til kosninga I
haust.”
Ef sú staöa kæmu upp aö þiö
yröuö aö stýra minnihiutastjórn
tii aö tryggja aö kosningar færu
fram I haust. Mynduö þiö taka
siikan kost?
„A þessu stigi málsins er ver-
iö aö ræöa þessa möguleika I
stofnun Alþýöuflokksins og eng-
in afstaöa veriö tekin ennþá
meö hvaöa hætti viö þyrftum aö
standa aö þingrofi og boöun
nýrra kosninga. Þvl get ég ekki
svarað spurningunni á þessu
stigi málsins?
(Jtiiokar þú þennan mögu-
leika?
„Ég útiloka enga möguleika.”
Veröa ykkar lausnir á efna-
hagsvandamálum i framtiöinni
þær aö efnt veröi tii kosninga?
Ef til vill kosningar árlega?
„Ég held aö þaö hafi veriö
Alþýöubandalagiö sem hafi búiö
til slagoröiö, „kjörseöilinn er
vopn I kjarabaráttu”. Þegar
engin samstaöa er á milli flokka
um nein úrræöi I 50-60% verö-
bólgu, þá teljum viö aö kjósend-
ur eigi aö fá aö nota þetta vopn
sitt I kjarabaráttunni.”
Er ástæöa til aö ætla aö ykkur
takist betur upp meö ykkar
stefnumái eftir desemberkosn-
ingar, þegar skoöanakannanir
sýna aö þiö hljótiö minni þing-
styrk en nú er?
„Við stefnum ekki I kosningar
til aö fá minni þingstyrk. Viö
stefnum I kosningar til aö fá
þjóöina til aö skera úr um þau
mál sem upp eru komin. Ég
vænti þess, eöa minnsta kosti
vona ég þaö, aö okkar aöstaöa
veröi til aö koma okkar málum
fram veröi betri og sterkari en
nú er.”
Þiö eruö ekki meö þessum
stjórnarsiitum aö f á á silfurfati
Sjáifstæöisflokknum meiri-
hiutaaöstööu I Alþingi?
„Ég hef ekki nokkra trú á þvl
aö hann nái meirihlutafylgi á
Alþingi. Þaö er svo skammt sfö-
an stefna hans beið algert skip-
brot og á ekki von á þvlað tiltrú
fólks á þeim flokki hafi aukist aö
marki.”
Attu von á þvi aö hinir
fiokkarnir og stefnumiö þeirra
breytist eftir desemberkosn-
ingar?
„Þaö er ómögulegt aö segja,
en ég er aö vona þaö aö
kosningaúrslit kenni flokkunum
ákveöna lexíu.”
Nú viröist sem hægri sveifla
sé I gangi 1 öörum Evrópurikj-
um.Eru þá kosningar hér heima
núna nokkuö annaö en vatn á
myllu Sjálfstæöisflokksins?
„í kosningum sem fram fara
á tslandi, kjósa islenskir kjós-
endur en ekki fólk frá öörum
löndum.”
Er vinstri stjórn úr sögunni
næstu áratugi eftir þetta skip-
brot?
„Nei.”
Hafa verið viöreisnardraugar
I flokknum ailan þennan rikis-
stjórnartima?
„Ekki hef ég orðiö var viö
þaö. Þaö hefur aö minnsta kosti
engin sllkur draugagangur ver-
iö nálægt mér.
Ferö þú fram á móti Karvei
Pálmasyni I prófkjör á Vest-
fjöröum?
„Ég hef ekki afráöiö neitt um
þaö. Ég hef aö auki engar fréttir
fengiö af þvl aö Karvel ætli I
prófkjör hjá Alþýöuflokknum,
þótt ég hafi lesiö I blööum aö von
væri á framboðsákvörðunum
Karvels og Carters slöar I þess-
um mánuöi.”
Hvenær kasta kratar næstu
sprengju?
„Viö höfum nú ekki kastaö
neinum sprengjum. Viö erum
ekki borgaraskæruliöar.”
eför Ouðmund Áma Stefánsson-