Helgarpósturinn - 27.08.1982, Blaðsíða 7

7
Fræðslumyndir
á vetrardagskrá sjónvarpsins:
Margur góð
ur bitinn
íurrnn.
Jólabækur Iðunnar í ár:
Ungir höfundar og eldri
Fræöslu- og heimildarmyndir
þær, sem sjónvarpiö hefur sýnt aö
undanförnu hafa vakið mikla at-
hygli sjónvarpsglápara og
þykjast menn hafa komist i
heldur en ckki feitt. Samkvæmt
upplýsingum, sem Helgarpóstur-
inn fékk frá Guðmundi Inga
Kristjánssyni, sem hefur þann
starfa að velja slikar myndir til
sýninga, megum við eiga von á
fleiri góðum bitum á komandi
vetri.
Fyrst skal telja tvo þætti i
september um danska kvik-
myndaleikstjórann Carl Dreyer,
þar sem m.a. verður sýnt úr
myndum hans. Þættir þessir eru
frá danska sjónvarpinu og fyrir-
tækinu RM.
Lengri myndaflokkar eru alltaf
vinsælir og verður nokkuð um
slika þætti á vetrardagskránni. t
október hefst sjö þátta mynda-
flokkur frá BBC, sem heitir á
ensku The Making of Mankind.
Umsjónarmaður með þáttum
þessum er mannfræðingurinn R.
Leacy og verður hann með
vangaveltur um fyrstu mennina á
jöröinni. Þættir þessir eru teknir
víðs vegar um heiminn, m.a. i
Afriku og Asiu. Verið er að sýna
þættina á Norðurlöndunum, og
hafa þeir fengið góðar undir-
tektir.
Aðrir þættir hafa ekki verið
timasettir, þannig að áhorfendur
verða bara að biða uns þeir birt-
ast. En þeir þættir, sem við
munum sjá i vetur eru:
Fjögurra mynda flokkur um
Forn-Grikki frá RM framleiðslu-
fyrirtækinu.
The Human Race, sem er 6
mynda flokkur frá Thames
Television. 1 þáttum þessum mun
mannfræðingurinn frægi
Desmond Morris lita á
mannkynið eins og það er i dag,
og byggir hann þættina á met-
sölubókum sinum eins og Nakta
apanum o.fl.
Frá Pathé Cinéma verða sjö
þættir um stórfljót jarðarinnar.
Fljótin eru notuð sem tengiliðv*r
milli þáttanna og I þeim verður
fjallað um þær þjóðir og menn-
ingarsvæði, sem liggja við þau.
The Shogun Inheritance heitir
þriggja mynda flokkur frá BBC
um tengsl nútima Japana við for-
tið sina.
The Flight of the Condor heitir
enn einn flokkurinn frá BBC, þar
sem fjallað verður um dýralif i
Suður-Ameriku, allt frá syðsta
hlutanum norður til Amazon.
The Shock of the New heitir
átta mynda flokkur þar sem
þekktur listrýnandi, Robert
'Hughes, fjallar um sjónlist 20.
aldarinnar.
Annar átta mynda flokkur, að
þessu sinni frá RM heitir The
Spirit of Asia. Þar er það hinn
kunni sjónvarpsmaður Atten-
borough, sem fjallar um siði og
menningu Asiuþjóða, eins og
Burmamanna og Tælendinga.
Auk þessara þáttaraða verður
að vanda mikið um einstakar
myndir, og verður þeirra getið,
þegar þar að kemur. En eitt er
vist, eftir veturinn ættu menn að
vera margs visari um heiminn,
sem þeir búa i.
Bókaútgáfan Iðunn seúflir frá
sér á annað hundrað bókatitla á
þcssu ári, og er það svipaður
fjöldi og i fyrra.
Ilelgarpósturinn hefur þegar
greint frá nokkrum bókanna, scm
væntanlegar eru. Þeirra á meðal
eru:
Vinur vors og blóma, fyrsta
skáldsaga Antons Helga Jóns-
sonar, sem fjallar um ástir og ör-
lög ungs manns i Reykjavik.
Ævintýri fyrir rosknar von-
sviknar konur og eldri menn cða
Hlustiö þér á Mozart? eftir Auði
Háralds. Hallærisplanið, fyrsta
skáldsaga ungs höfundar, Páls
Pálssonar. Ljóð vega gerð, sið-
asta bindi þrileiks Sigurðar Páls-
sonar um ljóðvegina. Spjótalög á
spegil eftir Þorstein frá Hamri.
Þegar þú ert ekki, sem er fyrsta
ljóðabók Guðrúnar Svövu
Svavarsdóttur. Endurminningar
eftir Róbert Maitsland, en hann
er svokallað ástandsbarn. Jóla-
sveinabók eftir þá Þórarin Eld-
járn og Brian Pilkington. Frá-
sagnir af erlendum mönnum eftir
Leikhúsunnendur geta farið að
láta sig hlakka til því ekki er langt
þar til leikhúsin hefja starfsemi sína
að nýju. Af því tilefni hafði Helg-
arpósturinn samband við Stcfán
Baldursson leikhússtjóra hjá
Leikfélagi Reykjavíkur til að for-
vitnast um verkefnaskrá næsta
leikárs. Stefán sagði, að það sem
lægi fyrir væru fyrstu tvær frum-
sýningar leikhússins, aðrar hefðu
cnn ekki verið kynntar starfsfólki.
Fyrsta frumsýningin verður
þann 16. septemberogerþaðopin-
ber frumsýning á nýju leikriti
Kjartans Ragnarssonar, Skilnaði,
sem var forsýnt á Listahátíð síðast-
liðið vor. Eins og nafnið gefur til
kynna, fjallar það um skilnað og
annað því tengt. Uppsetning
leikritsins er nýstárleg fyrir Leikfé-
lagið, þar sem nú er ekki leikið á
sviðinu, heldur úti í sal með áhorf-
endurá alla vegu. Kjartan leikstýr-
ir verkinu sjálfur, en í helstu lilut-
verkunt eru Guörún Ásmundsdótt-
ir og Jón Hjartarson. Leikmynd er
eftir Steinþór Sigurðsson.
Önnur frumsýning leikársins
verður svo uppúr miðjum október.
Þar er um að ræða nýtt írskt leikrit,
Translations, eftir írska leikskáldið
Brian Friel, en það hefur enn ekki
„Hún er komin í allar hclstu
myndbandaleigurnar í Reykjavík,
og við erum að ljúka við að dreifa
henni um landið“, sagði Þorgcir
Gunnarsson, einn aðstandenda
kvikmyndafélagsins Hugrcnnings,
þegar hann var spurður hvort
Rokk í Reykjavík væri nú kómin á
myndband.
Þorgeir sagði, að gerðar hefðu
verið um eitt hundrað spólur í
Texta, og væru þær í þrem helstu
myndbandakerfunum, VHS, Beta
og 2000. Þá er myndin ífuilri lengd,
algerlega óklippt. Þeir, sem liafa
áhuga á að kaupa eintak af mynd-
inni, geta haft samband við Hug-
renning á Vesturgötu 3 í
Ingólf Margeirsson og æskuminn-
ingar Flosa Ólafssonar.
Margt fleira bitastætt kemur út
hjá Iðunni á þessu hausti, og skal
þar fyrst telja ný islensk skáldrit.
Svava Jakobsdóttir sendir frá sér
nýtt smásagnasafn. Njörður P.
Njarðvik sendir frá sér sögulega
skáldsögu, Dauðamenn, sem
byggir á atburðum er gerðust á
17. öld. Þá kemur út heildarút-
gáfa á ljóðum Hannesar Sigfús-
sonar með myndskreytingum
eftir Kjartan Guðjónsson. Loks
skal svo nefna Andvökuskýrsl-
urnar, þrjá þætti eftir Birgi
Engilberts.
Af öðrum frumsömdum ritum
islenskum má nefna heimilda-
þætti eftir Hannes Pétursson,
Hrakfallabálkinn-viðtöl við Plum
kaupmann i ólafsvik,eftir Einar
Braga, en kaupmaður þessi var
uppi á siðari hluta 18. aldar,
Mánasilfur, fjórða bindi, bók um
helstu stjórnmálaskörunga
aldarinnar, sem Sigurður A.
Magnússon ritstýrir og sanna frá-
sögn um unga stúlku, sem fæddist
fengið íslenskt heiti. Brian Fricl
þessi er þekktur höfundur og hafa
verk hans verið sýnd víða. Þetta
verk hans, sem hér verður sýnt
fékk verðlaun í Bretlandi í fyrra,
þar sem það var kosið besta nýja
leikrit ársins. Það gerist á síöustu
öld og fjallar um samskipti íra og
Breta, með skírskotun til þess, sem
er að gerast á írlandi um þessar
mundir. Leikstjóri þessa nýja
leikrits verður Eyvindur Erlends-
son og leikmynd gerir Steinþór Sig-
urðsson. Með helstu hlutverk fara
Steindór Hjörleifsson og Karl
Guðmundsson, auk þess, sem mik-
ill fjöldi ungra leikara kemur fram í
sýningunni. Þar má nefna Emil
Guðmundsson og Karl Ágúst Úlfs-
son, sem báðir hafa leikið á sviði
Iðnó. Ennfremur verða tveir ungir
leikarar, sem ekki hafa áður leikið
þar, Páinii Gestsson, sem útskrif-
aðist frá leiklistarskólanum í vor og
Ása Svavarsdóttir, sem lærði leik-
list í Bretlandi.
Að minnsta kosti þrjú leikrit
verða tekin upp frá fyrra leikári.
Þau eru Jói, Hassið hennar
mömmu, sent nú flyst í Austur-
bæjarbíó og Salka Valka. Salka
verður þó ekki sýnd fyrr en undir
mitt leikár, af óviðráðanlcgum or-
sökum.
Reykjavík.
Aðspurður sagði Þorgeir, að
töluvert vantaði enn upp á, að
endar næðu saman. Hann sagði að
verið væri að koma Rokkinu í sölu
erlendis og hefðu margir þegar sýnt
áhuga. Þrátt fyrir skuldirnar væru
þeir ekkert á því að gefast upp, og
hefðu þeir hugmyndir að nýjum
verkefnum, sem yrði hrundið af
stað um leið og fjárhagsstaðan
leyfði.
Til þess að reyna að rétta hana
við, ætlar Hugrenningur að efna til
styrktartónleika í Laugardalshöll-
inni þann 10. september, þar sem
helstu hljómsveitirnar úr myndinni
munu koma fram.
mikið fötluð og var úrskurðuð
vangefin. Trausti Ólafsson kenn-
ari uppgötvaði, að stúlkan var
alls ekki vangefin og hefur hann
skrásett bókina.
Þýddar skáldsögur eru að
vanda margar og skal i upphafi
nefna splunkunýja skáldsögu
Gabriel Garcia Marquez. Frá-
sögn pm margboðað morð heitir
hún, og þýðandi henpar, eins og
fyrri bóka Marquez, sem komið
hafa út á islensku, er Guðbergur
Bergsson rithöfundur. önnur bók
frá Suður-Ameriku er væntanleg.
Hún heitir Hinn ósýnilegi og er
eftir Manuel Scorza, þann hinn
sama og skrifaði Rancas, þorp á
heljarþröm, sem Iðunn gaf út
fyrir nokkru,Ingibjörg Haralds-
dóttir þýddi bókina. Lausnarorð
heitir fyrsta bók franska rithöf-
undarins Marie Cardinal, sem
kemur út á islensku i þýðingu
Snjólaugar Sveinsdóttur. Anais
Nin er kunn fyrir erótiskar sögur
sinar og nú kemur út bókin
Unaðsrcitur.sem hefur að geyma
þrettán gleöisögur i þýðingu Guö-
rúnar Bachmann. Ný bók eftir
Martu Tikkanen, höfund Astar-
sögu aldarinnar, kemur út i
haust og heitir hún Brenna, og
fjallar m.a. um hórdóm og
drykkjuskap. Loks skal svo nefna
ævisögu leikkonunnar frægu
Elisabeth Taylor, og úrval hryll-
ingssagna eltir l'ræga höíunda.
Fjöldi unglingabóka kemur
eir.nig út hjá Iðunni og nú eru höf-
undar þeirra m.a. Jan Terlouw,
Bo Carpelan og Anke de Vries,
sem allir eru viðurkenndir höf-
undar.
Jólabækur Vöku:
Ný bók
eftir
Þórberg
Bókaúlgáfan Vaka er nú á 2.
starfsári og áætlaöur titlafjöldi
hennar verður um 30 talsins, þar
af lti litlar barnabækur, um svo-
kallaða smjattpatta. A meðal
hinna bókanna kennir margra
grasa, og skal þar fyrst telja nýja
bók eftir meistara Þórbcrg Þórð-
arson.
Heitir sú Bréfin hans Þórbergs,
og hefur að geyma sendibréf frá
meistaranum til Lillu Heggu og
Biddu systur, en Þórbergur skrif-
aði þeim mörg bréf um allt milli
himina og jarðar. Hjörtur Pálsson
bjó bréfin til prentunar og ritaði
skýringar með. Bókaútgáfan fékk
bréfin frá konunum tveim, og
einnig átti hún mjög ánægjulegt
samstarf við Margréti Jónsdótt-
ur, ekkju Þórbergs.
Önnur bók, sem væntanlega á
lika eftir að vekja mikla athygli
er frumraun Jóns Orms Halldórs-
sonar, aðstoðarmanns forsætis-
ráðherra, á skáldvellinum. Bókin
sú heitir Spámaður í föðurlandi
og segir frá deildarstjóra i is-
lensku ráðuneyti.
Og úr þvi minnst er á Gunnar
Thoroddsen, þá kemur einnig út
bók eftir hann hjá Vöku. Frelsi aö
leiðarljósi heitir hún, og þar
koma fram skoöanir Gunnars á
ýmsum málum og málaílokkum,
auk þess, sem bókin hefur að
geyma lýsingar Gunnars á sam-
ferðamönnum sinum. Ólafur
Ragnarsson tók efnið saman og
leitaði hann fanga i greinum og
ræðum Gunnars.
Af erlendum bókum mun Val-
kyrjuáætlunin eftir bandariska
blaðamanninn og rithöfundinn
Michael Kilian væntanlega vekja
hvað mesta athygli, en hún gerist
einmitt á íslandi. Er þetta njósna-
og spennusaga.
Aðrar bækur Vöku verða að
biða betri tima.
Leikfélagið f startholunum:
Nýtt írskt verk í
uppsiglingu
Rokkið komið
út á myndbandi