Tíminn - 14.07.1961, Síða 14

14
T f M IN N, föstudaginn 14. júlí 1961.
ursmunur er almennt talinn'
óhagstæður kynsystrum mln-
um. Til þess að halda eðlilegu
jafnvægi er skynsöm tilláts-
semi nauð'synleg. Eg, sem bæði
andrömm, aö því er fólk sþgir
og hrýt mikið, myndi fljótt
tapa miklu. Kannski öllu, ef
Óskar væri rekkjunautur
minn að staðaldri. Hann er
ungur og laus við þessa kvilla
og mundi kunna þeim illa.
Han sýnir mér að vísu lítil
blíðuhót, en hann afrækir
mig þó ekki. Svar mitt við þörf
um hans dregur að sér. Falleg
asta mann sveitarinnar á ég.
Hann verður faðir barna
minna, fæddra og óborinna;
við það nýt'ég mikils. Eg má
ekki heimta allt í einu. Það
smákemur. Aldursmunur okk
ar er þyngstur á metunum
fyrstu árin. Vertú nú sann-
gjarn, fóstri minn. Eg uni
þessu vel, og meðan svo er,
eru utanaðkomandi afskipti
til lítils eins. Nú fer ég að hita
kaffið. Vertu bléssaður á með
an. _
Ásmundur hugsaði málið.
Líklega átti hann að láta mál
ið afskiptalaust. Andremma
og hrotur voru varnarorö Ás- |
rúnar. Óskar ungur, laus við
þessa kvilla. Sjálfsagt bezt
að sjá, hverju fram yndi.
Hjónabandið óefað betra en
hann hafði búizt við eftir
fréttum að dæma. Ásdis hafði
beðið hann að fara hægt í sak
irnar. Hún var oft sýnni en
fjöldinn. Ásrún hafði lyft
tjaldi frá. Hann sá inn á nýtt
svið áður óþekkt. Ásmundur
brosti og gerðist hugglaðari.
Ásrún kom með veitingarn
ar, ræddu þau um fréttir og
hugðarefni sveitalífsins. Ás-.
rún vildi ná í Óskar, en hrepp
stjórinn aftók það.
En þegar hann fór, reið'
hann til torfristumannanna
og ræddi við þá um stund, var |
hinn skrafhreyfasti með gam!
anyrði á vörum. Lauk þannig
þessari heimsókn að Sjávar-
bakka.
V.
Ferð Ásmundar hreppstjóra
að Sjávarbakka mun hafa
gerzt vorið 1860. Hvort hann
hefur fengið fullnægjandi i
svar við eftirgrennslan sinpi,
skal ósagt látið. En mér leik
ur grunur á, að Ásrún hafi
beðið tjón við heimsóknina.
Hugblær sá, sem kemur fram
1 vörn hennar bendir til sig-
urgöngu. Hefði hún óhindrað
fengið að þjóna eðlisávísun
konunnar. sem leifc á allar að-1
stæður og reyndi fai*s- lar leið
ir, hefði hún ef til rill unnizt
hið ótrúlegasta. En rödd Ás-
mundar og krafa leið henni
ekki úr minni. Ásmundur var
hinn sterki og vammlausi
höfðingi, sem þoldi enga á-
troðslu. Hafði rétt að mæla
hverju sinni. Og nú, er á milli
bar í hjónabandinu, fór hún
að hugleiða afstöðu Ásmund
streng. Fn hinir voru þó í
raeiri h.'v a sem lögðu annan
skilning i rnálið og útgáfurn
ar urðu i senn sundurleitar
og flestar lítt til þrifa, en
samt eftirsóttar, eins og oft
vill vera.
Síðari hiuta næsta vetrar
fæddist meybarn að Sjávar-
bakka. Var því líkt sem sum-
um þætti það miður. En barn
ið fæddist engu að síður og
BJARNI ÚR FIRÐI:
ÁST I MEINUM
6
ar til þess. Og imynduð af-
staða hans varð fyrr en varði
trúarorð Ásrúnar. Þetta er
vert að hafa i huga, því að
hér eftir birtist Ásrún öðru-
vísi er i odda skerst, en ætla
mátti á framkomu hennar við
heimkomu Ásmundar.
Þegar orðrómur tekur ein-
hvern upp á arma sína eins
og Ósknr Qunnarsson sleppir
han o^’í’an feng sínum.
Ellefu ára drengur réðst að
Sjávarbakka sem smali á frá
færum, Ásrún bjó um hann
i rúmi gegnt gömlu hlóhun-
um í fremra herberginu. Þeg
ar drengurinn skyldi hátta
þar, fyrsta kvöldið, kom hús-
bóndinn, fór höndum um rúm
ið, og taldi það óboðlegt hverj
um manni og allra sízt bami.
Ásrún andmælti Hún kvað
hann fara nærri um fatnað
beirra og hér yrði ekki bót, á
ráðin, nema hann nei af sín
um rúmfatnaði.
— Þá skal það gert, mælti
Óskar, kallaði drenginn í
innra herbergið og lét hann
hátta hjá sér, og þar svaf
hann allt sumarið. Lét dreng
urinn vel yfir vistinni. en
feildi sig þó langbezt við hús
bóndann.
Þetta tiltæki Óskars var
lagt út á ýmsa vegu. Aðstand
endum drengsins þótti vænt
um, og fleiri tóku í sama
var hið mesta efnisbarn. Var
telpan látin heita Ásdís í höf
uðið á húsfreyjunni á Sjón-
arhóli, fóstru Ásrúnar. Ung-
barnið erfði vögguna, en Ósk
ar litli flutti í rúm föður
síns og smalinn svaf þar líka
næsta sumar.
Nú er ekki að orðlengja
bað- Flest gekk öðru vísi að
Siávarbakka en búizt var við.
Þa.r fæddist barn á hverju ári
og skepnum fjöigaði. Engin
hjú voru ráðin þangað nema
smalinn, sem nú svaf í
fremra hérberginu, og gömu
hjónin, sem unnu heimilinu
af trú og dyggð. þó að frem-
ur væru þau verkasmá, eink-
um þó Jósafat.
Óskar sótti sjóinn af miklu
kappi. Fyrstur manna lagði
hann fyrir hrognkelsi ár
hvert og fisk dró hann þótt
aðrir teldu dauðan sjó. meira
að segja hákarl upp um ís á
veturna, og var það frétt, sem
spurðist víða, Snyrtiraennsk-
an yfirgaf hann aldrei. Hvergi
sáust hey betur leyst á vetr-
um og kvikfé hans gekk allt-
af vel fram. Þá veitti hann sér
þann munað. sem flestum
hótti ofviða kotbónda. aö
hafa reiðhest á járnum hvern
vet.ur og fékk hann sér oft
sprett á grundunum inn með
sjónum. Og það gerðist á
Sjávarbakka, sem hvergi sást
annars staðar. Húsbóndi.nn
smalaði riðandi Aldrei heyrð
ust hjónin mælast við af
neinni ástúð og aldrei sást
Óskar kvssa konu sína, Börn
in hændust meira að honum
en henni, enda hafði hún
mörgu að sinna. og kvaðst
ekki vilia koma þeim upn á
neitt dekur. En dugnaður
hennar við heimilisstörfin og
þrifnaður héldust í hendur.
Sjálf var hún hraust og börn
unum varð sjaldan misdæg- ^
urt. Aldrei var barnslík flutt
frá Sjávarbakka, eins og oft
kom fyrir á barnmörgum |
heimilum, þótt efnaðri væru.1
Bærinn lá heldur ekki við al-'
faraleið og slapp þvi við
ýmsa vesöld, sem herjaði
á sveitina.
VI
Þegar böniin voru orðin
sex, hlaut Óskar að stækka
baðstofuna, lengdi hann hana
til suðurs um tvö stafngólf.
Þá varð þeim hjónum sund-1
urorða svo að orð var á gert.'
Óskar vildi hafa stafn-
glugga á suðurstafni viðbygg
ingarinnar, en Ásrún lagðist
gegn þvi. Taldi hpn, að þá
yrði of bjart i baðstofunni á
sumrin og að háski stafaði
af hádegissól i ungbarnaher-
bereinu. Aftur á móti hleypti
stafnglugginn kuldanum inn,
þegar illa vlðraði og fennti
i kaf við hverja hriðarstroku.
Og Ásrún hafði sitt fram og
t.aldi þó Óskar að rök hennar
væru öll út i loftið, byggð á j
írámunalegu skllningsleysi. j
Þetta miskltðarefni kippti upp (
nilsunum og arkaði um sveit
ina. Hafði Jósafat gamli leitt'
bað úr hlaði. Það var hans
sfðasti tréttaburður frá Sjáv-|
a.vbakká. Hann fékk mjög
s'æma gigt við torfflutning.
itJa.rgan daginn gat hann
varla hreyft sig. Þannig leið
snmarið. En um haustið hljóp
ai^tin firrir brióstið á honum.
Og þá var ekki að sökum að
spyrla Hann gaf upp andann
já fimmta sólarhring eftir
kvalafulla legu. Nú bættust
ptörf hans á húsbóndann. En [
u^ð var ekki að sjá. að Óskari.
’-'rigði við bað, og töldu bó all
ir að Jósafat hefði úðrað mik
ið með hæeðinni.
Óskar gerði útför hans svo,
að orð var á gert. Og þegar
þeim hjónum síðla vetrar
fæddist sveinbarn, hlaut það
nafnið Jósafat.
Nú þegar færra var um
fréttaburð frá S.iávarbakka,
þá varð að byggja fréttirnar
upp af eigin ramleik. Og ekki
stóð á því. Nú fóru menn að
velta vöngum yfir því og það
í fullri alvöru, hvað heimill
Óskars væri orðið barnraargt.
Það lent.i á sveitinni fyrr eða
siðar. Ekki þurfti annað en
annað hvo*-* hiónanna missti
heilsuna óipim kom saman
um, að dugnaður Ásrúnar
væri með afbriaðum. En öll-
um mæt.ti ofbjóða. Hún hlyti
að örmagnast og hvað þá?
Ef hún dæi, fengi Óskar nýja
konu. og ómegðin héldi áfram
að aukast. En bað var engan
veginn vist að Ásrún dæi. Hún
gat misst heilsuna og þá var
skammt til örbirgðar eða
háskalegrar afkomu. Lágu
menn hreppstjóranum það á
hálsi, að athuga ekki vinnu-
þol húsráðendanna á Sjávar-
bakka, er þau væru andvara
laus sjálf. Þau gætu vel hald
ið hjú, það gerði margur fá-
tækari en Óskar, og hvað sem
honum sjálfum leið, þurfti
Ásrún þess með.
En Ásmundur hreppstjóri á
Sjón&rhóli lét þetta nöldur
sveitunga sinna eins og vind
um eyrun þjóta. Honum var
það nóg að sjá það, að Óskar
^ttóð í skilum, greiddi alla út-
tekt og þær skuldir, sem á
hann féllu í byrjun, jók búið,
byggði smám saman öll pen
ingshús og stækkaði bæinn
eftir þörfum.
Föstudagur 14. júlí:
8,00 Morgunútvarp.
12,00 Hádegisútvarp
13 15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.25 „Við vinnuna": Tónleikar.
15,00 Miðdegisútvarp.
18.30 Tónleikar: Harmonikulög.
18,50 Tilkynningar.
19.20 Veðurfregnir.
19.30 Fréttir.
20 00 Efst á baugi (Björgvin Guð-
mundsson og Tómas Karlsson).
20.30 Svipmyndir frá París, — tal
og tónar (Irma Weile Jónsson)
21.00 Upplcstur; Lárus Pálsson leik
ari les ljóð eftir Kristján Jó-
hannsson.
21.10 íslenzkir píanóleikara'r kynna
sónötur Mozarts; XVI. Árni
Kristjánsson leikur sónötu í
C dúr K545 (Sonata facile).
2J,30 Útvarpssagan: „Vítahringur"
eftir Sigurd Hoel, XIX. (Arn-
heiður Sigurðardóttir).
22,00 Fréttlr og veðurfregnir.
22.10 Kvöldsagan: „Ósýnilegi mað-
urinn“ eftir H. G. Wells; III.
(Indriði G. Þorsteinsson).
22.30 í léttum tón: Jo Ann Castle
leikur á harmoniku.
23,00 Dagskrárlok.
VÍÐFFÖRLl
Hvíti
h r a f n i n n
137

Og síðan hélt Eirlkur bardagan-
um áfram með þessum fáu mönn-
um, sem hann hafði. Allir sem
einn ruddust þetr gegnum dyrn-
ar og lokuðu þeim á eftir sér.
Ragnar hallaði sér upp að hurð-
inni og blés mæðinni. — Þetta er
allt mér að kenna, herra, stundi
hann. — Ef ég aðeins — Haltu
þér saman, greip Eiríkur fram í.
— Hverju máli skiptir það nú,
hverjum þetta er að kenna? Nú
voru Saxarnir kyrrir úfi fyrir, og
það gerði Eirík órólegan. — Ef
ég gefst upp fyrir Morkari, get
ég bjargað ykkur, sagði Bryan. —
Og haltu þér saman, hrópaði Ei-
ríkur og áhyggjurnar gerðu það
að verkum, að hann var kaldrana-
legur í tali. En það kom brátt i
ljós, hvað Saxarnir höfðu í hyggju,
því að allt í einu barst svo mikill.
reykur inn til þeirra, að þeir fóru
allir sem einn að hósta. — Nú,
það var þá þess vegna, sagði Ei-
rrkur, — þeir ætla að svæla okk-
ur út!