Morgunblaðið - 05.09.1957, Síða 2

2
MORCUTSTtT ÍÐIÐ
Fimmludagur 5. sept. 1957
%
SIAKSTEINAR
Lúðvílc andmælt
Þegar Morgunblaðið skýrði á
dögunum frá hinu hörmulega á-
standi gjaldeyrismálanna, sió í
fyrstu drungalegri þögn á stjórn-
arblöðin. Nokkru síðar fóru þau
að bera fram ýmiss konar afsak-
anir, sem engar gáíu haggað
þeirri staðreynd, að á eins árs
valdatíma V-stjórnarinnar hefur
að þessu leyti sigið sem svarar
300 millj. krónum á ógæfuhlið.
Þjóðviljinn reyndi í fyrstu að
kenna þetta aukinni neyzlu og
vaxandi framkvæmdum. Nú seg-
ir hann aftur á móti:
„Hitt er svo ómótmælanlegt að
aflabrestur á vetrarvertíð og síld-
veiðum hefur sett óþægilegt strik
í reikninginn“.
Ekki kemur þetta heim við
það, sem Lúðvík Jósefsson sagði
í útvarpið 5. ágúst:
„Gjaldeyriserfiðleikar okkar
stafa ekki af neinu óvæntu at-
viki eða óhöppum“.
Ósamræmið sýnir, að stjórnar-
herrarnir vita ekki sitt rjúkandi
ráð og botna ekker^ í þeim vanda,
sem þeir hafa tefcið að sér að
leysa.
Óbrevtt bróun
Uppgjöf stjórnarliðsins lýsir
sér ekki aðeins í umræðunum
um gjaldeyrisskortinn. Þjóðvilj-
inn hefur lengst af haft það að
umræðuefni, að allar framfarir
í efnahag almennings spryttu af
baráttu verkalýðsfélaganna og
staðhæft að á valdaárum Sjálf-
stæðismanna hafi ríkt hin mesta
öfugþróun i þjóðmálunum. En á
þriðjudaginn segir í forystugrein
Þjóðviljans:
„Að vísu er það staðreynd sem
ekki verður sniðgengin, að okk-
ur hefur tekizt að byggja hér
nútímaþjóðfélag á tiltölulega
skömmum tima og stórbæta lífs-
kjör fólksins í landinu svo að
segja eingöngu á grundvelli
sjávarútvegs“.
Og enn segir:
„Fiskiskipin og afköst sjó-
mannanna hafa gert islendingum
mögulega þá byltingu sem orðið
hefur i atvinnuháttum og lífs-
kjörum þjóðarinnar á tiltölulega
skömmu árabili.
Þjóðin ætlast til þess að þessi
þróun haldi áfram“.
Vafningslaust sagt er það stefna
Sjálfstæðismanna, sem þjóðin
krefst að fylgt sé.
Frásönn Thors
Thor Vilhjálmsson skrifaði í
Þjóðviljann 25. ágúst grein, sem
hann nefnir „Til Amsterdam",
þar segir m.a.:
„Þegar við nálgumst landamær
in fara að kvikna drög að sam-
ræðum í klefanum. Ofurlítil og
visin kona roskin er í augljósri
geðshræringu og þegar lesandi
hins létta tímarits lokar heftinu
fer hún að segja honum og mér
af högum sínum, grípur okkur
eins og mannlega bjarghringi í
róti tilfinninga sinna og segir að
hún sé yfirhjúkrunarkona á spít-
ala í bænum X í Austur-Þýzka-
landi og þó hún sé yfirhjúkrunar
kona taki það sig mánuð að vinna
fyrir svona vondum skóm og
teygir fæturnar fram á gólfið.
En verst er að þurfa að vara
sig, þegar maður talar, geía ekki
treyst þeim, sem maður talar við,
geta ekki sagt hug sinn, það er
verst. Enda er fólk alltaf að
fara vesturum".
Efnahagurinn í löndum komm-
únista er bágur og á þó fólkið
ekki verst með að þola hann
heldur hina andlegu kúgun. Þetta
sama kom fram hjá ungverska
skáksnillingnum Pal Benkö á
dögunum.
Rússneska þotan
Frh. af bls. 1.
ur að vera Englendingur í tal-
stöðinni, a. m. k. hefur verið
ágætt samband við þá á ensku
Hann sagði, að það kæmi sér
vel, því að þeir í turninum
kynnu ekki nema tvö orð í rúss-
nesku, da og njet. Da er víst
sjaldan notað í rússnesku, sögðum
við, en það þýddi ekkert að vera
með slíkar uppáfyndingar á þess-
ari stund, flugumferðastjórarn-
ir höfðu meira en nóg að gera.
— Bogi segir okkur, að vélin sé
á undan áætlun, hún muni lenda
kl. 13.40. Hún hefur flogið í 33
þús. feta hæð, með 700 lcm hraða
á klukkustund. Annar flugum-
ferðastjóri kallar: Radarinn
segir, að hún sé 48 mílur úti. —
Hvað er klukkan? — Hún er
13.22. — Hún lendir á lengstu
brautinni, segir Bogi. — Hvað
er hún löng? — Hún er 3050 m.
á lengd.
Nú var okkur sagt, að flug-
vélin væri í 35 mílna fjarlægð
og hún mundi lenda með aðstoð
radars. Það er venja, þegar flug-
mennirnir þekkja lítið til stað-
Bugajev flugstjóri
hátta og Rússarnir höfðu beðið
um radarleiðbeiningar við lend-
ingu. Það er öruggara. Flugvél-
in flýgur yfir Grindavík og þar
tekur radarinn við henni. Þá
eru íslendingarnir lausir allra
mála og hafa tíma til að skimast
um eftir vélinni. Skyggni er á-
gætt, 115 kílómetrar, vindhrað-
inn er 1833 kílómetrar á klst. —
Þarna kemur hún, er hrópað
upp, og við sjáum lítinn depil
í skýjaþykkni. Hann nálgast með
miklum hraða, og þegar við er-
um komnir út á brautina til að
sjá lendinguna, er potan að renna
sér niður á völlinn. Lendingin
tekst prýðilega, gnýrinn er þol-
anlegur, en mesta athygli vekur
það, að vélin hefur ekki notað
nema helming brautarinnar þeg-
ar hún ér stöðvuð.
Það má sjá það strax við lend-
ingu, að þetta er merkisgripur,
enda hafa þessar vélar vakið
mikla athygli alls staðar þar sem
þær hafa komið utan Rússlands.
'Vélin er mjög stór, allar línur
eru fagrar og má raunar segja,
að vélin sé það, sem kallað er:
rennileg. — Þegar vélin er lent,
ökum við aftur að Flugvallar-
hótelinu, þar sem henni hefur
verið lagt. Fyrir framan hótelið
er múgur og margmenni og alltaf
bætast við forvitnir áhorfendur.
— Hún er komin. — Já, hún er
komin, á undan áætlun. —
Hvernig á annað að vera en svona
flugvél sé á undan áætlun! Og
sumir hlæja. Sumum finnst of
mikið veður gert út af þessari
ferð Rússanna, því að hér sé um
áróðursbragð að ræða, aðrir mót-
mæla, segja, að þetta sé einhver
fullkomnasta farþegaflugvél, sem
nú er í notkun. En hvað sem því
líður, þá hafa menn ekki við að
taka myndir af gripnum, sumir
taka jafnvel myndir af stélinu
einu. Þegar Rússarnir koma út,
þyrpast blaðamenn og ljósmynd-
arar að þeim, en allt kemur fyrir
ekki. Rússarnir hrista bara höf-
uðið, segjast ekki skilja ensku,
einum þeirra tekst þó að segja:
You must talk to the head of
our delegation. En hvar er „höf-
uðið“? Það er leitað út um allar
trissur, en „höfuðið“ finnst ekki.
Þarna kemur loks einbeittur mað
ur með valdsmannlegan svip og
með honum er túlkur. Jú, þarna
var „höfuðið“ komið í allri sinni
dýrð. Og eftir það fær vesalings
maðurinn ekki frið. Blaðamenn-
irnir ætla hann lifandi að drepa:
— Hvenær lögðuð þið af stað frá
Lundúnum? — Hvernig var veðr-
ið í Moskvu? Eru nokkur pólitísk
gerningaveður þar um þessar
mundir? Og Rússinn segir okkur
að setjast, já og taka það rólega.
Ein spurning í einu, segir túlk-
urinn, um leið og hann kynnir
„höfuðið". Herra Semjenkov,
fulltrúi Aeroflot. Er hann valda-
mikill? er spurt. Jú, þessa stund-
ina að minnsta kosti. Það var
starfsmaður í rússneska sendi-
ráðinu, sem svaraði þessari dul-
arfullu spurningu. Herra Sem-
jenkov svarar spurningum okk-
ar blaðamannanna greinilega:
Við vorum 3 klst. 45 mín. frá
Moskvu til Lundúna, en 2 klst.
og 40 mín. þaðan til Keflavíkur.
Veðrið í Moskvu? Jú, það var
ágætt, logn. Sumir halda því fram
að þetta sé fullkomnasta farþega-
vélin, sem nú er í notkun. Hún
hefur reynzt mjög vel. Nei, það
er ekkert hættulegt að fara á
henni yfir Atlantshafið, þótt hún
sé aðeins tveggja hreyfla. Og
Semjenkov strýkur svitann af
enninu. Nei, það er ekkert hættu-
leg't, endurtekur hann. Vélin hef-
ur verið reynd til hins ítrasta
og aldrei komið fyrir, að annar
hreyfillinn bilaði. Hvenær við
tókum hana í notkun á hinum
Flugfreyjurnar — brostu ekki
ýmsu flugleiðum? Það var 15.
september 1956. Við spyrjum,
hvort Rússar hafi í hyggju að
hefja áætlunarflug til Bandaríkj-
anna. Svarið er einfallt: Ekkert
um það rætt. En við vonumst til
þess að geta flogið á þessari leið.
Það er þó komið undir þeim lönd-
um, sem við þurfum að koma
við í, ekki sizt íslandi. Við þurf-
um lendingaleyfi. Og svo þurf-
um við eldsneyti. Keflavíkur-
flugvöllur? Jú, hann er prýðileg-
ur, og ef við tökum upp reglu-
bundið flug á þessari leið, þá
komum við hér við. Keflavíkur-
flugvöllur er mjög mikilvægur.
Og við höfum mikinn áhuga á
því að taka upp áætlunarflug á
þessari flugleið. En það er ekki
Buosar ainuga iiciuuuð, aout en þuó er sctt á veuua
Lítil stúlka í stórri flugvél.
á valdi okkar einna. Við erum
alltaf reiðubúnir, já, aldrei
stendur á okkur, en .... Svo
þurrkar herra Semjenko aftur
svitann af enninu og segir, að nóg
sé komið. Blaðamennirnir eru á
annarri skoðun. Þeir vilja sjá
flugvélina að innan og taka
myndir af flugfreyjunum: What
about a russian smile? segir G.
Rúnar. En allt kemur fyrir
ekki. Um þetta er þrefað fram
og aftur um stund, en nokkrir
blaðamennirnir rséða á meðan
við flugstjórann. Hann heitir því
merkilega nafni Bugajev, aðlað-
andi maður. Hlédrægni hans
stingur mjög í stúf við fram-
hleypni Semjenkovs. Hann segir
lítið. Kannski bezt. Þó er hann
þeirrar skoðunar, að Tu-104 séu
góðar vélar. Hafa reynzt vel.
Hann þekkir þær út og inn, hef-
ur stjórnað þeim lengi. Fór m. a.
til Indónesíu. Kannski með Voro-
shilov, þegar hann heimsótti
Sukarno, hugsum við, en segjum
lítið. Þetta heyrir sennilega und-
ir öryggismál ríkisins. Við snú-
um okkur heldur að flugvélinni:
Jú, hún tekur 70 farþega, áhöfn-
in er sjö menn. Já, og svo flug-
freyjur. Það var og, flugfreyjurn-
ar! Og nú fær Semjenkov ekki
frið fyrr en við höfum fengið
leyfi til að fara um borð. Það er
lagt af stað út að flugvélinni.
Einn — tveir, einn — tveir ....
og björninn er unninn. Flugfreyj-
urnar brosa og farþegarnir
sem fá ekki að fara í land,
stara á okkur eins og naut
á nývirki, túlkarnir spyrja,
hvernig okkur lítist á. Vel. En
hvort líst ykkur betur á flugvél-
vélina eða flugfreyjurnar? Þögn,
dálítið óþægileg þögn meira að
segja. Svo dregur Semjenkov
lítið box upp úr vasa sínum og
gefur viðstöddum merki Aero-
flots. Það var hátíðleg stund, vant
aði ekkert nema þjóðsöng ríkj-
anna. Flugfreyjurnar brosa dá-
lítið feimnislega og við spyrjum
þær, hvort þær tali ensku: Njet.
Athugasemd
ÚT af grein Helga Hjörvar um
skólamál Skeiðamanna í fyrra-
dag hefir Sigurður Ólason hrl.,
sem er umboðsmaður annars
málsaðila við málaferlin, beðið
Mbl. fyrir eftirfarandi leiðrétt-
ingu:
Þar sem komið hefir í ljós, að
ýmsir hafa skilið frásögn Helga
Hjörvar um tiltekna starfsemi í
skólahúsi, sbr. fyrirsögnina „Slát
urhús og saeðingarstöðvar“ á þá
leið, að átt væri við skóla- og
samkomuhúsið á Skeiðum, þá
þykir rétt að taka það skýrt
fram, að um algeran misskilning
er að ræða. Sé fótur fyrir þessari
frásögn greinarinna: mun átt við
aðra en Skeiðamenn, svo sem
réttarbækur reyndar sýna.
S. Ól.
Tregur aíli
í vStykkishólmi
STYKKISHÓLMI, 4. sept,—Einn
bátur kom til Stykkishólms í dag
með 60 tunnur síldar. Síldin var
góð og feit og fór hún í frystingu.
í gær var veiðin 9—80 tunnur.
Trillubátaafli hefir verið heldur
rýr, en í dag komu tveir bátar
inn með 4 stórlúður. —Árni.
Góður afli Sand-
gerðisbáta
SANDGERÐI, 4. sept. — í dag
komu fimm bátar hingað inn með
samtals 420 tunnur síldar. Hæst-
ur var Mummi II. með 180 tunn-