Morgunblaðið - 28.05.1958, Blaðsíða 1

20 síður
45. árgangur
117. tbl. — Miðvikudagur 28. maí 1958
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Líklegt að stjórn Pflimlin
fari frá wöidum
PARÍS, 27. maí. — Pflimlin
forsætisráðherra Frakklands.
sagði í kvöld, að franska
stjórnin mundi ekki segja at
sér nema að undangenginni
vantraustsyfirlýsingu þings-
ins. Ráðherrann sagði enn-
fremur í kvöld, að þegar þing-
ið greiddi atkvæði um breyt
ingar á stjórnarskránni mund?
það raunar greiða atkvæði um
framtíð Frakklands og örlög
lýðveldisins.
í dag gaf de Gaulle út yfirlýs-
ingu þess efnis, að hann væri nú
að undirbúa stjórnarmyndun
sína. Hann skoraði á alla Frakka
að sýna stillingu og virðingu, því
að nú væri mikið í húfi, að ekki
yrði rasað um ráð fram. Þá lýsti
hann yfir stuðningi sínum við
hershöfðingjana í Alsír. — Þessi
yfirlýsing hefur haft mikil áhrif
á gang mála í Frakklandi og
segja fréttamenn, að hún hafi
stappað stálinu í andstæðinga
hershöf ðingj ans.
Mikil ókyrrð er nú í Túnis
vegna dvalar franskra herdeileta
þar í landi.
Steinn Steinarr látinn
Feisal settur inn
í embætti
AMMAN, 27. maí. — f dag var
Feisal konungur settur inn í
embætti sem yfirmaður sam-
bandsríkis Jórdaníu og íraks. Fór
athöfnin fram í Amman, þar sem
fyrsta þing hins nýstofnaða ríkis
kom saman. — f ræðu sinná sagðt;
konungur, að utanríkisstefna
landsins mundi byggjast á þeim
grundvallaratriðum að ná sam-
komulagi í Palestínudeilunni,
tengja Arabaríkin saman og
hjálpa uppreisnarmönnum í
Alsír til að fá sjálfstæði landi
sinu til handa.
Þá hermdu fregnir í kvöld, að
de Gaulle væri væntanlegur til
Parísar. Ekki er vitað um erindi
hans nú, en búizt er við, að för
hans standi í sambandi við fyrr-
nefnd ummæli Pflimlins. Vitað
er, að Pflimlin átti leynifund með
de Gaulle í nótt og á hann að
hafa beðið hershöfðingjann að
reyna að stilla til friðar. Hers-
höfðinginn á að hafa neitað að
verða við þeim tilmælum nema
Coty Frakklandsforseti fæli hon
urn að mynda stjórn. Bidault lét
í það skína í ræðu, sem hann
flutti í franska þinginu í kvöld,
að stjórnin hefði ekki hreint
mjöl í pokanum. Pflimlin hefði
gefið de Gaulle ádrátt um að
styðja hann til valda, en svikið
það. I stað þess hefði hann við-
haft fyrrnefnd ummæli eftir að
hershöfðinginn hafði gefið ut
yfirlýsingu sína.
Miðflokkarnir, kommúnistar og
jafnaðarmenn hafa sett á fót sér-
staka nefnd sem á að vinna gegn
valdatöku hershöfðingjans. —
Nefndin. boðaði í kvöld til úti-
fundar í París á morgun. Öll
stærstu verkalýðsfélögin hafa
hvatt meðlimi sína til að taka
þátt í fundinum.
Hershöfðingjarnir í Alsír sögðu
í kvöld, að það kæmi þeim ekki
á óvart, að de Gaulle ætlaði að
mynda stjórn. Við vissum það
alltaf, sögðu þeir. Mikil ánægja
ríkir í Alsír yfir fyrrnefndri yfir-
lýsingu de Gaulles, sem hann gaf
út í dag.
• í bréfi til Krúsjeffs hefur
Eisenhower stungið upp á
því, að tæknisérfræðingar Rússa,
Breta, Bandaríkjamanna og
Frakka komi saman innan þriggja
vikna til þess að hefja undir-
búningsviðræður um hugsanlegt
samkomulag stórveldanna um
stöðvun allra tilrauna með kjarn-
orkuvopn og nákvæmt eftirlit
eftir að slikt samkomulag verði
ekki rofið af neinum aðilanna.
Á Korsíku
•fc Deild úr franska hernum
gerði ásamt eyjarskeggjum á
Korsíku uppreisn gegn frönsku
stjórnarvöldunum um helgina og
tók alla yfirstjórn í sínar hendui
og stofnsetti velferðarnefnd —
sama eðlis og þær, sem stofnaðar
hafa verið í Alsír að undirlagi
franska hersins þar. Þessi upp-
reisn er talin mun alvarlegri en
sú í Alsír, því að á Korsíku, fæð-
ingarstað Napoleons — þar sem
nú búa 244,000 manns — hefur
aldrei verið um neina þjóðernis-
baráttu gegn frönskum yfirvöld-
um að ræða.
Það voru fallhlífaliðar, stað-
settir á Korsíku, ásamt íbúum
höfuðborgarinnar, Ajaccio, sem
með áhlaupi tóku stjórnaraðsetr-
ið í sínar hendur. Borgarstjórinn
í Ajaccio hefur verið eindreginn
Gaulleisti — og þingmaður eyjar-
innar, sem kom skömmu fyrir
uppreisnina fró Aslír eftir nokk-
urra daga dvöl þar, er einnig á
bandi de Gaulle og herstjórnar-
innar í Alsír.
ooo-fcooo
Seint í gærkvöldi var talið.
að stjórn Pflimlins mundi
falla eftir að íhaldsflokkarnir
þrír hafa sagt sig úr stjórn-
inni.
STEINN STEINARR skáld lézt að kvöldi hvítasunnudags í Landa-
kotsspítalanum. Hann hefur ekki gengið heill til skógar nokkra
undanfarna mánuði og var þungt haldinn síðustu daga.
Steinn Steinarr var eitt af höfuðskáldum þjóðarinnar og mikill
hrautryðjandi í ljóðagerð. Má hiklaust fullyrða, að hann hafi haft
cinna mest áhrif á skáldskap yngstu kynslóðarinnar, enda var hann
virtur og dáður af henni.
Steinn Steinarr gaf út fyrstu
ljóðabók sína 1934. Hún hét
Rauður loginn brann. Vakti húr.
mikla athygli og var þegar sýnt,
að þar sem Steinn fór var mikið
skáld á ferð. Næstu ljóðabók sína
nefndi hann Ljóð og kom hún út
1937. Þremur árum síðar gaf
hann út Spor í sandi og 1942
Starfsmaður
til bana í
JERÚSALEM, 27. maí — Yfir-
maður vopnahlésnefndar S. Þ.
hér í borg, Kanadamaðurinn
George Flint, var í gær skotinn
til bana í hlíðum Scopusfjallsins.
Jórdanar hafa ákært ísraelsmenn
fyrir morðið og ísraelsmenn
Jórdana. Hussein konungur sendi
yfirmanni herliðs S. Þ. á þessum
slóðum, Svíanum Carl Van Horne
samúðarskeyti í dag vegna þessa
atburðar.
Flint var í embættiserindum á
fjallinu, þegar hann var skotinn
til bana. A þessum slóðum hefur
oft slegið í harða brýnu undan-
farið milli ísraelsmanna og
Jórdana og á meðan Flint lá
særður í hlíðinni og beið björg-
Stjórn Líhanons hyggst
ekki breyta stjórnur-
skránni
BEIRUT, 27. ruai. — Forsætisráðherra Líbanons, Sami E1 Solh,
sagði í útvarpsræðu í kvöld, að forseti landsms, Chamoun, hefði
aldrei beðið um að fá að sitja út eitt kjörtímabil í viðbót. Það hefði
verið stjórnarandstaðan, sem hefði breytt út orðróm um þetta tii
eð hún gæti efnt til óeirða í landinu. Forsætisráðherrann sagði enn-
íremur, að stjórnin hefði ekki ætiað né mundi gera tilraun til að
fá stjórnarskránni breytt, svo að forsetinn gæti setið áfram. For-
sætisráðherrann sakaði stjórnarandstöðuna um að hafa beitt ofbeldi
og efnt til óeirða allt frá því að Súezstríðið hófst.
18 dagar taka enda á næstunni. Þó er kom-
í dag eru 18 dagar síðan óeirð- in á meiri kyrrð í landinu síðan
irnar í Líbanon hófust og eru þess herflokkar stjórnarinnar byrjuðu
ekki nein merki, að þær muni Framli á bls 19
S.Þ. skotinn
Jerúsalem
unarmanna var látlaus vélbyssu-
skothríð. Af þeim sökum tók það
björgunarmennina 6V2 klst. að
komast á slysstaðinn, en þá var
það um seinan. Hershöfðingjan-
um hafði blætt út. Á meðan beið
kona hans í ofvæni ásamt tveim-
ur dætrum þeirra. — Flint kom
á vegum S. Þ. til Jerúsalem 1952.
Áður hafði hann verið í Kóreu.
einn mesti ljóðsnillingur þessar-
ar aldar á Islandi. Hans verður
nánar minnzt hér í blaðinu síðar.
Öryggisráðið ræðir
um Líbanon
NEW YORK, 27. maí — Öryggis-
ráðið ákvað á fundi í kvöld að
hefja umræður um ástandið í
Líbanon. Ákvörðun þessi var
tekin án þess að til umræðna
kæmi. Eins og kunnugt er, hefur
stjórn Líbanons farið þess á leit
við ráðið, að það fjalli um hið
alvarlega ástand í landinu og
íhlutun Egypta og Sýrlendinga í
innanríkismál þess. Malik utan-
ríkisráðherra er kominn til New
York til að tala máii lands síns
fyrir ráðinu.
Ákveðið var, að umræðurnar
skyldiu hef jast n. k. þriðudag, svo
að fuiltrúar Arabíska sambands-
lýðveldisins gætu athugað ákær-
una nánar. Sobolev, fulltrúi
Rússa, sagði, að hann mundi ekki
standa gegn því, að málið yrði
rætt í ráðinu, en það væri alls
ekki hið sama og Rússar viður-
kenndu, að ákæra Líbanonstjórn-
ar ætti rétt á sér.
Steinn Steinarr
Ferð án fyrirheits. Síðar gaf hann
út kunnustu bók sína, Tímann og
vatnið (1954) og 1956 kom út síð-
asta bók frá hans hendi, Ferð án
fyrirheits, og er hún heildarsafn
verka hans.
Steinn Steinarr er ættaður úr
Dölum, en kom ungur til Reykja-
víkur. Hann var kvæntur Ast-
hildi Björnsdóttur og lifir hún
mann sinn. Steinn hefði orðið
fimmtugur í október næstkom-
andi.
Með Steini Steinarr er horfinn
fungumálaslríð
á Ceylon
COLOMBÓ, 27. maí, — í dag
lýsti Ceylonsstjórn yfir því, að
útgöngubann ríkti á eynni fyrst
um sinn. Ástæðan er sú, að kom-
ið hefur til átaka milli Tamila og
Sinhrla. Er hér um að ræða
tungumáladeilu, og hófust óeirð-
irnar þegar því var lýst yfir, að
mál Tamila skyldi jafnrétt máli
máli Sinhrla. Um 50 menn hafa
verið drepnir í málastríði þessu.
Rússar vilja griðasáttmála
við NATO-ríkin
Orðsendingar Jbess efnis afhentar
Moskvu i gær
1
MOSKVU, 27. maí — Varautan-
ríkisráðh. Sovétríkjanna, Patoli-
tsjev, afhenti í dag sendiherra
Frakka í Moskvu tillögur um
griðasáttmála milli NATO-ríkj-
anna og Varsjárbandalagsríkj-
anna. Á ráðstefnu hinna síðar-
nefndu, sem nýlega er iokið í
• Almennt er talið, að kafbát-
urinn, sem argentísk flota-
deild láskaði eða sökkti undan
strönd Argentínu í fyrri viku,
hafi verið rússneskur.
• Skorizt hefur í odda með
frönskum hermönnum í Tún-
is — og þar lendum hersveitum.
Um helgina kom til vopnavið-
skipta á nokkrum stöðum.
Moskvu, var samþykkt að stinga
upp á því, að aðildarríki þessara
bandalaga gerðu með sér griða-
sáttmála. í fregnum frá Moskvu
segir, að slík orðsending verði í
dag afhent ölium sendiherrum
aðildarrikja Atlantshafsbanda-
Iagsins.
í tilkynningu, sem gefin var
út í Moskvu í gær og fjallar um
fund Varsjárbandaiagsríkjanna,
er fyrst minnzt á þessa tillögu
um griðasáttmála.
Krúsjeff rœðir um Alsír
MOSKVU, 27. maí — f ræðu sem
Krúsjeff hefur haldið og kunn-
gerð var í dag segir hann, að það
sé von sín, að Alsírmálið verði
leyst á viðunandi hátt, tekið sé
í senn tillit til krafna Alsírbúa
og jafnframt séu höfð í huga hin
sögulegu tengsl Frakklands við
Alsír.
Krúsjeff hélt þessa ræðu í
Moskvu s. 1. laugardag á- sam-
komu sem haldin var til heið-
urs þeim fulltrúum sem þátt tóku
í ráðstefnu Varsjárbandalags
ríkjanna. .
Stjórnmálamenn í París segja,
að athyglisvert sé, hve mikill
munur er á þessum ummælum
Krúsjeffs og yfirlýsingu þeirri,
sem gefin var út eftir heimsókn
Nassers til Sovétríkjanna.