Morgunblaðið - 02.09.1960, Blaðsíða 11

Föstudagur 2. sept. 1960
MORGVNJiLAÐIÐ
11
Einar £. Kvaran
aðalbókari
sig eftir nýju umihverfi og nýju
íólki. Réttast væri, að míruu áliti,
að menn ynnu til sjötugs, en
ættu þess kost að hætta 65 ára
ef heilsa þeirra brestur.
— Hvernig taka framkværnda-
stjórar leyfi sín?
— Svo virðist, setm flestir taiki
sér frí einu sinni á ári, tvær til
þrjár vikur í senn.
— Er það nægilegt?
— Nei, — við mælum öllu held
ur með því að menn geti tekið
sér hálfsmánaðar fri frá störfum
tvisvar á ári. Enda gera það
margir.
— Ef menn eiga kost á tveggja
vikna fríi, ættu þeir þá að taka
þær vikur í einu eða skipta þeim?
— Taka þær saman, og helzt
að vetri til. Á sumrin eiga menn
þess kost, að fara í smáferðalög
uni helgar og stunda þá útiveru,
en á veturna halda menn sig
meira inni við. Og við mælum
mjög með því, að menn skipti
um umhverfi í fríi sínu. I>að er
ekki rétt notkun á leyfi, að sitja
heima.
HÁMARKIÐ
EINN PAKKI
Á D A G
— Að lokum dr. Johnson. Ráð-
leggið þér mönnum, sem vita af
hjartakvillium í ætt sinni, að
hætta að reylíja?
—Við ráðleggjum siikum mönn
um að hætta að reykja, að
minnsta kosti af og til, í nofck-
urn tíma. Okkur er ljóst að marg-
ir hafa mikla nautn af reyking-
um og viljum helzt ekki tafca
neitt af mönnum, sem þeim finnst
nautn að. En sumir menn ættu
alls ekki að reykja, t.d. þeir, sem
hafa fengið snert af kransæða-
stíflu eða magasári.
Vitað er, að reykingum fylgir
viss hætta og menn verða að
gera það upp við sjálfa sig hvað
þeir vilja leggja í sölurnar fyrir
ánægjuna.
En eitt teljum við öruggt:
Menn skyldu aldrei taka þá
áhættu, að reykja meira en einn
vindlinigapakka á dag.
ðiíýru prjúnavörurnar
seldar i dag eftir kl. 1.
UllarvörubúSin
Þingholtsstræti 3.
Túnbökur
Vélskornar túnþökur afgreidd
ar daglega í Breiðholtsiandi.
Kr. 5.00 ferm. Heimsent kr.
7,50 ferm. —
Gróðrarstóðin við Miklatorg
Símar 22822 og 19775.
Blómasýningin
hjá okkur er alitaf stöðug
blómasýning. Nú eru Dahlí-
urnar í blóma. — Gjörið svo
vel og lítið inn.
Gróðrastöðin við Miklatorg.
Símar 22-8-22 og 19-7-75.
Magnús Thorlacius
Oæstaréttarlögmaður.
Málflutningsskrifstofa.
Aðalstræti 9. — Sími 1-1875.
KVEÐJA FRÁ STARFSFÓLKI
ÚTVEGSBANKANS
UM DAGMÁL, miðvikudaginn
24. ágúst síðastliðinn, andaðist í
Heilsuverndarstöðinni í Reykja-
vík, Einar E. Kvaran, aðalbók-
ari Útvegsbanka íslands, af
völdum lungnabólgu. Hafði hann
um alllangt skeið átt við van-
heilsu að búa, en bar þau veik-
indi af einstakri ró og æðruleysi.
Einar E. Kvaran fæddist í
Winnipeg í Kanada 9. ágúst 1892.
Foreldrar hans voru Gíslína
Gísiadóttir bónda í Reykholti í
Mosfellssveit og hinn þjóðkunni
rithöfundur Einar Hjörleifsson
Kvaran, prófasts Einarssonar að
Undirfelli í Vatnsdal.
Einar rithöfundur Kvaran var
í tug ára, fyrir aldamót, ritstjóri
Lögbergs og Heimskringlu í
Vesturheimi og fluttist ,aftur
heim til íslands 1895. Dvaldist
þá í Reykjavík til 1901 og var
aðalritstjóri ísafoldar og Sunn-
anfara. Tók þá við ritstjórn
Norðurlands á Akureyri til 1904
að hann fiuttist með fjölskyldu
sína til Reykjavíkur.
Einar yngri var þá 12 ára og
ávallt síðan, í röska hálfa öld,
hefur heimili hans verið í
Reykjavík. í foreldrahúsum tii
29. júní 1917. Þá stofnaði hann
heimili með heitmey sinni, Elin-
borgu Böðvarsdóttur, kaupmanns
á Akranesi, Þorvaldssonar prests
að Saurbæ á Hvalfjarðarströnd.
Einar E. Kvaran lauk stúd-
entsprófi úr Menntaskólanum í
Reykjavík vorið 1911 og hóf
næsta vetur nám í læknadeild
Háskóla íslands Frá því námi
hvarf hann eftir nokkur ár.
Þann 1. febrúar 1918 réðist
Einar E. Kvaran í þjónustu ís-
lanasbanka og vann þar í upp-
hafi almenn skrifstofustörf, unz
hann um hríð var aðalgjaldkeri
bankans til 1. janúar 1925. Frá
þeim tíma hefur hann verið aðal
bókari íslandsbanka og síðar
Útvegsbanka ísiands.
Einar E. Kvaran varð í æsku
og á uppeldisárum snortinn
áhuga á fögrum listum og margs
konar menningarstefnum, er
hann kynntist í foreldrahúsum,
en þar áttu hugsjóna- og for-
ystumenn þeirra mála, oft á tíð-
um orðþing með hinum áhuga-
ríka og fjölgáfaða föður hans.
Þar kynntist Einar íslenzkri
leiklist í bernsku og hafði alla
ævi miklar mætur á. Sjálfur tók
Einar þátt í starfsemi Leikfélags
Reykjavíkur og kom nokkrum
sinnum fram á leiksviðirtu í Iðnó.
Naut hann þar einkurn leiðbein-
ingar og uppörvunar Jens B.
Waage.er var samstarfsmaður
hans í íslandsbanka, og þá bezti
og snjallasti leikari landsins.
Einar E. Kvaran var fjölles-
inn, fróður og vel að sér í bók-
menntum, en hleypidómalaus í
þeim efnum, svo sem á öðrum
sviðum.
Hann var söngmaður góður,
hafði fagra og fágaða tenórrödd.
Tók mikinn og virkan þátt í
störfum fyrstu karlakóra, er
störfuðu í Reykjavík, „17.
júní“ og Fóstbræðra, hinna
eldri. íþróttum unni hann
af heilum hug og hafði
ánægju af að horfa á
drengilega og fagra knattspyrnu
keppni. Hann kunni góð skil á
skák. Tefldi nokkuð og hafði
unun að. í tómstundum naut
hann einnig að vera í hópi góðra
vina yfir spilum.
Einar E. Kvaran var einlæg-
ur trúmaður, og hafði á þeim
málum ákveðnar skoðanir, en
flíkaði þeim eigi.
Síðustu a. m. k. tvo eða þrjá
áratugi mun Einar eigi hafa tek-
ið virkan þátt í félagsstarfsemi
utan vinnustaðar. Mun þar hafa
nokkru ráðið áralöng veikinda-
'barátta, er fáir vissu, auk hans
sjálfs, hversu eiíið var oft á
tímum.
Vettvangur hans var heimilið
og bankinn og var líf hans og
störf samtvinnuð þessum tveim-
ur meginþáttum.
Ég kynntist Einari E. Kvaran
fyrir rúmum aldarfjórðungi. Þau
kynni hafa orðið mér mikilsvirði
og þroskandi. Framkoma hans
strax í upphafi var sviphrein
og traustvekjandi, einlæg og
prúðmannleg. Hann var fríður
sýnum. frjálslegur og karlmann-
legur á velli. Hroki eða yfirlæti
var ekki til í hans fari. Hann
var mætur og ástsæll starfs-
félagi.
Einar E. Kvaran var í senn
höfðingi og jafningi félaga sinna.
Hann var á öllum stundum al-
úðlegur og vel nugáandi í hvers
manns garð og kom þar aldrei
fram manngreinarálit. Honum
var einkum hugieikið og lagið
að taka málstað þeirra, er minna
máttu sin. Starísfólki bankans
reyndist hann ósjaldan skjöldur
og skjól.
Einar E. Kvaran var félags-
lyndur maðúr og kom mikið við
sögu þeirra mála í Útvegsbanka
íslands og einkum í sambandi
við stofnun félagssamtaka banka
manna. Hann var kjörinn fyrsti
formaður Starfsmannafélags Út-
vegsbankans og var það sann-
arlega mikil gifta og gæfa fyrir
félagssamtökin að hljóta í upp-
hafi jafn trausta, örugga og við-
urkennda forystu
Einar E. Kvaran hefur sagt
mér, að í sambandi við stofnun
félagsins hafi einkum vakað fyr-
ir sér og öðrum, er 'ýttu félags-
stofnuninni úr vör, að vinna að
því að starfsfólkinu yrðu tryggð
eftirlaun. Þá voru almannatrygg
ingar ekki komnar á stofn og
fáir aðrir en nokkur hluti
embættismanna höfðu rétt til
eftirlauna.
Hann starfaði ótrauður og öt-
ullega að framgangi og sigri
þessa fagra hugsjónamáls og
lifði þann dag, að mikilvægum
og merkum áfanga í brautryðj-
endastarfi hans var náð fyrir
nokkrum mánuðum.
Einar E. Kvaran átti sæti í
stjórn Eftirlaunasjóðsins í tæpa
tvo áratugi og verða störf hans
á þeim vettvangi seint eða aldrei
fullþökkuð eða metin sem skyldi.
Þegar Einar E. Kvaran hafði
verið bankamaður í fjörutíu ár,
bað ég hann að miðla af reynslu
sinni heilræðum til handa ung-
um starfsmönnum bankans, er
legðu út á sömu starfsbraut og
hann hefði sjálfur gengið til góðs
í fjóra áratugi.
Svar Einars var á þessa leið:
„Það er ávallt erfitt að leggja
öðrum heilræði. En ef ég ætti
að fást við slíkt, held ég það
yrði helzt, að hinir ungu menn
geri sér það ijóst þegar í upp-
hafi og gleymi því aldrei, að
þeir séu að vinna ábyrgðar-
mikil trúnaðarstörf. Sé þeim
það nægjanlega hugarhaldið,
held ég að þær eigindir, sem
þýðingarmestar eru, komi af
sjálfu sér, svo sem hirðusemi,
reglusemi, stundvísi o. s. frv“.
I Með þessum orðum hefir Einar
> E. Kvaran látið í ljós á yfirlætis-
lausan og hógværan hátt, við-
horf sitt til starfsins og þeiraar
stefnu, sem hann hefur sjálfur í
sannleika og trúmennsku fylgt
Eins og áður segir kvæntist
Einar E. Kvaran eftirlifandi
konu sinni, Elinborgu Böðvars-
dóttur fyrir 43 árum. Hjónaband
þeirra hefur verið ástúðlegt og
farsælt. Heimili þeirra hefur bor
ið vitni fegurðar og smekkvísi og
á móti gestum hefur verið tekið
vinarhöndum.
Einn son hafa þau eignast,
Böðvar, skrifstofustjóra hjá
Skeljungi. Er hann kvæntur
Guðrúnu Vilhjálmsdóttur og
og eiga þau sex böm.
í dag kveðjum vér Einar E.
Kvaran með söknuði og trega, en
frá hjörtum vorum fylgir ein-
lægt þakklæti fyrir trausta sam-
fylgd og góðar endurminningar.
Við vitum að sárastur er þó
söknuður eiginkonu, sonar,
tengdadóttur og barnabarna.
Þeim öllum vottum vér inni-
lega samúð og ástvinum þeirra.
Adolf Björnsson.
★
ÉG VAR búinn til burtferðar, er
mér var borin andlátsfregn Ein-
ars E. Kvarans, svo að örfá minn
ingarorð langar mig til að skilja
eftir.
Hann var hlédrægur maður,
einfcum á siðari árum eftir að
hann þraut heilsu, blandaði geði
við fáa og lifði kyrrlátu lifi inn-
an veggja heimilisins og í víðum
heimi bóka og mennta, sem hann
unni. Þó minnast hans margir írá
yngri árum, stúdentsárum hans
og hásfcólaárum, hins glæsilega
manns, bæði að líkamsgerð og
sálargáfum. Menn vitna til þess
enn, er heyrðu söngrödd hans og
sáu hann á leiksviði á þeim ár-
um. Svo fágætlega var tjáning
hans fáguð og túlkun. En skólinn
var erfð, var gamalt gull sem í
göfugum menntaættum hafði mót
azt og náði ljóma hins sfcíra
málms í lífi hans og gerð.
Uppeldi hlaut hann i menn-
ingarheimili mikilhæfra foreldra,
frú Gíslínu og Einárs H. Kvarans.
Um æskuheimilið hans léku
menningarstráumar margra átta.
í heimi bókmennta var faðir hans
víðförulli flestum eða öllium ís-
lendingum á þeirri tíð.
Þetta svipmót bar Einar E.
Kvaran æ síðan. Og hann var
gæddur ágætum gáfum. Skiln-
ingurinn var ijós. Athugunargáf-
an var djúptæfc og kyrrlát. Uim
margt minnti hann mjög á föður
sinn og margt hið merkasta í fari
hans var arfur, sem kunnugum
gat ekki dulizt, hvaðan var runn-
inn.
Ég hefi fáum mönnum kynnzt,
sem háreysti og asi var fjarlæg-
ari en honum. Yfir vötnum hug-
ans var kyrrð hins djúphugula
manns. Yfir tjáningu hans var
háttvísi óvenju fágaðrar manns-
sálaf. Þess vegna hlaut hlédrægni
hans að verða rrk, svo rifc að
manni gat fundizt hún fjötur á
gáfum, sem hefðu átt að fá meiri
útrás.
Víðlesinn maður í bóklegum
menntum. Smekkmaður öruggur
á ýmsar greinir lista. Glöggsær
á stefnur og strauma. En hóf-
samiur í máli og dómum, svo að
ekki fóru orð hans fram úr því,
sem róleg athugun og skörp gaf
efni til.
Arfur frá fágætu menningar-
heimili æskuáranna og ættum,
sem fágað höfðu gamalit gull
menningar og mennta kynslóð
fram af kynslóð. Já, — og meira
en það. Hér fór maður, siem með
heiðri hugarsjón Oig kyrriátri at-
hugunargáfu kunni að vega og
meta verðmætin.
Einar E. Kvaran lifði síðustu
árin í daglegri návist dauðans.
Hann visisi það vel, en hafði efcki
mörg orð um það. Hamn horfði
kvíðalaus fram. Þá öruiggu visisu
hafði hann ungux eignazt í for-
eldrahúsum, að það væri byggð
á bak við heljarstrauma.
Eiginkonu hans og ástvinum
öðrum votta ég samúð og sjálfum
honum bið ég fararheilla.
Jón Auðuns.
Skiptafundur
í þrotabúi Skinnfaxa h.f., Klapparstíg 30, hér í bæn-
um, verður haldinn í skrifstofu borgarfógeta, Tjarn-
argötu 4, laugaidaginn 3. september 1960, kl. 10 ár-
degis og veröa þá teknar ákvarðanir um ráðstöfun
eigna búsins.
Skiptaráðandinn í Reykjavík.
Sparis]óðurinn PUINIDIÐ
Klapparstíg 25
ávaxtar sparifé með hæstu
innlánsvöxtum.
Opið kl. 10,30—12 f.h.
og 5—6 e.h.
Til sölu
í glæsilegri nýbyggingu við Melabraut, Seltjarnar-
nesi fokheid efri og neðri hæð svo og jarðhæð. Stærð
130 ferm., 5 herb. eldhús, hol og bað. Sér þvotta-
hús á hæðunum. Sér inng. Sér hiti. Bílskúrsréttindi.
Stórkostlegt utsýni. — Teikningar til sýnis á skrif-
stofunni.
Glæsileg 1. ha?ð (150 ferm.) í villubyggingu við
Flókagötu .
íbúð með 6 herb., eldhús, bað og forstofa ásamt
herb. í kjallara, tveimur sér geymslum, bílskúrs-
réttindum. Harðviðarhurðir og tvöfalt gler. Allir
veðréttir lausir.
Skipa- og Fasteignasalan
Jóhannes Lárusson, hdl.
Kirkjuhvoli — Sími 13842.