Helgarpósturinn - 05.02.1987, Page 40

eftir Guðlaug Bergmundsson — myndir Jim Smart
KYNLÍFSUMRÆÐAN AÐ VERÐA KINNROÐALAUS - HVAÐ VELDUR?
Á UNDANHALDI
Smokkurinn er kominn úr felum. Víbratorar og önnur
hjálpartœki ástalífsins líka. Nú þurfa menn ekki lengur
ad laumast niður í Bankastrœti núll eöa sœta fœris og
bíöa þess að apótekiö veröi mannlaust. Hvaö þá aö
menn þurfi aö fara til Kaupmannahafnar eöa Amster-
dam í leit að sœlutólum.
íslendingar hafa vart um annaö rætt á undanförnum
mánuöum en eitthvaö sem tengist kynlífinu, hvort sem
þaö er nátengt því eöa ekki, nœrfatasýningar alls konar,
nýársleikrit sjónvarpsins og nú síðast smokkinn. Tala
menn tœpitungulaust, svo mjög aö mörgum þykir nóg
um.
Smokkurinn er flaggskipið í bar-
áttunni gegn eyðni um þessar mund-
ir, og þess vegna hefur hann óneit-
anlega nokkra sérstöðu í allri þess-
ari umræðu. En hvað þýðir þetta allt
saman? Hvað táknar það, að al-
menningur, allt frá æðstu embættis-
mönnum þjóðarinnar og niður í
skólaunglinga tala um gúmmíið án
þess að blikna, eins og þeir hefðu
aldrei gert neitt annað? Táknar það,
að kynlífið sé líka komið úr felum?
Er það ekki lengur það feimnismál,
sem það hefur alltaf verið, og ekki
bara með okkur íslendingum? Okk-
ur lék nokkur forvitni á að vita það.
„Ég held, að það sé ennþá feimn-
ismál í sjálfu sér, en umræðan er
opnari, og þar á hefur orðið ansi
mikil breyting á undanförnum ár-
um," segir Gudfinna Eydal sálfræð-
ingur.
Hún segir, að það sé þó ekki sama
hvort verið sé að tala um eitthvað
sem snertir fólk persónulega. „Ef
svo er, á fólk ekki auðvelt með að
tala um kynlífsmál sín á opinskáan
hátt, jafnvel ekki hvort við annað,
þó að hafi verið lengi í sambúð, ef
um slíkt er að ræða,“ segir Guð-
finna. Öðru máli gegnir um það sem
ekki komi við fólk persónulega, eins
og eyðni.
Púll Skúlason heimspekingur
segist ekki sjá neitt sérstaklega nýtt
í þessu, miðað við undanfarna ára-
tugi. „Ugglaust er meira frjálsræði í
samskiptum fólks. En það sem mér
finnst merkilegt, er að þjóðfélagið
skuli finna sér þessi umræðuefni,"
segir Páll. „Það er eins og að á hverj-
um tíma sé alltaf eitt ákveðið efni
sem talað er um. Og það er umhugs-
unarvert að það skuli vera þetta, en
ekki eitthvað annað."
Og Páll leyfir sér að efast um að
einhver breyting hafi orðið á grund-
vallarafstöðu manna, þrátt fyrir til-
tölulega óhefta umræðu um
smokka. „Áður fyrr fóru menn með
klámvísur og höfðu ástamál fólks í
flimtingum. Og þetta er bara ný út-
gáfa af því.“ Páll bætir þó við, að
hann viti lítið um þetta og geti ekki
fært rök fyrir því á þessu stigi.
UMRÆÐAN ORÐIN
HVERSDAGSLEG
Ólafur Skúlason dómprófastur
rifjar upp, að þegar hann hafi verið
að byrja prestskap í Reykjavík fyrir
23 árum og 6. boðorðið (Þú skalt
ekki drýgja hór) hafi komið upp í
fræðslu fermingarbarna, hafi alltaf
komið einkennilegur svipur á ungl-
ingana og þeir hafi farið hjá sér. „En
núna er þetta orðið svo hversdags-
legt, að krakkarnir líta ekki einu
sinni hvert á annað," segir hann.
Um daginn spurði Ólafur ferming-
arbörn sín hvað þeim fyndist um allt
smokkatalið og ekki stóð á svarinu:
þeim fannst það bara eðlilegur hlut-
ur. Og þeim fannst líka eðlilegt, að
smokkur fylgdi með aðgöngumið-
anum að árshátíð skólans. „Ég
40 HELGARPÓSTURINN