Helgarpósturinn - 21.05.1982, Blaðsíða 4

4
Þetta er sá tími þegar bændur í landinu eru öðrum
stéttum önnum kafnari. Hjá þeim ertími voranna# þegar
borið skal á túnin, dytta þarf að girðingum og síðast en
ekki síststendur sauðburðurinn sem hæst um þetta leyti.
Því fór Helgarpósturinn þess á leit við ólaf Hannibals-
son bónda i Selárdal að hann lýsti daglegu amstri sínu i
síðustu viku, og þá ekki hvað síst „í fæðingardeildinni, ó-
ræktuðum bletti innan girðingar upp í f jallsrótum, sem
við köllum svo vegna þess að ærnar kjósa hann öðrum
fremur, þegar kall lifsframvindunnar kemur..." eins og
ólafur lýsir sjálfur sauðburðinum í dagbók sinni.
Sunnudagur
9. maí
Ég teygi höndina Ut undan
sænginni og skrUfa frá Utvarpinu.
Þulurinn hefur rétt lokiB viö aö
bjóöa góöan daginn. Þýö kven-
mannsrödd hefur lestur veöur-
fregna og veöurspár og aldrei
þessu vantsetur nUekki aö manni
hroll og freistingu til að skriöa
uppi aftur og breiöa upp fyrir
haus: NU eru gefin fyrirheit um
„betri tið meö blóm i haga” og
minningar um „sæta langa sum-
ardaga” seytla blitt og værðar-
lega inni hugskotiö. Meöan skiliö
ermilli draumheims og veruleika
meö kaldri vatnsgusu framan i
andlitiö ryöst vitfirring veraldar-
innar innum hlustirnar: Brezki
flotinn reiöubúinn til innrásar á
Falklandseyjar, striösgæfan aö
snúastKhomeini ivil ihernaöi ir-
ana og Iraka, hermdarverk og
blóösUthellingar hér og þar,
óánægjan kraumar allsstaöar.
Eg gjóa augum á hitamælinn
úti fyrir ekihúsglugganum.Kvika'
silfursúlan er á hraöri niðurleið
eftir aö hin rósfingraða morgun-
gyöja hefur sleppt af henni hend-
inni og huliö ásýnd sina um stund
bak viö Neðrabæjarnúpinn. Ég
hef annað augaö stööugt á hita-
mælinum meöan ég bauka viö aö
kveikja á gasinu, skola kaffipok-
ann og telja út ihann aftur hinar
tilskildu, þrjár kúffullu teskeið-
ar. Hvar á niöurleiöinni skyldi
hann staönæmast? Maöur er full-
ur tortryggni út i hagstæöar veö-
urspárog dagmálaglennur eftir 1.
maí-hretiö sem fór eins og risa-
vaxiö strokleður yfir jöröina og
þurrkaöi út þennan vott af græn-
um lit, sem sú rósfingraöa haföi
meö langvinnu erfiði náö aö
smyrja á jaröflötinn, svo aö nú
blasti túniö viö mér aftur meö lit
skininna, sólbakaöra og veöur-
barinna beina, eins og almanak-
inu heföi veriö snúiö afturábak
um nokkrar vikur.
Reyndar hefur veöriö ekki ver-
iö sem verst undanfarna daga.
Eldri börnin min, Hugi og Sólveig
ásamt bekkjarfélaga Huga, Ing-
ólfi,komu sl. þriðjudag 4.ogkomu
meö sólskiniö meö sér. En þaö
vareinsog ekkertmegnaöi aöhita
upp þennan bruna nema rétt yfir
bla'daginn. Úr hvaða nárassgati
kom þessi nistingskalda noröan-
stroka, úr þvi aö hafisinn var
óvenjufjarri aö sögn hinna sér-
fróöu? Maöur var farinn aö trúa,
aö náttúran mundi nú jafna
reikninginn frá i fyrra, þegar
næturfrostin gáfu almanaks-
reiknimeisturum langt nef og
teygöu helkaldar krumlur si'nar
langt inn i júnimánuöinn. Gott ef
afturbatapikur heföu ekki oröiö
aö baöa sig i hélu I daggar staö á
Jónsmessunótt til aö endur-
heimta meydóm sinn, og hætt viö
aö fáar heföu oröiö til aö leggja á
sig slika mannraun fyrir svo
vafasaman ávinning sem nútim-
anum þykir aö téöum dómi. Frek-
ar þær heföu gert þaö til aö farga
honum.
Já, ’81. Fjandinn mátti vera
hreykinn af þvi ári. Fimbulvetur.
Sannnefndur Lurkur. Kuldavor,
kaiog sprettuleysi. Illviðri upp úr
miöjum ágúst svo aö jafnvel viö
votheysbændur gátum ekki at-
hafnaö okkur, heyið fauk úr stút
sláttutætarans um viöa veröld.
Septemberhret, sölnaö gras og
næringarrýrt þegar loks gaf aö
rifa þaö inn. Ég er kominn i fyrn-
ingarnar frá ’79, besta grasári i
minni fimm ára búskapartiö og
veturinn sem á eftir fór ekki
gjafafrekur. En „minnkar stabb-
inn minn”. Tekstaö krækja sam-
an endanum á honum og græna
litnum á málaratrönum tilver-
unnar? Þaö erspurningin.
Biöum viö. Þaö er einhver ný
mildi i loftinu sem þrengir sér inn
um eldhúsgluggann. Ærnar liggja
makindalegar utan viö opin fjár-
húsin og jórtra. Kvikasilfursúlan
er aö staðnæmast á 7 gráðu strik-
inu. Ég sloka I mig heitt og ilm-
andi kaffiö, sýg meö áfergju
nokkrar reykjargusur úr pfpu-
stertinum og snarast út. Þaö er
sunnudagur og best aö lofa unga
fólkinu aö sofa örlitiö lengur,
enda haldiö til dagsins I gær og
sjálfur komst ég ekki i bóliö fyrr
en 4. Fyrst lit ég i fjárhúsin.
Nokkrar einlembur liggja inni
meö lömb sin og jórtra i fullri sátt
viö tilveruna. Óbornar ær vafra
út og inn um dymar velja sér
tuggu og tuggu af jötunum af
gjöfinni frá i gærkvöldi, vand-
fýsnar á svip, og minna á hund-
leiöa launþega i velferöarþjóöfé-
lagi, sem finnst heldur litiö til
þess koma, sem á boöstólum er,
en þóeins og alltaf á nálum um aö
einhvernáibetri tuggu en hinum
hlotnast. Tvilemburnar tek ég inn
jafnóöum og set sér i stiur og
reyni að moka i þær heyi og fóö-
urbæti, svo aö mjólkurkirtlarnir
taki ærlega viö sér. úti er ekkert
aö hafa fyrir tvilembur, þótt ein-
lembur getihaftsnöp með heyi og
fóöurbæti. Hann er gefinn ofan á
heyið á kvöldin og ærnar kallaöar
inn meö vestfirsku ,,gudda-gudd”
sem mér er foraliö aö i öörum
landshlutum hljómi sem „gibba-
gibb”. Hjá tvilembunum er lika
allt I sómanum og mér léttir
verulega. Lömb búa yfir alveg
sérstökum eiginleikum tii að
veröa sérútum aldurtiia með af-
brigöilegum hætti, og mætti
„Það er eins og
Ólafur Hannibalsson í góðum félagsskap.
nöldurseggurinn í mér
gufi upp með bar-
lómi og öllu saman”
\ j ? i t»n - . • \ l s i y r DU : e;cj ^
Föstudagur 21. maí 1982
ratsVJn
-JHelgar—1-
Jiposturinn.
þreyta lesendur meö mörgum
hryllingssögum þar um, og skal
þeim þó hlift viö þvi aö sinni.
Þá er komiö aö þvi aö fara eft-
irlitsferð um túniö.Mófuglakórinn
fyllir loftiö meö hljómi og söng,
og vongleöi og bjartsýni er aftur
rikjandi i veröldinni. Þaö er eins
og nöldurseggurinn I mér gufi upp
meö barlómiogöllu saman. Græn
nál og nýkviknaö lif fellur nú eðli-
lega inn I aöra þætti umhverfisins
og vekja notalega kennd, gagn-
stætt þvi sem gerðist vikunni
fyrr, þegar kviöinn og hrollurinn
smugu inni sálartetriö hvert
skipti sem maður gekk fram á
nýbæru í snjófjúki og frostnist-
ingi. Þá haföi veriö hugsaö af
hamslausri heift til nágranna-
hrútanna, sem maöur kennir um
aö hafa valdiö ótlmabærum
spjöllum á þessum fákænu og
lauslátu rolluskjátum mfnum
með þeim afleiðingum, að sauö-
buröur veröur þrisvar sinnum
fyrirferöarmeiri á langveginn en
gengur almennt og gerist i hinum
siömenntaöa heimi og stelur
mestu af þeim ti'ma, sem ætti að
gefast til annarra nauösynlegra
vorverka.
A þessum lifi þrungna vor-
morgni fer maöur hins vegar að
sjjá, aö mögulega eru á þessu
bjartari hliöar. EF nú bregöur
virkilega til betri tiöar og EFhey
og fóður duga til aö fleyta öllum
fénaði fram á græn grös,þá gætu
þessir fyrirmálsdilkar oröiö væn-
ir I haust og bætt aö einhverju
leyti tima og fyrirhöfn. Nú, og
heföi ég veriö frjáls aö þvi aö
verja þessum tima til annars, þá
heföi ég sennilega veriö búinn að
leggja eitthvaö af grásleppunet-
umog þau vafist upp i göndla og
rifnaö i'noröangaröinum á dögun-
um, án þess aö gefa annaö I aöra
hönd en nokkrar horaöar og
hrognarýrar slembur, einsog
fregnir hafa borist af úr ná-
grannasveit.
1 fæöingardeildinni, óræktuðum
bletti innan giröingar upp i fjalls-
rótunum; sem viö köllum svo
vegna þess aö ærnar kjósa hann
öðrum fremur, þegar kall lifs-
framvindunnar kemur, sennilega
vegna skjólsælu I lautum og við
steina, eru fjórar nýbornar, tvi-
lemba að kara lömb sin og önnur
meö sin þurr og spræk. Einlemb-
ur læt ég eiga sig aö sinni og þá
nýbornu, en þoka hinni heim, set
hana i sti'u,færi henni tuggu, vatn
og fóðurbæti. Siöan vek ég strák-
ana til verka I húsunum, gef
heimasætunni fri frá eldhúsverk-
um og sný mér aö undirbúningi
sunnudagssteikarinnar. Nú skal
vera læri aö spænskum hætti,
kryddboriö mjög og hvitlauks-
spekkað, sem áunniö hefur mér
álit innan fjölskyldunnar, þó
nokkuö umfram raunverulega
kunnáttu I matargeröarlist. Um
þaö leyti sem ofninn er heitur og
læriö tilbúiö i hann ásamt hrygg
sem ég sting meö mér til hægari
verka um kvöldiö, rennur blll i
hlaö. Þar er á ferö ólafur ná-
granni minn á Neörabæ, og segir
aö gestir sinir hafi I göngufeFÖ {
morgun rekist á afvelta kind niö-
ur viö sjóinn, og er nánar var að
gáö var hún nýborin og þrilembd
og min eign. Einnig mælist hann
til aö ég fjarlægi hesta mina, sem
séu komnir inná tún hjá honum.
Ég bregð viö skjótt, kveð pilt-
ana mér til stoðar og stig upp i
frambyggöa rússann, sem ég er
nýlegabúinn aöfesta kaupá eftir
3ja ára billeysi. Hann er upp-
lagöur IsvMia snatt og nóg pláss-
iö, má flytja I honum 20-25 full-
orðnar ær samtimis. Ekki kom-
umst viö alla leiö, þvi aö ræsi hef-
ur grafist sundur I vorleysingun-
um. Þaögengur þó fyrirhafnarlit-
ið aö flytja móöur og lömbin þrjú
þennan spöl, og heilu og höldnu
heim i hús. Ærin er þó sýnilega
eitthvaö miöur sin, kannski illa
búin undir þaö kröfuharöa hlut-
verk, sem þrir sisvangir munnar
heimta. Hún er ein af hópi sem
yfirgaf hlýju og öryggi fjárhús-
anna i góöviröiskaflanum um
daginn, en greinilega ekki haft til
aö bera þann þrótt, sem til þess
þarf aö hafa fullnægjandi lifsvið-
urværi af visnum siövetrarút-
haga, og gæöum og gögnum fjör-
unnar þó gjöful sé, enda af henni
mestur æskuljóminn. Auösætt er
aö aukamjókurgjafir veröa aö
koma til, ef henni á aö takast að
fóstra öll þrjú. Nú eru hestarnir
sóttir og komiö 1 giröingu handan
ár og bráða birgöalagfæring á
gerö þar sem þeir hafa komist út.
Þá er ti'mi til kominn aö gera
steikinni skil.
Eftir matinn ætla ég aö reyna
að nappa mér kriublundi, en pilt-
arnir hyggja á göngutúr. Úr
hvorutveggju veröur þóminna en
efni standa til. Þeir rekast á
lamb i botni framræsluskruöar og
engin nærliggjandi rolla vill viö
þaö kannast. Mér er naumast sig-
iö I brjóst, þegar knúiö er dyra og
gestir komnir: kunningi frá
Bildudal ásamt vinkonu sinni,
einni úr hópi svonefndra Astraliu-
stúlkna þótt allar séu þær utan ein
úr öörum löndum upp runnar og
sú,sem hér er komin, frá Nýja-
Sjálandi og heitir Pamela,lög-
fræðingur aö mennt og á systur
sem er rækjuskipstjóri i Astraliu,
bróöur, sem stundar tannlækn-
ingar á heimaslóöum og fööur,
sem er skurölæknir og rekur 900-
kinda bú Ihjáverkum á kvöldin og
um helgar. Sinnir hjörð sinni á
mótorhjóli, þarf engin hús og
sáralitil hey, og hvemig eigum
við svo tslendingar aö geta keppt
um verö á heimsmarkaði i svo ó-
jöfnum leik.
Gestirnir staldra stutt og ég
gengút ibliöuna. Piltarnir sleikja
sólskinið úti á hól meö fósturson-
inn úr framræsluskurðinum sér
viö hliö og virðisthannverafarinn
aö una sinum hag og hefúr hlotið
nafn: Tappi. Tilhugsunin um
heimaalning skirskotar þó ekki til
min og ég fer aö rölta um ná-
grenniö og sé fljótlega á meö
lambi, sem mér finnst býsna
sviplikt hinu. Er ekki aö orö-
lengja þaö, aö veröa fagnaöar-
fundir og týndi sonurinn f sátt
tekinn og hættunni á aö sitja uppi
með heimaalning bægt frá aö
sinni. Nú er ég kallaöur i simann
og er þaö kona sem samband
hafðihaft viö mig fyrir allnokkru
og viöraö viö mig þá hugmynd, að
ég veitti móttöku skiptinema,
italskri stúlku sem hér hefur
dvaliö aö heyja sér fjölbreytilega
reynslu af islenskum veruleika.
Nú er hún semsagt aö leggja af
stað og ferðast á puttanum.
Fyrsti áfangastaöur Olafsvik og
kannski tekur hún svo flóabátinn
yfir á Brjánslæk.
Ekkert berfrekar til tíðinda og
um kvöldiö reyni ég aö setja sam-
an verkáætlunfyrir vikuna. Þaö á
þó eftir aö koma i ljós, aö verk-
efnin og röð þeirra eru ekki háö
mannlegum vilja, heldur þvert á
móti: Þaö er eins gott aö manns-
ins vilji sé nógu sveigjanlegur til
aö gera þaö sem gera þarf, jafn-
ótt og það ber að höndum . Degin-
um lýkur meö ef tirlitsferö um hús
og haga og raunar þá langt liöið á
nótt. Bliku dregur i loftið og það
byr jar aö kólna eftir þennan heit-
asta dag, sem voriö hefur enn
dregiö framúr pússi sinu.
Mánudagur
Hefst meö þvi aö þrflembingun-
um er færður aukaglaöningur. Þá
kemur i ljós aö á öðrum hrútnum
Ólafur Hannibalsson bóndi í Selárdal heldur dagbók fyrir Helgai