Tíminn - 29.12.1960, Page 7

T í M I N N, f immtudaginn 29. desember 1960.
A víðavangi Sláturfélag A-Eáuveliiinga skiptir um
nafn - heitir Sölufélag A-Húnvetninga
Er frumvarp ríkisstjórnarinnar
um framlengingu viðaukasölu-
skattsins ■ tolii var til 2 um-
ræðu í efri deild Alþingis á síð-
ustu dögum fyrir þingfrestun
ræddi Ásgeir Bjarnason nokkuð
um Alþfl. stefnumál hans, kosn-
ingaloforð og efndir. Komst Ás-
geir m.a. svo að orði:
Óbreytt vertJlag-
óbreytt ástand
í AsiðTnvdatnsJdaTSSv°anr TyT Rætt við Guðmund Jónasson, bónda í Ási
nokkru á ferð hér
Sætti Tím.nn þá færi og
aði frétta hjá Guðmundi af
högum manna um Húnaþing Blöndubrú og hefur það reynzt
nnrii„r kar fullkomin vörn. Viðgerð fór fram
og framkvæmdum norður þar. . þy. . $umar Syo er girging milu
bænum. | , • , > r i -f-r r
leit- um buskap og viðskipti 1 A.-Hun.
„Þingmenn Alþfl. yfirlýstu
fyrir síðustu kosnirgar, að Alþfl.
myndi vinna að óbreyttu verð-
lagi og óbreyttu ástandi í efna-
itagsmálum þjóðarinnar — hann
\æri nú yrir það fyrsta búinn
að lækna dýrtíðina og hann einn
flokka myndi vinna að því, að
sú stefna néldist áfram i þjóð-
málum okkar fslendinga. Þetta
var undirsírikað n-jög ýtarlega
oft og einatt í Alþýðublaðinu og
ckki sízt oann 25. október 1959,:
þann daginn, sem kjósendur
skyldu ganga að kjörborðinu. Ó-
breytt verðlag, óbreyfct ástand,
var kjörorð þessa hv. Alþfl. fvrir
síðustu kosningar og þetta er
undirstrikað á þeim heiðursdegi,
r þeim degi; sem þjóðin á að
velja og hafna um stefnur og
ntenn til að fara með sín þjóð-
mál í framtíðinni. Og samhliða
þessu er birt stór mynd af hv.
10. þm. Reykvíkinga, Eggert Þor-
steinssyni, til að undirstrika það,
að þessi hv. þm., hann muni nú
ekki síður en aðrir vinna að ó-
breyttu verðlagi og að óbreyttu
ástandi í íandsmálum.
1200 milljóna frávik
En hver er nú reynslan, þegar
hún er borin saman við loforðin?
Rafa efndírnar orðið á sama
veg og loforðin? Þessir hv. þm.,
sem þessu lofuðu, áður en þeir
stigu inn fyrir þingdyrnar þeir
hafa nú hvorki meira né minna
en lagt á bjóðina um 1200 millj-
ónir króna í nýjum sköttum og
álögum, þrátt fyrir loforðin um
óbreytt verðlag og óbreytt ástand
í efnahagsmálum. Og þó er ekki
svo ýkjalangur tími liðinn, síðan
þeir fengu völdin að nýju. Og
það er nokkuð hart að þurfa að
lilusta á þessa menn lýsa yfir
einu og framkvæma allt annað,
þegar þcir sjálfir liljóta að sjá
sínar vanefndir á flestum, ef
ckki öllum sviðum, þar sem þeir
hafa komið nokkuð við sögu.
Vékst Guðmundur greiðlega
við og fer spjallið hér á eftir.
— Ekkj þarf að því að spyrja
ai sumarið hefur leikið við ykkur
P.únvetninga eins og aðra lands-
n enn?
— Já, synd væri nú að segja|
Biöndubrúnna, ytri og fremri. Á
fremri brúnni er lokað hlið og er
eitirlit haft með því frá Brúarhlíð
árið um kring. Þaðan er engin
vörn utan Blanda sjáiíf allt að
K;.alargirðingu. Á Kili er nú girt
alveg milli jökla Svo hefur þó
ekki verið fyrr en í sumar en þá
var bætt við girðinguna 16 km. og
annað Tíðarfaiið í sumar os enda hún lengd upp 1 Hofejökul Und'
ár,ð allt hefur verið með afbrigð- anfann sumur hafa tveir varð'
um gott. Þeir, sem lengst muna
tclja, að svona gott sumar og haust
hafi ekki komið í 84 ár. Fyrir mitt
leyti held ég að sumarið 1939 hafi
gengið einna næst þessu. Heyskap-
ur mun þá líka hafa orðið með
mesta móti og nýting eftir því.
Skepnuhöld víðast hvar ágæt en
heimtur af fjalli þó sums staðar
CKki sem beztar. Vantar okkur
\atnsdælinga bæði hross og fé.
Til dæmis vantar 6 gimbrar vetur-
gamlar frá einum bæ í Vacnsdal.
Ég býst við að fé fjölgi nú hjá
Rúnvetningum og er það eðlileg
þróun eftir svo gjöfult sumar
— Hvað líður ýtbreiðslu súg-
þurrkunar og votheysgerðar hjá
ykkur?
— Súgþurrkun er ennþá óvíöa,
því miður, cn votheysverkun tals-
verð. Ýmsir munu gefa kúm vot-
bey frá % hluta og allt að helm-
ingi. Minna er það notað handa
sauðfé enda telja margir hér að
það valdi óhreysti og kvillum í
fénu.
Kjalargirðingin lengd
— Það er nú skammt frá sauð-
fenu yfir f sauðfjárveikivarnirnar
og þú fylgisl vel með vörzlunni,
Guðmundur, hvað er um hana að
segja?
— Eins og menn vita þá er rist-
arhlið á veginum við
Riðu hefur víðar orðið vart en þó
cKki í verulegum mæli nema á
Nautabú; og svo Gilsstöðum, en
þar er hún I rénun.
Tvö félög — einn fram-
kvæmdastjóri
— Hvað ei að segja af ykkar
samvinnufélögum?
— Samvinnufélögin hér eru tvö,
Kaupfélag Húnvetninga sem er
emgöngu neytendafélag og Slátur-
fc.ag Austur-Húnvetninga, en það
er hins vegar einvörðungu fram-
leiðendafélag. Mun það skipta um
r.afn frá næstu áramótum og nefn
a;t þá Sölufélag Austur-Húnvetn
Hótel og félagsheimili
— Eitthvað hef ég heyrt um það
að verið sé að reisa meiri háttar
fálagsheimiii hjá ykkur á Blöndu-
csi. Er það kannske misheyrn?
— Nei, það er ekki misheyrn að
verið sé að reisa félagsheimili. en
hversu mikilsháttar það verður,
sxal ég ekki um segja. Vonandi
vcrður það þó myndarleg bygging
og brýn er hún orðin. Það er
sýslufélagið sem stendur að bygg-
irgunni ásamt Ungmennasamband-
inu, félögum á Blönduósr og
Biönduóshreppi. Lokið er nú að
rnestu við að steypa upp gnnninn
og kjallarann og er þetta skammt á
\tg komið en mestu varðar þó, að
byrjunin er hafin.
GUDMUNDUR JÓNASSON
— Hvermg gengur hótelbygging-
in hjá Snorra?
— Hún gengur nú vonum frem-
ur og er það fyrst og fremst að
iíiga. Breytingin þykir eðlileg Þilkka ódrepandi dugnaði og stór-
vegna þess að félagið rekur nú :ug Snorra sjalfs. Lokið var við
ekki aðeins sláturhús heldur og salinn niðrr s. 1. vetur. Buið er og
einnig t. d. mjólkurbú. Félögin ac Sanga fra 6 herbergjum. Hotel-
hafa sameiginlegan framkvæmda- byggingin er ákaflega mikil nauð-
sijóra, skrifstofur og skrifstofu- s-vn fyrir neraðið og raunar alla,
fólk en rekstur þeirra er annars ssm ferðast milli Suður' og Norð’
ahæg aðskilinn. I orlands. Vonir standa til að ríkis-
I ábyrgð fáist fyrir láni til bygging-
— Hjá Sláturfélaginu var slátr- arinnar og verða það Húnvetning-
,ic 34.225 dilkum í haust, um 1000 uir a. m. k. mikil vonbrigðj verði
folöldum og nokkru af fullorðnu ábyrgðin ekki veitt. (Hún var ó-
og nautgripum. Dilkar reyndust fengin þegar þetta samtal fór
fvemur rýrir, meðalþungi 14 22 kg. íram en hcfur verið veitt síðan.
Mjólkurframleiðsla hefur aldrei Aihs.- blaðsins).
c.ðið meiri hjá oxkur en nú ogj .
ve’dur því einkum tíðarfarið ! Gjarnan n.á geta þess, að hesta-
I n.annafélagið Neisti rak tamninga-
— Verzlun var mikil fyrri hluta stöð á Blönduósi í fyrra vetur og
arsins, meðan enn naut við varn- niun svo verða aftur nú. Starfar
mgs á gamla verðinu. en dróst svo st.öðin 14 vikur í senn en tímabil-
m jög saman. Vörusalan varð jöfn inu er skipt þannig, að eftir 7 vik-
að krónutölu fyrstu 11 mánuði árs- ur er þeim hestum skilað. sem
ms og hún varð á fyrra ári. en eigi fyrir voru en nýir teknir í þeirra
að síður er samdrátturinn mikill stað. Tveir menn vinna við tamn-
þegar litið er til hinna miklu verð- ingastöðina og í vatur verða það
nækkana á verzlunarvörum. Hagur þeir Gísli Höskuldsson frá Hof-
l.ænda gagnvart kaupfélaginu mun stöðum í Borgarfirði og annar
versna á árinu og er ekki óeðli- maður borgfirzkur, úr Skorradal.
legt eins og að bændum er búið. ’lamningastöðin er hið þarfasta
„ , ... fyrirtæki. Hús hefur nú verið
— Framkvæmdir a vegum sam- wst vfir 24 hpsta
v.nnufélaganna voru miklar og Kafpféfaglð studdu
, ciijakvæmilegar. Hus —£,,“-
Pyngjan talar
Alþfl. taidi nú raunar þjóð-
inni trú um það, að þeir væru
búnir að stöðva dýrtíðina, og
einnig hitt, þeir töldu fólkinu
trú um hitt, að þeir einir. þeir
byggju yfir því töframeðali, sem
haldið gæti öllu verðlagi < skefj-
um í landinu. Þeir gætu treyst
verðgildi krónunnar og kaup-
mátt launa, eins og þeir orðuðu
það. Það hefur enginn einn
stjórnmálaflokkur, að ég hygg,
blekkt þjóðina jafnmikið og Al-
"pýðuflokksmenn gerðu fyrir síð-
ustu kosningar, og ég hygg, að
þeir munu vita þetta og sjá þótt
þeir hafi ekki þann manndóm til
að bera, dð þeir vilji viðurkenna
það á opinberum \ ettvangi Fólk
finnur þetta ákaflega vel og ekki
sízt nú, er það undirbýr aðalhá-
tíð ársins, jólahátíðina. Það er
trúlegt, að það endist skammt
v buddunni. Ioforðin um óbreytt
verðlag og óbreytt ástand efna
kagsmálum. Þau duga skammt.
Buddan segir til sín, og hún er
ekki á þann veg, sem loforð Al-
fl.-manna voru fyrir síðustu kosn
ingar. Það er nokkuð víst.
Kemur þyngst niður,
er sízt skyldi
Það frv., sem er verið að fjalla
skatti, er þess eðiis, að það er
ekki hægt að taka því þegjandi.
Söluskatturinn — áhrif hans á
lífsafkomu manna er á þann veg,
að þeim mun fjölmennari og
peim mun stærri og þeim mun
neðri menn verið á Kili og fylgst þar samlagslns er s-ækkað verulega og
með girðingunni og fénaðarferð- yelakostur þess endurnýjaður. Er
um. Miðfjarðarlínan nær úr Lang- jpvl. nu langt komið. I haust var
jökli vestanverðum í Arnarvatn og.iuklð við , byggingu fullkomins
þ.aðan til sjávar hjá Litla-Ósi ' Mið-I ve a' og bifreiðaverkstæðis og er
firði. Smáspotti af þessari girð- pað same,Sn Kaupfélagsins og
ingu var tvöfaldaður við Miðfjarð- r unaðarsamhandsins Hru horfur
arvatn og er þá girðingin tvöföld Ia að Þar me3 verðj framkvæmdir
þaðan að Norðurbraut, enda reynir að , stöðvast í bili. Er þó orðin
tiltölulega mest á hana á þessu knýiandi nauðsyn fyrir félagið að
svæði. Nokkrar ferðir voru farnar, hyggja nýtt verzlunarhús.
sumar og haust til eftirlits með j
Rafurmagn og vegagerð
— Mikið um opinberar fram-
kvæmdir?
— Ónei, ekki verður það nú
sagt. Rafmagn var lagt á bæi í
Sýslan og
... ---^----o~ -------- bygginguna
mjoiKur- ^eg óafturkræfum framlögum en
um hér, um framlengingu á sölu-,S‘rðjngunni. Við Noiðurbrautar
a iðið er vörður.
— Voru einhver brögð að því,
a‘ð kindur færu yfir þessar varð-
linur í sumar?
ijcni. íuuu auu.ii uu |.uiui — Yfir Miðfjai’ðarlinu sluppu _
barnfleiri, sem ein fjölskylda er, r.okkrar kindur og 10 ær með ns a. 1 sumar og haust og eru
þeim mun þyngri byrðar þarf. lömbum fóru yfir Blöndu Öllu
íiún að bera vegna þessa skatts. bessu fe var að sjalfsogðu slatrað
Og þótt 4 hinn bóginn. að því og fá eigendur bætur fyrir það.
sé haldið fram, að fjölskylciubæt- Ekki er vitað að nokkur kind hafi
urnar eigi þarna um að bæta, þájkomizt yfir Kjalargirðinguna. Og
hrökkva hær skammt til bess að, ti- því að við emm að tala um
bæta úr hjá þeim, sem hafa mjög sauðfé og sauðfjárveikivarnir þá
barnmargar fjölskyldur, því að má skjóta því hér inn að á einum
liess er vert að minnast, að pessir ba í Vatnsdal, Nautatúi, vur öllu Freiðabólstaðar. Frá honum er þó
menn höfðu og einnig fjölskyldu-! fp lógað i haust vegna magnaðrar j ckki búið að ganga. Unnið var og í
bætur áður og hækkunin á fjöl- j riðuveiki, sem í því hefur legið
'kyldubótunum er ekki það ýkja lir, síðustu áramó1 hafði bóndinn
mikil, að hún taki allan þann'r Nautabúi um 180 fjár en missti
þunga, sem þessi skattur tclur íjmilli 40 og 50 af pví úr riðu frá
sér fyrir fjölskyldurnar sem eru Ltim tíma og til hausts. Þótti hon-
stórar og þurfa helzt hjálpar . nm að vonum ekki við það búandi.
með.“ I Hann keypti svo lömb í haust.
hestamannafélagið og einstakling-
ar kostuðu hana að öðru leyti.
Bezti vitmsburðurinn
— Og hvað er svo loks að segja
af Kvennaskólanum. er hann ekki
fullskipaður?
— Jú, hann er það og er aðsókn
að honum mikil. Þar starfar nú
m. a. eins konar heimilisiðnaðar-
deild og er í dagiegu tali nefnd
tóvinnudeild. Að undanförnu hefur
verið unnið að endurbótum á
skólahúsúnu og er þeim nú að
mestu lokið. Meðai annarra um-
búta má nefna það, að miðstöð
hússins var endurnýjuð s. t vor.
Frú Hulda Stefánsdóttir stjórnar
skólanum af alkunnum dugnaði og
skörungsskap.
— Ekki þarf að því að spyrja að
Kvennaskólinn er vinsæl stofnun
í héraðinu og þá líklega ekki sízt
meðal ungu mannanna?
— Það er hann sannarlega. Og
okki bara meðal ungu mnnanna
leldur hjá öllum Húnvetningum.
Þeim mundj þykja skarð fyrir
SKildi ef skóiinn hyrfi úr héraðinu.
Og margar eru þær orðnar hinar
gera hann að sumri. Að sjálisögðu 'myndarlegu húsfreyjur um Húna-
voru svo vmsar opinfcerar fram-, þing, sem dvalið nafa í Kvenna-
ki'æmdir í öðrum hlutum sýslunn- j skólanum á Blönduósi. Þær eru
ar en mér eru þær ekki eins góður og óljúgfróður vitnis'.urður
kunnar. 'um. skólann. —mhg—
fá rafmagn. Stíflan við Laxarvatn
■ar endurbyggð og í sambandi við
h?na gerður laxastigi.
— Hvað míðar vegagerð áfram?
— I haust var ýt< upp vegi yfir
Hr.júksmela, milli Hnjúks og
sýsluvegj frá Þórormstungu að
Káradalstungu Fyrirhugað að tull-