Helgarpósturinn - 09.01.1986, Blaðsíða 9

HVAÐ ER
ÞÝZK-ÍSLENZKA?
fyrir í þeim efnurn. Aftur á móti
hlýtur þú að hafa grófar hug-
myndir í þessu efni, einhverja
tilfinningu fyrir því, hvaö hér er
á ferðinni; hvort þetta er dæmi
upp á 10 milljónir, 100 milljónir,
200 milljónir eða jafnvel meira
— eda hvad?
„Ég vísa til þess að málið er í at-
hugun.“
— Það hefur komið fram ad yf-
irmaður bókhaldsmála hjá fyrir-
tækinu, Guðmundur Þórðarson
lögfræðingur, hafi um árabil
starfað hjá ríkisskattstjóra og
því öllum hnútum kunnugur á
þessu sviöi? Er það ekki með
ólíkindum að jafn reyndur mað-
ur og hann er á þessu sviði, geti
misst framhjá sér tugi milljóna
króna í bókhaldinu, án þess að
hafa um það hugmynd?
„Ef mistök hafa gerst, þá eru þau
af mannlegum toga, ef til vill vegna
álags og annarra samverkandi
ástæðna, s.s. eins og skekkju í tölvu-
málum."
— Yfir í annað. Það hefur verið
tekið til þess, Ómar, að þú býrð
vei og munt vera nýfluttur í hús
eitt mikið. Hefur fyrirtækið skil-
að viðunandi tekjum í þínar
hendur og þannig séð vel fyrir
þínum nauðþurftum í gegnum
árin?
„Það má segja að þetta fyrir-
tæki hafi séð vel fyrir sér og sínum.
En ætli það sé ekki með mig eins og
flesta, að þeir sjá mest um sig sjálfir.
Það er rétt að það er ekki langt síð-
an ég flutti úr húsi úr Fossvoginum
í hús hér í Árbænum til að komast
nær vinnustað. Stærðarmunur á
þessum húsum er sáralítill. Eini um-
talsverði munurinn er sá, að ég girti
í kringum þetta hús sem ég keypti í
Árbænum, en gerði það ekki þegar
ég bjó í Fossvoginum. Ég er í alveg
nýju hverfi hér í Árbænum, þar sem
flest húsin eru meira og minna
ókláruð, en mitt er málað að utan og
girt.
En það ganga vissulega miklar
sögur um þetta hús mitt og aðra
þætti í mínu persónulega lífi og sem
framkvæmdastjóra. Það myndi æra
óstöðugan að eltast við allar þessar
sögur.
Ég get t.d. sagt þér eina kjaftasög-
una af mörgum, sem ég heyrði. Hún
var sú, að fundist hafi hér á skrifstof-
unni stór peningaskápur fullur af
erlendum gjaldeyri."
Tengsl Asgeirs
Sigurvinssonar
— Ein saga úr borgarslúðrinu
í viðbót. Asgeir Sigurvinsson
knattspyrnumaður hefur aug-
iýst fyrir fyrirtækið í gegnum
tíðina. Er það satt eða Iogið, að
hann hafi keypt umtalsverðan
hlut í því ekki alls fyrir löngu?
„Það vill nú verða svo, að þegar
mál á borð við þetta koma í umræð-
una, þá dragast því miður alltaf fleiri
og færri inn í málið, sem í raun
hvergi koma við sögu. Ásgeir Sigur-
vinsson hefur auglýst fyrir okkur.
Hann á kunningja í þessu fyrirtæki.
Það eru einustu tengsl hans við það.
Sagan er sem sé rógur eins og flestar
aðrar, sem í gangi eru.“
— Lokaspurning: Er pressan
mikil á þig þessa dagana; sefur
Ómar Kristjánsson t.d. vært á
nóttinni um þessar mundir?
„Ég sef ekki vel um þessar mund-
ir.
Ég vil engum manni svo illt að
ganga í gegnum fjölmiðlafár af
þessu tagi. Fjölmiðlar bera líka
ábyrgð. Eg hvet fréttamenn sjón-
varpsins og aðra fjölmiðlamenn til
að hugleiða betur stöðu sína og hlut-
verk áður en þeir reyna næst að
taka mann af lífi án dóms og laga.“
Þó Þýzk-íslenzka verslunarfélagið
hafi verið stofnað fyrir tæpum 30 ár-
um, þá er nærtækara að tala um
tæplega 10 ára gamalt fyrirtæki, því
þegar þeir hálfbræður Ómar Krist-
jánsson og Gudmundur G. Þórarins-
son keyptu það 1976 var starfsemin
að nálgast lágmark. Eigendaskiptin
höfðu hins vegar umtalsverð áhrif
og náði velgengnin hámarki 1984
þegar fyrirtækið varð í níunda sæti
yfir skatthæstu lögaðila borgarinn-
ar. Fyrirtækið lenti hins vegar í úr-
taki 400 fyrirtækja hjá Skattrann-
sóknardeild ríkisskattstjóra og í
framhaldi af því þótti ástæða til að
rannsaka bókhald þess frekar. Ligg-
ur fyrir grunur um skattundandrátt
og hefur í fjölmiðlum í því sambandi
verið minnst á allt að 200 milljón
króna undandrátt — vantaldar tekj-
ur, eignir, birgðir og söluskatt. Fjöl-
miðlarnir hafa gengið mislangt í
fullyrðingum sínum og ótrúlegustu
sögur hafa gengið manna á milli.
Þegar Ómar Kristjánsson og Guð-
mundur G. Þórarinsson keyptu fyr-
irtækið 1976 hljóðaði hlutafé Þýzk-
íslenzka verslunarfélagsins upp á
200 þúsund nýkr. Ómar var skrifað-
ur fyrir 99.500 krónum og eigin-
kona hans Edda K. Samúelsdóttir
fyrir 500 krónum og áttu þau því
samtals 50%. Guömundur G. Þórar-
insson var skrifaður fyrir 99.000
krónum, eiginkona hans Anna B.
Jónsdóttir fyrir 500 krónum og
tengdafaðir Guðmundar, Jón G.
Bjarnason fyrir öðrum 500 krónum
(samkvæmt hlutafélagalögum
verða að vera minnst 5 hluthafar).
Fjölskylda Guðmundar átti því 50%
á móti fjölskyldu Ómars.
Guðmundur G. Þórarinsson seldi
sinn eignarhluta þá er hann fór á
þing 1978 og er Ómar nú eigandi
nær allra hlutabréfanna. Á síðasta
aðalfundi félagsins í september
1984 var Ómar kjörinn formaður
stjórnar félagsins, en meðstjórnend-
ur þau Edda eiginkona hans og Gud-
mundur Þóröarson, fjármálastjóri
fyrirtækisins. í varastjórn voru
kjörnir Metúsalem Stefánsson
(tengdafaðir Ómars) og Kristján Jó-
steinsson (faðir Ómars). Þá voru
kjörnir endurskoðendur þeir Ragn-
ar Jóhann Jónsson (mágur Guð-
mundar Þórðarsonar) og Kristján B.
Þórarinsson ráðherrabílstjóri og
bróðir Guðmundar G. Þórarinsson-
ar. Kjör þessara endurskoðenda var
þó einungis til málamynda, því í
raun hefur engin raunveruleg end-
urskoðun farið fram af mönnum lög-
giltum til þessa verkefnis. Áður-
nefndur Ragnar Jóhann Jónsson
var kjörinn endurskoðandi á aðal-
fundinum 1984 án vitundar hans og
kvaðst í samtali við HP tvisvar sinn-
um hafa farið fram á að vera strikað-
ur út — en án árangurs. Sagðist
hann hafa frétt af kjöri þessu fyrir
tilviljun, „hjá manni úti í bæ sem les
Lögbirtingablaðið", en einmitt þetta
ár fékk Ragnar löggildingu sína sem
endurskoðandi. Ragnar segist hafa
á sínum tíma beðið um að fá að líta
á reikninga fyrirtækisins, en ekki
hafi orðið úr því. Hann segist enn
fremur aldrei hafa fengið fundar-
boð. Sjálfur viðurkennir Ómar
Kristjánsson í viðtali við HP að kjör
þeirra Ragnars og Kristjáns hafi ver-
ið til málamynda. í hlutafélagalög-
um er enda kveðið á um að ef skuld-
ir og bundið eigið fé er meira en 5
milljónir þá verði að minnsta kosti
annar kjörinna endurskoðenda að
vera löggiltur.
Hvað endurskoðun reikninga
varðar nánar hefur því verið fleygt
að Helgi Magnússon (endurskoð-
andi Hafskips) væri endurskoðandi
Þýzk-íslenzka, en Helgi segir hið
rétta vera að eftir að rannsókn fór af
stað í nóvember hafi Ómar beðið sig
að aðstoða við að fá botn í bókhald-
ið — „svipað og sakborningur fær
sér lögfræðing". Fjármálastjóri fyr-
irtækisins, Guðmundur Þórðarson,
hefur enda sagt í fjölmiðlum að öll
endurskoðun reikninga hafi farið
fram „innandyrá'. Þó var í einu til-
viki leitað til utanaðkomandi aðila í
bókhaldið — en það var fyrir rúmu
ári þegar „nokkrar milljónir týnd-
ust" og endurskoðunarfirmað Man-
cher var fengið til að finna þær!
Þegar mál þetta fór af stað í fjöl-
miðlum beindist athyglin fyrst og
fremst að þætti Guðmundar G. Þór-
arinssonar, gjaldkera Framsóknar-
flokksins. Þjóðviljinn greindi frá því
að Guðmundur væri einn af stærstu
eigendum fyrirtækisins og stjórnar-
formaður/framkvæmdastjóri fram
á haustdaga 1984. Guðmundur hef-
ur nú ákveðið að stefna Þjóðviljan-
um fyrir „róg, lygar og ærumeiðing-
ar“ og bendir á að hann hafi selt hlut
sinn um áramótin 1978/79 og þá
hætt í stjórn, en orðið fram-
kvæmdastjóri um skeið árið 1983
og þá einungis unnið við að afla fyr-
irtækinu erlendra viðskipta. Hann
hafi ekki komið nálægt fjármálum
fyrirtækisins, sem hann þó segir að
séu langt frá því að vera í óreiðu.
Og það má segja að vel hafi til tek-
ist við að afla erlendra viðskipta-
sambanda, þó Guðmundur G. eigi
ekki allan heiðurinn því Ómar er
hnútum kunnugur í Þýzkalandi þar
sem hann starfaði um skeið fyrir
SÍS. Vörumerkin sem Þýzk-íslenzka
hefur umboð fyrir eru flest öll lands-
þekkt, enda rækilega auglýst:
Grohe (tók það með sér frá SÍS),
Metabo, Seiko, Varta, Villeroy &
Boch, Maribou, World Carpets, IFÖ
og áfram mætti telja.
Uppgangur fyrirtækisins síðustu
árin hefur verið með ólíkindum.
Það á stórt verslunarhúsnæði að
Lynghálsi 10 og keypti sl. haust
byggingarframkvæmdir Brauðbæj-
ar í Mjóddinni, þar sem langt er
komið 3000 fermetra verslunarhús-
næði. Ómar Kristjánsson hefur sjálf-
ur ekki farið varhluta af velgengn-
inni nema síður sé og flutti nýlega
inn í stórt einbýlishús að Silunga-
kvísl 25. Hús þetta hefur þá sérstöðu
í götunni að vera fullfrágengið, á
meðan önnur hús eru hálfkláruð
eða varla farin að rísa frá jörðu.
Ómar svarar fyrir sig í viðtalinu
hér á síðunni. Þáttur Guðmundar
Þórðarsonar fjármálastjóra fyrir-
tækisins er hins vegar all sérstæður.
Guðmundur lauk laganámi við Há-
skóla íslands sumarið 1971 og hóf
þá störf við lögfræðiskrifstofu Jóns
Skaftasonar, núverandi borgarfóg-
eta. Þar var hann þó aðeins í nokkra
mánuði, því í desember 1971 hóf
Guðmundur störf hjá Skattrann-
sóknardeild ríkisskattstjóra! Þar
starfaði hann í nokkur ár, en í febr-
úar 1975 hlaut hann réttindi héraðs-
dómslögmanns og upp úr því fór
hann að „praktísera". Fljótlega kom
þó Guðmundur við sögu hjá Þýzk-
íslenzka og með timanum varð það
fullt starf hjá honum að sjá um fjár-
málin þar á bæ.
PILOT H AFN ARSTRÆT116
rj 11
HELGARPÓSTURINN 9