Tíminn - 14.07.1961, Side 5

T I MI N N, föstudaginn 14. júlí 1961.
5
Utget?ndl: FRAMSOKNARFuOKKURiNN
FramKvæmdastinri Tnmas iVrnason Ku
stiorar Pnrarinn Þorarinsson ao ‘tndtp-
Knstiansson Inn Heieason Kulltru >-11
stjornar Tomas Karissnn Aueiv^ir.ea
st.io.ri tail' Biarnasor, SKritsiniU'
1 Kddunusinu - Simar .HHIIII in:<ur
Augiysineasimi IH52S AtgreiOsiusimi
12323 — Prentsmiðian fcdda n 1
Stjórnin og síldie
Mokafli hefur verið undanfarna daga á síldarmiðun-
um og nú er svartur sjór af síld við \ustfirði alveg upp
að 3 mílum frá landi. En það, sem skyggir á þessar góðu
fréttir, er fyrirhyggjuleysi núverandi valdamanna um
þessi mál, sem önnur. Tunnulaust er að verða i landinu.
Skipin, sem leigð voru til að flytja síldina í síldarbræðsl-
urnar fjarri miðunum, hafa verið send í ofboði utan til
að sækja tiltölulega fáar tunnur. Ailar þrær síldarverk-
smiðjanna á Austurlandi eru fullar Verksmiðjurnar eru
fáar og litlar og hafa hvergi nærri undan og er þegar
allt að því 4—5 sólarhringa löndunarbið á höfnum austan-
lands.
Þegar vinstri stjórnin var við völd var gert verulegt
átak til að efla síldarbræðslurnar á Austurlandi, því að
allt benti til þess, að síldin, væri að færa sig í vaxandi
mæli austur með landinu. Þa lá Eysteinn Jónsson undir
ámæli Sjálfstæðisflokksins fyrir að vera að „dæla fjár-
magninu í fáar hræður úti á landi“ og þetta kölluð „póli-
tísk fjárfesting Framsóknarflokksins11 Austfirðingar hafa
s.l. 3'ár reynt allt, sem þeir máttu, til að fá stjórnarvöldin
til að styðja eflingu síldarbræðslanna en stjórnin hefur
ekkert viljað sinna þeim málum.
Þrátt fyrir erfiða aðstöðu vegna kreppustefnu ríkis-
stjórnarinnar hafa Austfirðingar samt gert ráðstafanir
til að fjölga söltunarstöðvum og eru all miklu fleiri sölt-
unarstöðvar á Austurlandi í sumar en í fyrra og bætir
það ofurítið úr skák, meðan eitthvað er til af tunnum.
Þeir menn, sem fara nú með stjórn mála virðast al-
gjörlega blindir af krepputrúnni. Þeir hafa reynzt ófáan-
legir til að efla síldarbræðslurnar fyrir Austurlandi, þótt
allt benti til þess að síldin myndi fyrst og fremst halda sig
þar. Þeir hafa ekki einu sinni rænu á að útvega síldar-
saltendum nægilegt magn af tunnum. Þeir senda skipin,
sem áttu að flytja síldina af miðunum utan.
Vegna þessa er allt útlit fyrir, að þjóðin missi af verð-
mætum sem hundruðum milljóna nemur. Á sama tíma
talar vandræðastjórnin um að leggja nýjar álögur á þjóð-
ina. Þessi vandræðastjórn lét verkföll standa vikum sam-
an og reyndi eins og hún gat að koma í veg fyrir að sam-
komulag yrði. Hún jós svívirðingum að þeim, sem komu
hófsamlega á móts við sanngirniskröfur verkalýðsfélag-
anna, eftir að verkföll. sem stjórmn ein bar ábvrsð á
vegna óbilgirní sinnar voru skollin á Með því að ganga
þegar til samninga firrtu samvinnufélögin þjóðina tióni
sem tugmilliónum króna nemur — Það er óvíst að síldar-
vertíð væri enn hafin. ef samvinnufélögin hefðu ekki
bjargað málum.
Ríkisstjórn, sem kemur í veg fyrir að þjóðin geti nvtt
þau verðmæti, sem innan seilingar eru. með forsjárlevsi.
svartsýni og kreDpusíeínu og meira að segja rýrir þióðar-
tekjurnar um hundruð milljóna af óbilgirni einni saman
er vandræðastjórn. sem þegar á að fara'frá. áður en h>'m
vinnur meira tjón
Ríkissjóður?
Hvers vegna fæst fjármálaráðherra ekki til að segja
frá því, hver afkoma ríkissjóðs er, þrátt fyrir stöðugar
áskoranir og óskir? Væri honum ekki hóti nær að segja
til um „statusinn í kassanum“ og veita fólki upplýsmgar
um ástandið í fjármálum ríkisins i stað þess að skrifa
æsingargreinar um nýjar álögur og gengislækkun viku
eftir viku?
C
Suðvestur-Afríka að komast
í brennipunkt í Afríku?
Óttast er að styrjöldin í Angóla muni breiðast út og setja allt í bál og
brand í Suðvestur-Afríku, sem er gæzluverndarsvæði S.Þ. undir ógnar-
stjórn stjórnar Suður-Afríku
FLESTIR LEIÐTOGAR blökku
manna í Suður-Afríku álíta, að
leiðin til valda í Pretoríu, höf
uðborg landsins og stjórnarset
urs Verwords, liggi í geg'num
Windhoek, höfuðborg Suðvest
ur-Afríku, sem er verndar
gæzlusvæði Sameinuðu þjóð-
anna. Stjórn Suður-Afríku fer
með' umboð S.Þ. um verndar-
gæzluna, en Suðvestur-Afríka
hefur orðið að annexíu Suður-
Afríku undir þeirri stjórn og
Suður-Afríka hefur í mörg ár
reynt að innlima landið og
neita reyndar að S.Þ hafi nokk
uð íhlutunarvald í málefnum
landsins. Negraleiðtogarnir á
líta, að andstaðan innan Sam
einuðu þjóðanna gegn ógnun-
arstjórn og aðskilnaðarstefnu S-
Afríkustjó’,nar í Suðvestur-Afr
íku — ekki síður en í Suður-
AfHku sjálfri — muni leiða til
harðsnúinnar alþjóðlegrar and
stöðu og þvingunar gegn Suð-
ur-Afríkustjórn. Það er álit
marara sérfræðinga um mál-
efni Afríku. að Suðvestur-Afr-
íka muni áður en langt um
liður komast í brennipunkt al-
bínðastjórnmála
SUÐVESTUR • AFRÍKA var
þýzk nýlenda og beittu Þjpð-
verjar hina innfæddu fádæma
grimmd. Eftir fyrri heimsstyri
öldina 'varð Suðvestur-Afríka
vernargæzlusvæð'i Þjóðabanda
lagsins og að síðari heimsstyri
öldinni lokinni tóku Sameinuðu
bjóðirnar við af Þióðabanda
laginu. en það er stiórn Suðu”
Afríku. sem allan tímann hef-
ur annazt gæzluverndina Þettn
land vakti framan af öldinni
litla athygli, en þegar menn
komust að raun um að stein-
arnir í Kalahari-eyðimörkinn'
voru í reyndinni demantar
VERWORD
— hve lengi tekst honum að
halda hinum innfæddu í
Suður-Afríku í skefjum?
fóru menn að veita þessu ó-
þekkta landi meiri athygli, en
það er ekki fyrr en að síðari
heimsstyrjöldinni lokinni, að
þessi uppgötvun er gerð — og
þá komust menn einnig að
raun um að landið er mjög
auðugt af mátmum.
LANDIÐ HEFUR verið mjög
einangrað og Suður-Afríku-
stjórn hefur haldið því einangr
uðu og barið niður með harðri
hendi alla pólitíska starfsemi
hinna innfæddu. Það er hins
vegar álit manna, að styrjöld
in, sem geisað hefur í Angóla
undanfarið, muni breiðast út
og setja allt í bál og brand i
-Suðvestur-Afríku, en Angóla
er næsti nágranni landsins að
norðan. Enda þótt Ovamboun-
Hjálparbeiöni
Hér norður á Sauðárkróki búa
aldraðir foreldrar, sem eiga tvær
dætur, Elínborgu og Önnu, — báð
ar lamaðar Hin eldri þeirra sem
nú er 34 ára, fékk lömunarveiki
4 ára gömuJ og lamaðist á höfði
hægri handlegg og fæti Hún hef
ur því aldrei getað numið neinn
lærdóm, hægri höndin er henni
óvirk, og hún á erfitt um gang.
Hin yngri. sem nú er 26 ára. fékk
lömunarveiki á fyrsta ári, og hef-
ur því aldrei getað í fæturna stig
ið. Hins veear hefur hún verið
mjög dugleg við nám og handa-
vinnu. þótt ekki geti hún skril'að
eða saumað nema með vmstn
hendi.
Nú er starfsþrek aldraðra for-
eldra mjög tekið að þverra Síð-
astliðið ár hafa þau bæði verið
tímum saman frá verki og undir
læknishendi. Sú spurning hlýtur
því að leita æði fast á þá. sem til
þekkja, hvað framundan sé hiá
þessu fólki og sérstaklega systr-
unum tveimur, sem öllum er þeim
hafa kynnzt. þykir mjög vænt um
Samféla^ið hefur mikla ábyrgð
gagnvart'þeirn, og þær njóta vissu
lega þess stuðnings, sem lög mæla
fyrir um í f.ormi trygginga og þ.h.
en það hlýtur að hrökkva skammt,
begar starfsfúsar hendur foreldr-
anna geta ekki lengur lagt sitt lið.
Það er því hugmynd ókkar. sem
u.ndir þetta ritum, að leita til
landsmanna allra með beiðni um
fiárhagslegan stuðning handa
stúlkunum báðum. Það er ekki
nauðsynlegt að lýsa þeirri þörf.
sem þarna knýr á. Hún er öllum
hugsandi mönnum svo augljós.
Við minnumst konu einnar, sem
gaf dálitla fjárhæð til málefnis,
sem þessu er m.iög skylt, og mælti
þe?si orð:
„Þessir peningar eru frá mér
og manninuin minum. Þetta er
að vísu ekki bá fjárhæð, en okk-
ur langar til að gefa þetta sem
ö'lítinn þakklætisvott fyrir það,
aa yið eiguni h"aust og á allan
' áft beilhrigð hövn“.
Við þykiumst þess fullvissir, að
- á íslandi, sem eins er ástatt
vilji taka undir með þess-
. konu' og láta eitthvað af hendi
rakna til lömuðu systranna á
t'auðA~k"óki. — og ekki aðeins
foreidrarnir, heldur við öll, sem
eigum svo margt að þakka þeim,
sem gaf okkur lífið og allar gjafir
þess.
Dagblöðin munu veita gjöfum
móttöku. Sömuleiðis treystum við
sóknarprestum landsins til þess
að gera það og koma þeim til ein-
hvers okkar, en við munum að
sjálfsögðu einnig taka við slíku
milliliðalaust.
Þörfin er margvísleg, og minn-
umst þess, að kornið fyllir mæl-
inn.
Ingvar Gýgjar Jónsson, Gýgj-
arhóli, Skagafirði; Kristmund
ur Bjarnason, Sjávarborg,
Skagafirði; Þórir Stephensen,
Sauðárkróki.
um, Hereroounum og Hottin-
tottunum, sem byggja landið
hafi verið haldið í algerri fá-
fræði um mannréttindi og
„menningu*1, þá telja leiðtog-
ar blökkumanna í Suður-Afr-
íku, að ekki muni líða langur
tími, þar til þeir skilja, hvað
hefur verið að gerast í löndun-
u;m í kringum þá.
DEILUR HAFA staðið stöðugt
m.illi S.Þ. og Suður-Afríku um
þetta land. Suður-Afríka segir,
að gæzluverndarumboð Þjóða
bandalagsins hafi orðið úr sög-
unni, þegar Þjóðabandalagið
leið undir lok, og S.Þ. hafi ekk
ert umboð til að skipta sér af
landinu. Stjórn Suður-Afríku
hefur meinað nefnd þeirri, er
S.Þ. skipuðu til að fylgjast með
málefnum Suðvestur-Afríku, að
koma til landsins. Alþjóðadóm-
stóllinn hefur nú til meðferðar
kæru á hendur Suður-Afríku-
stjórn vegna brota á gæzlu-
verndarsamningnum við Þjóða-
bandalagið.
EN FRAMTÍÐ Suðvestur-Afr-
íku verður sennilega hvorki
ráðin í Haag eða New York.
Auðvitað mu.nu Sameinuðu
þjóðirnar og Alþjóðadómstóll-
inn leggja margt til málanna,
en framtíð þessa lands og hinna
hrjáðu, innfæddu íbúa þess,
mun þó fyrst og fremst verða
ráðin í Afríku sjálfri, þar sem
þjóðernis- og sjálfstæðisbylgj-
an hrífut hvert óþekkta svæðið
af öðru með sér. og Hottintott
ar, Ovanboar og Hereroar, sem
heita reyndar flestir Fritz,
Hans, Paul og Berthold, munu
innan sikamms verða virkir
þátttakendur í baráttunni nm
yfirráðin í Afríku.
Handtökur
háttsettra
manna í Súdan
NTB—London, 11. júlí.
Tóif pólitískir leiðtogar og
Uokksforingjar voru í dag
settir í gæzluvarðhald í Súd
(Framhald á 13. siðuj.