Helgarpósturinn - 21.05.1982, Blaðsíða 12

12
Plakatlist í Norræna húsinu,
Föstudagur 21. maí 1982 irinn
WOR
CIRKU/
CINEMA WORLD • CINEMA
'y^R|£TÉ CIRKUS VARIÉTÉ
ti. 7. OkH>r. KJ. 7!
«B f»Jo*odo Dag«i
Jlmerikas
Krtge-
farberedelse
Chaplín
rtpelekslieinnnri
IWargot Surat
AieKftnder & Ketty
2. Juledag Kl. 8: (Kun 5 Dage)
Kaper-
kaptajnen
RODOLPH VALENTINO
Skilsmisse-Eksperten
Blandt Hovedjœgere
MWWi « w *«.<»««» »
Vertété-Af delíng:
Jova Arikl-Petersen
Willuhn Bross Komiak Akrotosök
<«t-Te««w 2192 «...
t. r>M»»*er»eMlWn f.im.rt
g.iutoteem-4;
Sm— IHIw
paa tím. Opfordring
Eneste Gang
Fyrtaarnetoa
Bivognen i
VORE
VENNERS
VINTER
Mmt evrtge Progrwn
'4443
Tvö af plakötum Sven Brasch
1919—1921) og á sýningu þýsku
blaðanna (Köln 1928).
Myndirnar á sýningunni i
Norræna húsinu voru valdar með
hliðsjón af þvi að aðeins væri ein
frumprentun hverrar myndar til
á markaðinum og verða þær allar
til sölu.
Gestum sýningarinnar gefst
einnig kostur á að virða fyrir sér
verk nokkurra yngri manna i
greininni en af verkum þeirra eru
til nokkur eintök af hverri mynd.
Þá vaknar aðsjálfsögðu spurn-
ingin: Hver og hvernig var Sven
Brasch?
Sven Brasch fæddist i Borup á
Sjálandi árið 1886. Hann vakti
fyrst á sér athygli sem skop-
myndateiknari og varð brátt
þekktur fyrir myndir sinar sem
birtust i Kolkrabbanum, Hans
klaufa og í Politiken. Verk hans
sveigðust siðan æ meir inn á
braut auglýsinga og verslunar
eins og t.d. myndskreytingar
bóka, káputeikningar og að sjálf-
sögðu plakat-gerð. Á þvi sviði
kom hann viða viðog spanna verk
hans auglýsingar fyrir leikhús,
kvikmyndir og iþróttir, svo eitt-
hvað sé nefnt.
Framanaf ævinni voru verk
Sven Brasch einkum ætluð Dön-
um en eftir þvi sem fram liðu tim-
ar og frægð hans jókst varð verk-
svið hans alþjóðlegt og starfaði
hann m.a. um tima fyrir Metro
Goldwyn Meyer i Bandarikjun-
um.
Sven Brasch nam i' Paris og
Miinchoi á árunum 1906-1914 og á
námsárunum starfaði hann þar
einnig. Að námi loknu hélt hann
heim til Danmerkur og starfaði
þar um tima. Á árunum
1919—1921 bjó hann i Bandarikj-
unum en snerisiðan aftur tilDan-
merkur og hafði þar sinar aðal-
stöðvar.
Þó svo að á sýningunni hér i
Norræna húsinu gefi aðeins að
Þverskurðuraf verkumSvenBrasch
— allt til sölu
Dagana 25.-31. mal verður hald-
in hér i Norræna húsinu sýning á
„plakat-list”. Þessi listgrein hef-
ur,þrátt fyrir aö vera viöurkennd,
oft á tiðum átt erfitt uppdráttar.
Nú eru aftur á moti nýjar blikur á
lofti. Á undanförnum árum hefur
átt sér stað veruleg vakning um
heim allan i þessarilistgrein.
Margir þekktustu listamanna
vorra tfma hafa þar lagt hönd á
plóginn og leituö hafa verið uppi
verk gömlu meistaranna á þessu
sviði. Er skemmst aö minnast
þeirrar hrifningar sem endur-
prentun á slikum verkum Tou-
louse Lutrec og annarra franskra
listamanna vakti þegarþau komu
aftur fyriralmenningssjónir.
Eins og svo oft erum við Islend-
ingar nokkuð seinir til að átta
okkurá þeim straumum listasem
leika um lönd heimsins og ein af-
leiðing þess er aö þessi listgrein
er því n æst óþekkt hér á la ndi. Þvi
ákvað hópur áhugamanna.nánar
tiltekið aðstandendur Galleri
Niðri,aö gera hér bragarbót á.
Leitaðvar til Oktavo s/f og fýrir-
tækið fengið til þess að kanna
hvort þess væri ekki kostur að
fly tja hingað til Islands einhverja
af þeim sýningum á „Plakatlist”
sem hæst hefur borið i Evrópu.
Eftir umfangsmikla könnun
ákvað Oktavo s/f aö falast eftir
þvi við frú Sonju Vesterholt,sem
rekur Plakat-Galleriet i Kaup-
mannahöfn og hefur sett upp
nokkrar sýningar þar i borg á
verkum bæði eldri og yngri
manna í þessari grein,aö hún gæfi
Islendingum kost á því aö kynn-
ast ,,Plakat-listinni” af eigin
raun. Fyrir valinu varð svo sýn-
ing á verkum danska listamanns-
ins SvenBrasch.
Allt frumprentanir
A sýningunni verður þver-
skurður af verkum listamannsins
frá árunum 1910—1930, 52 myndir
alls. Allt eru þetta frumprentanir
af verkum þeim sem hann sýndi
m.a. i Salon des humoristes
(Paris 1910—1914), The Goupil
Gallery (London 1913—14),á sýn-
ingu á vegum bandariskra kvik-
myndaframleiðenda (New York
lita lítinn hluta verka Sven
Brasch þá kemur það þegar i Ijós
að verk hans eru alþjóðleg. Hér
eru ekki á ferðinni nein átthaga-
verk heldur myndir sem höfða til
hvers manns og allir geta haft
ánægju af aðberja augum. 1 þeim
má greina norræn, amerisk,þýsk
og frönsk áhrif. Umhverfi lista-
mannsins hefur mótað stfl hans
og starfsvöllur Sven Brasch var
allur heimurinn.
Þegar fjalla skal nánar um stil
listamannsins er rétt að gripa til
uppsláttarritanna. Þar segir
m.a.:
ÞRJÁR VANDAÐAR
FRÁ NORÐURLÖNDUM
Um nokkurt skeið hef ég gert Flytjendur: Filharmonins
Ihlé á umfjöllun um hljómplötur Brassensemble
og er það vegna anna á öðrum
vigstöðvum. Ég vonast nú til að
y/^<-;//// /s"//s'/ / ýy.Á>//í
eftlr Halldór Björn Runólfsson
Igeta tekið upp þráðinn að nýju,
án frekari trafala.
Filharmonins Brassensemble:
Tónlist eftir Pál Pampichler
Pálsson, Leif Thybo,
Wlodzimierz Kotonski, Sven-
David Sandström.
Otgefandi: Caprice CAP 1111.
Rikskonserter 1978
Nordiska Musikdagar 1978:
Tónlist eftir Lars Edlund, Olav
Anton Thommessen, Jukka
Tiensuu, Snorra Sigfús Birgis-
son, Ib Norholm, Reiner Brede-
meyer.
Flytjendur: Margvlslegir hljóð-
færaleikarar
Otgefandi: Caprice CAP 3013.
Rikskonserter 1979
Marosensemblen:
Tónlist eftir Miklós Maros, Ake
Hermanson, Svend-David Sand-
ström, Atla Heimi Sveinsson,
Bengt Hambraeus.
Flytjendur: Marosensemblen
Otgefandi: Caprice CAP 1176.
Rikskonserter 1980.
Dreifing allra þriggja platn-
anna: Fálkinn.
Mér hafa borist þrjár plötur
frásænska fyrirtækinu Cáprice.
Þetta eru ákaflega vandaðar
hljómplötur vel upp teknar og
spilaðar, með gagnmerkum
upplýsingum á umslagi og
meðfylgjandi blaði um allt sem
máli skiptir. Það er sjaldgæft nú
til dags, aö sjá jafnmikla vinnu
lagða i hljómplötur. Yfirleitt er
skortur á upplýsingum versti
galli hljómplatna og á ég þá viö
plötur frá viðurkenndum fyrir-
tækjum, þar sem treysta má
upptöku, hljdmgæðum og
hljóöfæraleik.
NORDISKA MUSÍKDAGAR 1978 ?
Hér er ekki rætt um verkin á
hljómplötunni einvörðungu
heldur forsendur aö útgáfunni,
hljómlistarmenn og hljóðfæra-
leikara, auk þess fylgja itarleg
ágrip um tónskáldin. Þessar
vönduðu hljómplötur eru þar að
aukiódýrar.eldci bara fyrir það
sem i þær er lagt, heldur bornar
saman viö aðrar plötur á
markaðinum.
Allar þrjár plöturnar gefa
góða mynd af þvi sem er að ger-
ast i norrænni samtímatónlist
og jafnframt islenskri tónlist. A
hverri þeirra er verk eftir Is-
lenskan höfund. Það eru þeir
Páll P. Pálsson með „Musik fur
-sechs” I fjórum þáttum, Snorri
S. Birgisson með „Strok-
kvartett”, sem saminn er 1977
og Atli Heimir Sveinsson með
verkið „Aría”, einnig frá árinu
1977.
Musik fur sechs er samin fyrir
lúðra og skiptast meðlimir Fil-
harmonins Brassensemble I tvo
trompet tvær básúnur, valdhorn
og túbu. Þetta er verk þar sem
skiptingar eru hraðar milli Páls
og þeirrar þýsku tónlistar-
hefðar, sem hann er sprottinn
úr.
Strokkvartett Snorra Sigfúss
er eitt af sex verkum sem
skipað var á plötu sem helguð er
„Norrænum miisíkdögum 1978”
iStokkhólmi. Þdttu þessi 6 verk,
athyglisverðust og má þaö heita
merkileg frammistaöa af svo
ungum manni, sem Snorra, að
eiga verk I þeim hópi.
Verk hans er stutt en litrikt
samið fyrir tvær fiðlur, lágfiölu
og selló. Það var frumflutt i
Amsterdam áriö 1978. Hér er
kafað f möguleika strengjanna,
enda er uppskeran fáguð og
skemmtileg.
Arfa Atla Heimis, mun vera
samin fyrirMaros Ensemble og
þó fyrst og fremst fyrir Ilona
Maros, sem syngur þessa tæp-
lega 11 min. aríu, með miklum
glans. Þaö er ekki fjarri sanni
aö kalla þetta verk „textless,
crazy and virtuoso coloratura
„scene”... „Hressilegt og þanið
ber það vott um skilning tón-
skáldsins á tækifæristdnlist þ.e.
á rödd Ilona Maros sem hann
gjörþekkir og þeirri sérstæðu
hljóöfæraskipan sem hann velur
henni og samanstendur af
strengja- og ásláttarhljóðfær-
um, einkum slegnum og plokk-
uðum strengjum. Hinn jafni og
málmkenndi hljómur minnir i
senn á tölvur og barokk.
Hér hefur verið stiklað á þvi
islenska efni sem finna má á
plötunum þrem. Verður ekki
farið út i að fjalla um aðra lista-
menn en af nægu er aö taka, þvi
þar eru á ferð margir af þekkt-
ustu tónlistarmönnum Norður-
landa.
Hér er m.ö.o. tækifæri til að
kynnast þvi sem er að gerast i
skandinaviskri tónlist, flutt af
afbragðshljóðfæraleikurum i
vandaðri og ódýrri Utgáfu.